نشریه زبان پژوهی متعهد به رعایت بالاترین استانداردهای اخلاقی در فرآیند انتشار مقالات علمی است. این نشریه از اصول و دستورالعملهای کمیته بینالمللی اخلاق نشر (COPE - Committee on Publication Ethics) پیروی میکند و از همه نویسندگان، داوران و اعضای هیئت تحریریه انتظار دارد که به این اصول پایبند باشند.
وظایف و مسئولیت ها
نشریات می بایست درصدد انتشار مقالات علمی – پژوهشی، مسئلهمحور و نوآورانه باشند.
نویسنده و افرادی فعال در نشریه (سردبیر مجله، اعضای هیئت تحریریه، مدیرداخلی ویراستار و ناشر) می بایست قوانین و منشور اخلاقی نشریه را قبول کرده و در آن به توافق رسیده باشند .
منشور اخلاقی در COPE ، راهنمای نویسندگان و عوامل فعال در نشریات است
تصمیمگیریهای نشر و چاپ
قوانین حق تکثیر و اقتباس از سایر آثار ادبی می بایست توسط نشریه رعایت شده و حق افراد در هنگام انتشار محفوظ باشد.
تصمیمگیری منصفانه درباره مقالات
تصمیم گیری درباره مقالات در هر مرحله ای بدون توجه به نژاد، جنسیت ، گرایش جنسی ، باورهای مذهبی ، قومی، شهروندی، و یا فلسفه سیاسی نویسندگان انجام شود
محرمانه بودن اطلاعات
اطلاعات شخصی نویسندگان مقالات برای تمامی افرادی که به آن دسترسی دارند مانند سردبیر، اعضای هیات تحریریه و مدیر داخلی و اجرایی نشریه و سایر عوامل فعال (غیر از نویسنده مربوطه) مانند داوران، مشاوران ، ویراستار و ناشر امانتدار می بایست کاملاً محرمانه بوده و در هر زمانی از آن محافظت شود.
رعایت منافع اشخاص
امکان استفاده از نتایج تحقیقات سایرین می بایست با ارجاع دهی و اجازه کتبی و صریح از نویسنده انجام شود
وظایف سردبیران و هیئت تحریریه
1- بررسی دقیق مقالات از نظر کیفیت و رعایت اصول اخلاقی قبل از انتشار؛
2- اطمینان از یک فرایند داوری منصفانه و بدون تبعیض؛
3- بررسی و رسیدگی به تخلفات علمی، از جمله سرقت ادبی و دادهسازی.
وظایف داوران
1- کمک به تصمیم گیری تحریریه
داوران در بررسی کیفی، محتوایی و علمی مقالات، به سردبیر نشریه یاری رسانده و یا از طریق ارتباط اعضای تحریریه با نویسنده محترم به بهبود و ارتقاء کیفی و محتوایی مقالات کمک کنند
2- سرعت عمل
داوران انتخاب شده می بایست بعد از بررسی اولیه، بلافاصله سردبیر نشریه را در جریان نتیجه آن قرار دهند که شامل:
عدم داوری مقاله به دلیل نبودن موضوع مقاله در حوزه کار داور، کمبود وقت یا... است
داوری همراه با تآخیر به دلیل شلوغ بودن وقت، عدم دسترسی به امکانات کافی و... است
3- حفظ محرمانگی مقالات و عدم استفاده از اطلاعات آنها برای منافع شخص؛
کلیه اطلاعات موجود در مقالات می بایست برای داور محرمانه تلقی شده و داور در حفظ آن بکوشد .
4- ارزیابی مقالات بهصورت بیطرفانه و بر اساس محتوای علمی؛
داوری مقالات می بایست بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی باشد، با وضوح و به روشنی بیان شود و این مدارک به نشریات و نویسندگان ارائه شود و بی طرفانه باشد و از اعلام نظر سلیقه ای، شخصی ، نژادی و مذهبی و غیره در داوری مقالات خودداری کند.
5- توجه به منابع استفاده شده در مقاله
توجه به منابع استفاده شده در مقاله از دیگر وظایف داوران است. کلیه تحقیقات، موضوعات و نقل قول هایی که در مقاله استفاده شده است می بایست با ارجاع دهی کامل در کتابنامه همراه باشد
6-اعلام هرگونه تعارض منافع احتمالی و خودداری از داوری در چنین مواردی.
داوران مقالاتی که منافع اشخاص، موسسات و شرکت های خاصی به وسیله آن حاصل می شود و یا روابط شخصی در آن مشاهده می شود را نمی بایست برای داوری قبول کنند
وظایف نویسندگان
1- ارائه مقالات علمی و استاندارد
نویسندگان مقالات به صورت علمی و منسجم، مطابق استاندارد نشریات آماده کنند. روش به کار رفته در مقاله با دقت و عینی انجام گرفته و داده ها به صورت صحیح گزارش شود. از طریق ارجاع دهی کامل، حقوق سایر اشخاص در مقاله رعایت شود. از ابراز موضوعات حساس و غیراخلاقی، سلیقه ای و شخصی، نژادی و مذهبی و اطلاعات جعلی و نادرست و ترجمه از آثار دیگران بدون ذکر عنوان در مقاله خودداری شود
2- ارائه داده های خام در صورت نیاز
از نویسنده خواسته شود در صورت نیاز داده های خام، مصاحبهها و یا پرسشنامه ها و سایر ابزار به کار رفته در تحقیق را ارائه و معرفی نماید. دسترسی عمومی به این اطلاعات ( سازگار با بیانیه ALPSP –STM) به بهبود کار مقالات کمک می نماید
3- ارسال مقالات اصیل و دارای اعتبار علمی؛
مقالات ارائه شده توسط نویسندگان می بایست کار خود نویسنده ارائه کننده مقاله بوده و هر گونه استفاده از تحقیقات سایر افراد با ذکر منبع در مقاله آورده شود
4-خودداری از هرگونه سرقت علمی، جعل دادهها، یا ارسال همزمان به چند نشریه؛
ارائه همزمان یک مقاله به چند نشریه و یا مقالات منتشر شده و یا پذیرش شده به سایر نشریات خلاف قوانین است
5- استناد دقیق به منابع و رعایت اصول اخلاقی در تحقیق و نگارش؛ ذکر ارجاعدهی مناسب
ارجاع دهی شامل ذکر کلیه کتاب ها، نشریات و پایگاه های اینترنتی و سایر تحقیقات اشخاص در کتابنامه است
6-ذکر فرد مسئول و تمام نویسندگان واقعی در مقاله و عدم افزودن اسامی غیرمرتبط و افتخاری
فرد مسئول مقاله کسی است که در تهیه، آماده سازی، طراحی و اجرای مقاله سهم عمده را به عهده داشته است و سایر نویسندگان نیز به عنوان همکار در مقاله ذکر می شوند و نویسنده اصلی مقاله می بایست نسبت به وجود نام و اطلاعات تمامی نویسندگان و عدم وجود نامی غیر از نویسندگان مقاله اطمینان حاصل کند همچنین کلیه نویسندگان مقاله را مطالعه و نسبت به ارائه آن به توافق رسیده باشند
7-اطلاعرسانی در خصوص وجود خطرات احتمالی برای انسان ها یا سایر موجودات زنده
هر گونه خطراتی که به واسطه تحقیق هر نویسنده، متوجه انسان ها و یا سایر موجود می شود، می بایست به وضوح در مقاله ذکر شده باشد.
8-ذکر پشتیبانهای مالی
نویسندگان می بایست کلیه پشتیبان ها مالی مقاله خود را نیز معرفی نمایند
9-اعلام وجود خطاهای اساسی در مقالات
نویسنده در هر زمانی که متوجه هر گونه خطا و بیدقتی در مقاله خود شود نشریه و سردبیر را در جریان آن قرار داده، نسبت به اصلاح آن اقدام و یا مقاله را بازپس گیرد
10- در صورت استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در فرآیند تحقیق یا نگارش، نویسندگان موظفاند این موضوع را بهطور شفاف در بخش "روش تحقیق" یا "قدردانی" مقاله اعلام کنند؛
استفاده از هوش مصنوعی در فرآیند تحقیق و نگارش
نشریه [نام نشریه] تأکید دارد که هوش مصنوعی نباید به عنوان نویسنده مقاله معرفی شود. استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی (مانند ChatGPT، Grammarly، DeepL، و غیره) تنها بهعنوان یک ابزار کمکی برای نگارش، ترجمه یا ویرایش مجاز است و نویسندگان مسئولیت کامل صحت و دقت محتوای تولیدشده را بر عهده دارند. عدم اعلام استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی ممکن است به عنوان نقض اخلاق نشر تلقی شود.
سوءرفتار علمی و اقدامات اصلاحی
در صورت مشاهده تخلفات علمی (مانند سرقت ادبی، جعل داده، انتشار تکراری)، نشریه مطابق با دستورالعملهای COPE عمل کرده و اقدامات مقتضی مانند رد مقاله، اصلاح مقاله، یا اطلاعرسانی به مؤسسات نویسندگان را انجام خواهد داد.
سرقت ادبی
از نرمافزار سرقت ادبی(نرمافزار مشابهت یاب سمیم نور) برای تشخیص شباهت بین مقالات ارسال شده و سایر مقالات چاپ شده استفاده میشود.