تحلیل سبک شناسی آماری بخشی از رساله ی «التوابع والزوابع» ابن شهید ورساله ی «الغفران» معرّی بر اساس معادله ی بوزیمان صدقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشگاه خوارزمی

چکیده

محققان به پژوهش های سبک شناسی آماری اهتمام والایی ورزیدند، تا جایی که می توان با به کارگیری آن به تشخیص سبک های مختلف وتمییز آن از سبک های دیگر، در هر متنی پرداخت. در این مقاله، نمونه هایی از رساله ی «التوابع والزوابع» ابن شهید ورساله ی «الغفران» ابو العلاء معری بر اساس سبک شناسی آماری بوزیمان که به «معادله ی بوزیمان» معروف است، مورد بررسی قرار داده شده است. بررسی سبک بر اساس این معادله، کمی است نه کیفی. با تحلیل رساله ی دو نویسنده، بر اساس اصول ومبانی این معادله، ادبی بودن سبک آن دو آشکار گردید. همچنین برآیند این مقاله، حاکی از بالا بودن درجه ی ادبیت رساله ی ابن شهید نسبت به رساله ی معری می باشد. عوامل مؤثر در معادله ی بوزیمان که منجر به افزایش نسبت فعل به صفت (علائم اختصاری آن ن ف ص) ودر پی آن ادبیت دو رساله را به دنبال دارد، عبارتند از: 1. شاخصه هایی که به شکل وساختار بر می گردد. از جمله ی این ویژگی ها: درآمیختگی شعر ونثر، صنعت های لفظی، کاربرد افعال، سبک داستانی، وصفی ومحاوره ای رساله، است 2. شاخصه هایی که به مضمون ومحتوا بر می گردد که شامل عمر وجنس می باشد. این مقاله بر آن است تا سبک دو رساله ی «التوابع والزوابع» و«الغفران» را بر اساس معادله ی بوزیمان، مورد بررسی وپژوهش قرار دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study some of the texts of Tavabe and Zavab Ibn Shohid, and Ghofran Mary Based on the hypothesis Buzyman

نویسندگان [English]

  • Zaman Eidi 1
  • Hamed Sedghi 2
  • Esmail Ashraf 2
  • Soghra Flahati 2
  • Hamed Sedghi 2
1
2
چکیده [English]

Researchers have dealt with statistic-stylistic research largely so that it may be used to recognize different styles and distinguish it from others in any text. In this study, samples of the theses Attawabe’a wa Azzawabe’a by Ebne Shoheid and the Alghofraan by Maa’rrei have been examined according to the Busemann Equation. The stylistics based on this equation is quantitative. The analysis of the two theses, based on the principles of this equation, revealed the presence of a literary style. In addition, the literary superiority of Ebn Shoheid’s work versus the other was also present. The factors in Busemann Equation which have led to the rise of the proportion of verb to adjective (abbreviated by VAP), and consequently the two theses being literary include: first the attributes referring to structure such as interrelation of poetry and prose, verbal devices, application of verbs, and the narrative, descriptive, and colloquial style of the paper; and second the attribute referring to content such as the age factor relating to the two authors’ theses. This paper intends to examine the style of  Attawabe’a wa Azzawabe’a and Alghofraan theses according to the Busemann equation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Methodology
  • hypothesis Buzyman
  • Tavabe and Zavab leaflet
  • Ghofran leaflet
أبو مصلح، کمال وآخرون (لاتا). أبوالعلاء المعرّی (حیاته وشعره). بیروت: المکتبة الحدیثة للطباعة والنشر.
ابن شهید، أحمد بن أبی مروان (لاتا). رسالة التوابع و الزوابع. تحقیق بطرس البستانی. بیروت: مکتبة صادر.
امیدوار، احمد (1391). شناخت ونقد آماری سبک استعاره در اشعار شریف رضی، دعبل خزاعی ومهیار دیلمی.رسالة دکتری، دانشگاه خوارزمی تهران. دانشکدة ادبیات وعلوم انسانی.
البستانی، فؤاد أفرام (1430). المجانی الحدیثة. ج 3. ط 6. قم: منشورات ذوی القربی.
حجازی، بهجت السادات و مژگان ونارجی (1393). «نگاهی سبک‌شناسی به غزلیات سیمین دخت وحیدی». فصلنامة تخصصی  سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) علمی ـ پژوهشی. سال هفتم. شمارة پیاپی 23. صص 61-41.
رجب، الباشا جمانه (١٩٩٧). الأندلسیّة وأثرها فی أدب الأندلس فی عصر الموحّدین. رسالة ماجستیر. جامعة حلب.
الشایب، أحمد (1976). الأسلوب. ط7. مصر: مکتبة النهضة المصریّة.
الشکعة، مصطفی (1983). بدیع الزمان الهمذانی. ط1. بیروت: دار صادر.
صدقی، حامد وکاظم عظیمی (1387). «قیاس خاصیة تنوع المفردات فی الأسلوب (دراسة تطبیقیّة لنماذج من أشعار دعبل  الخزاعی، الشریف الرضی، ومهیار الدیلمی)». مجلة الجمعیة الإیرانیّة للغة العربیّة وآدابها. السنة 4. العدد 10. صص -1 18.
طایفی، شیرزاد و لیلا کمالخانی (1390). «تحلیل سبک‌شناسانة پنجاه غزل خواجوی کرمانی». فصلنامة تخصصی  سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب) علمی ـ پژوهشی. سال چهارم. شمارة چهارم. شمارة پیاپی 14. صص -209 222.
العرجا، جهاد یوسف (2008). «الأسلوب بین الرجل والمرأة  دراسة لغویّة إحصائیّة ». نشریة اللغة والأدب. العدد 23. -1 24.                                                                                                                       
الفاخوری، حنا (1367). تاریخ الأدب العربی. قم: انتشارات توس.
 فاطمة الزهراء، عطیّة (2010). «ابن‌شهید، سیرته ومکانته الأدبیة». مجلة المخبر (أبحاث فی اللغة والأدب الجزائری). العدد 6. صص 31-1.
فتوحی، محمود (1390). سبک‌شناسی، نظریه‌ها، رویکردها، و روش‌ها. چاپ اول. تهران: انتشارات سخن.
کوئن، بروس (1379). مبانی جامعه‌شناسی. ترجمه و اقتباس از غلام عباس توسلی و رضا فاضلی. چاپ نهم. تهران: انتشارات سمت.
مرامی، جلال و رسول عبادی (2006). «الموازنة بین المقامات المشترکة لدی بدیع الزمان الهمذانی والحریری».  مجلة العلوم الإنسانیّة. العدد 13. رقم4. 103-89.
مصلوح، سعد (1992). الأسلوب دراسة لغویّة إحصائیّة. ط2. قاهره: عالم الکتب.        
المعری، أبوالعلاء (لاتا).  رسالة الغفران. بیروت: دار صادر.
ملاکا، دالیا محمد (2006). الرحلة إلی عالم الخیال بین رسالتی التوابع والزوابع والفغران. رسالة ماجستیر. الجامعة الإسلامیّة العالمیّة. مالیزیا. کلیة معارف الوحی والعاوم الإنسانیّة.  
مهدوی کنی، محمد سعید (1386). «مفهوم سبک زندگی وگسترة آن در علوم اجتماعی». فصلنامة تحقیقات فرهنگی.  سال اول. شمارة یک. صص 230-199.                                                    
Antosch, Friederike (1969). "The Diagnosis of  Literary Style with the Verb-adjective   
                Ratio".  Statistics and Stylistics. L. dolezel & R. W. Bailty (eds). New York.
         pp. 40-59.
Miller, G. A. (1963). Language and Communication. New York. University of Florida
         College Library.