بازی نشانه‌ها و ترجمۀ شعر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی دانشگاه هنر تهران

2 دانشجوی کارشناس ارشد زبان شناسی دانشگاه تهران

چکیده

در این مقاله، از‏منظری نشانه‌شناختی و برمبنای‏ مکتب پسا‏ساخت‏گرایی به ترجمۀ شعر نگریسته ‏ایم. توجه به بازی و سیلان نشانه‌ها در فضای باز گفتمانِ شعر، روابط بینا‏نشانه‌ای و بینا‏متنی و وجود رمزگان‌های فرهنگی درون متن شعر، رابطۀ ترجمه و سپهر‏نشانه‌ای از مباحث مورد توجه ما در این مقاله است. ترجمۀ شعر همواره عرصه‌ای بحث‏برانگیز و قابل تأمل بوده و یکی از مسائلی که این کار را دشوار می‌کند، بازی نشانه‌ها و حضور رمزگان فرهنگی است. به‏ یقین، ترجمه‌های تحت‏ اللفظی توان انتقال کیفیت شعری را ندارند و در بسیاری از ترجمه‌ها، روابط درون‏ متنی و بینا‏نشانه‌ای و حتی ماهیت نشانه‌ها تغییر می‌کند. هدف ما از نگارش این مقاله آن است که نشان دهیم هنگام ترجمۀ شعر، برخی نشانه‌ها حفظ می‌شوند، برخی به نشانه‌های متناسب با رمزگان فرهنگی زبان مقصد تغییر می‌کنند و بعضی هم محو می‌گردند. بدین منظور، ترجمه‏ های کریم امامی و احمد محیط را از شعر‏های شاعرانی چون سپهری، فروغ فرخ‏زاد، شاملو و نیما یوشیج بررسی کرده ‏ایم تا نشان دهیم که بازی نشانه‏ ها ترجمۀ شعر را دشوار می‏کند. از‏سویی دیگر، در روند ترجمه، مترجم پیوسته در فضایی بینا‏فرهنگی میان فرهنگ زبان مبدأ و مقصد قرار دارد. در این فضا، رمزگان‌های مشترکی وجود دارند که فضای نشانه‌ای گسترده‌ای را می‌سازند. این فضای بافتمند فرهنگی و تاریخی، همان سپهر‏نشانه‌‌ای است. در فرایند ترجمه، از یک سپهر‏نشانه‌‌ای به سپهر‏نشانه‌‌ای دیگر می‌رویم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Indeterminacy of Signs and Poetic Translation

نویسندگان [English]

  • Farzan Sojoodi 1
  • Farnaz Kacekhani 2
1 Art University
2 Tehran University
چکیده [English]

The present study looks at poetry and its translation from a Semiotic point of view within the framework of the Post- Structuralism School. Flickering and indeterminacy of signs in the open poetic discourse, intersemiotic and intertextual relation and cultural codes in poetic text, and relations between translation and semiosphere are considered in this study. Poetic translation is always disputable. One problem, which makes poetic translation difficult, is indeterminacy of sign cultural codes. Certainly, literal translation has no capability of conveying literary quality and in many translation, intersemiotic and intertextual relations and even the nature of signs is changed. The purpose of this study is to show that in translating a poem, some signs are maintained; some are converted to signs related to cultural codes of language; and some are removed. To do this, some poems of Sepehri, Forugh Farokhzad, shamloo and Nima Yushij translated by Karim Imami and Ahmad Mohit were studied to show that indeterminacy of sign intensify poetry translation. In the intercultural context, there are some common codes which make an extended sign context that is semiosphere. This is cultural and historical context-based atmosphere is semiosphere. In translation, the translator goes from one semiosphere to another.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • poetic discourse
  • indeterminacy of signs
  • cultural codes
  • intercultural translation
  • semiosphere