نویسندگان
1 دانشگاه فردوسی
2 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
در این مقاله کوشیدهایم با توجه به تفاوتهای موجود میان آیههای مکّی و مدنی، به این سؤال پاسخ دهیم که سبک خطابهای خداوند متعال به رسول گرامی اسلام (ص) در آیههای مکّی چگونه است و چه ویژگیها و امتیازهایی دارد. منظور از خطاب در این نوشتار، همان معنای لغوی آن، یعنی «رودرروسخنگفتن با شخص و جهتدهی کلام بهسوی مخاطب است»؛ بنابراین، برای پاسخدادن به سؤال یادشده، خطابهای قرآن را به انواعی گوناگون همچون ندا، امر، نهی، استفهام، خبر و شرط تقسیم کرده وآیههای مربوط به هر سبک را بررسی کرده و درنهایت، به این نتیجهها رسیدهایم:
نداهای خداوند متعال به پیامبر اسلام (ص) با پیامبران دیگر تفاوت دارد؛ زیرا خداوند متعال همۀ پیامبران قبلی را با نامشان خطاب کرده است؛ درحالی که برای خطابکردن پیامبر اکرم (ص)، از القاب و اوصافی همچون «یا ایّها النّبیّ»، «یا ایّها الرّسول» و... استفاده کرده و هدفش از این کار، تکریم و ممتازکردن آن حضرت نسبتبه دیگران بوده است. نکتۀدیگر، آن است که کاربرد فراوان فعل «قُل» در آیههای مکّی نشان میدهد که الفاظ و معانی قرآن، بهصورت همزمان ازجانب خداوند متعال به آن حضرت وحی شده است و ایشان نیز آنها را در نهایت امانتداری به مردم رسانده است.
علاوهبر این، بیشتر خطابهایی که به سبک نهی بیان شدهاند، معنای مجازی دارند و از مهمترین معانی آنها میتوان دلداری، ارشاد، دوام و استمرار، و... را ذکر کرد. در سبک استفهام نیز الگوی «أرأیتَ»، «أفرأیتَ» و مشابه آن، بسیار تکرار شده است و از سبکهای جدید استفهام در قرآن میتوان ورود همزه بر واژههای «إن» و «إذا»، و ترکیب این دو را با هم ذکر کرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Stylistics Addressed by Almighty Allah to Payambar (PBUH)
نویسندگان [English]
- Hosein Seyedi 1
- Mohammad Ali Kazemitabar 2
1 Ferdosi University
2 PhD Student, Department of Arabic Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
In this article, according to the differences between Makki and Madani verses, we respond to the question about how different the style of addressing of Almighty Allah to Payambar (PBUH) in Makki verses is as well as what their charactersitcs are. It must be noted that our purpose in this article, is addressing the lexical meaning of the word, which means face to face speaking with a person and giving direction of speech to the audience. Thus, to answer the above question, the Quran addresses are divided in various types such as: call, imperative, negative, interrogative, statements, and conditional and the verses related to each style were explored. The findings show that the frequently used verb "say" in Makki verses indicates that words and meanings of the Quran have simultaneously been inspired on behalf of Almighty Allah to Payambar (PBUH) who has delivered it in a secure and complete form to the people. Moreover, most of the addressing in the forbidden style has virtual meanings and the most important meanings are: comfort, guidance, durability. In the interrogatve style the pattern “do you remember” or “did you see” is repeated more than others. The new styles of interrogation in Quran may be referred to the use of “hamzeh (ء)” in the words - إن, .إذا
کلیدواژه‌ها [English]
- Style
- address
- call
- imperative
- negative
- interrogative
- statement
)