نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه زبان شناسی دانشگاه شهید بهشتی
2 کارشناس ارشد دانشگاه آزاد. واحد علوم تحقیقات تهران
چکیده
در این پژوهش، صمن بیان اهمیت اختصارسازی و ویژگیهای آن در زبان فارسی، با ذکر نمونه‌هایی از خط میخی فارسی باستان و خط پهلوی، قدمت این فرایند واژه‌سازی را در زبانهای ایرانی نشان دادهایم و با معرفی دو اصل اقتصاد و کم‌کوشی و رابطۀ آنها با زبان، و نیز بیان دیدگاه زیف (1949) و مارتینه (1962)، این فرایند را توجیهپذیر دانستهایم. اصل اقتصاد نقش بسیار مهم و تعدیل‌کننده‌ای در زبان دارد؛ به طوری که هرگونه تغییر غیراقتصادی که در صرف انرژی و تلاش، هزینۀ زیادی را بر نظام تحمیل کند و مانع فهم باشد، بهطور خودکار حذف و یا از آن اجتناب میشود. طبیعت اقتصاد، معیاری برای تنظیم تمامی جنبه‌های رفتار بشری است و اصل کم‌کوشی آن را کنترل می‌کند. در یک فرایند پویا مثل تغییر زبانی، کلمهها پیوسته درحال کوتاه‌شدن، پسوپیش شدن، حذف‌شدن، قرضگیری و دگرگونی معنایی هستند. این رخداد در تمامی زبانها طبیعی است و زبان فارسی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این مقاله، با ذکر نمونه‌هایی از اختصارات حکشده بر سکه‌های ایران باستان و اختصارات هُزوارشی نشان می‌دهیم که جدّ زبان امروزی ما از این فرایند واژه‌سازی بهخوبی بهره می‌گرفته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
History of producing abbreviation in Farsi
نویسندگان [English]
- Kivan Zahedi 1
- Lila Sharifi 2
1 Beheshti University
2 Azad University
چکیده [English]
Indicating the importance of abbreviation production and its characteristics in Farsi. The present study is to show the history of word formation processes in Iranian language through exemplification of ancient Persian Cuneiform and Pahlavi scripts. Moreover, it justifies this processes by introducing principles of economy and Least Effort and their relation with language, and also remarking viewpoint of Zipf (1949) and Martinet (1962). This study concludes that Economy principle has so important regulatory role in language that each non-economic change which force an extravagant expenditure on the system and is an obstacle in comprehension will be removed or prevented. Economy is naturally a regulatory criterion for all aspects of human behavior which is controlled by the Least Effort principle. In a dynamic process such as language change, words are subject to shortening, displacement, deletion, borrowing and semantic change. It is a natural event in all languages and Farsi is not excluded. Presenting samples of abbreviations carved on ancient Iranian coins and Hozvares abbreviations, the present study also suggests that the ancestor of our today language employed such word formation processes in a good manner.
کلیدواژه‌ها [English]
- Abbreviation
- Economy
- Least Effort
- Cuneiform
- Pahlavi scripts
- Hozvares
)