نگاهی به ویژگی‏های اعرابی کتاب إعراب‏ القرآن نحاس و إملاء ما مَنَّ به الرَّحْمن عکبری (بررسی موردی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین.

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات عرب از دانشگاه بین المللی امام خمینی

چکیده

یکی از دانش‏هایی که با قرآن کریم ارتباطی تنگاتنگ دارد، علم نحو است؛ زیرا هر‏چند خود از قرآن برخاسته است، عامل اصلی برای درک مفاهیم و تفسیر آن محسوب می‏شود. از‏میان شاخه ‏های این علم، اعراب قرآن از جایگاهی ویژه برخوردار است؛ چون اگر نحو را ستون استوار دانش‏های قرآنی بدانیم، اعراب قرآن خلاصۀ آن به ‏شمار می‏رود؛ به همین دلیل، از زمان‏های گذشته تاکنون، بزرگ‏ترین عالمان در این عرصه گام نهاده و با خلق آثاری جاودان، هر‏یک به سهم خود در‏جهت حفظ زبان این کتاب آسمانی کوشیده ‏اند. تحقیق دربارۀ اعراب قرآن و عالمان برجستۀ این حوزه بیانگر آن است که نحاس و عکبری از بزرگ‏ترین عالمانی هستند که در کتاب‏های تفسیر و نحو، به نظر‏های شان تکیه شده است؛ بنابراین، در این مقاله، کتاب‏های اعرابی ایشان، یعنی إعراب‏القرآن نحاس و إملاء ما منّ به الرحمن عکبری را معرفی و روش تألیف آن‏دو را بررسی می‏کنیم و محتوای آنها را نیز به ‏صورت موردی با یکدیگر مقایسه می‏کنیم. با توجه به اینکه عکبری دو قرن پس‏از نحاس می‏زیسته است، این دو کتاب با‏وجود شباهت‏های فراوان، مثل بررسی اعراب قرآن از اوّل و به‏ترتیب سوره‏ها، تفاوت‏هایی هم با یکدیگر دارند. در این پژوهش، نمونه ‏هایی از این تفاوت‏ها را در سه حوزۀ اعراب، قرائت و شواهد نشان خواهیم داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Case Study of the Characteristics of Nahhas’s ‘I'rab al-Quran’ and Okbari’s ’Emla’o ma Manna behe al-Rahman’

نویسندگان [English]

  • Ahmad Pashazanoos 1
  • Arezo Shidai Ghara Ghshlaghi 2
1 Arabic department, faculty of literature and humanities, International imam Khomeini university, Qazvin, iran
2 Master of Arabic Language and Literature from Imam Khomeini International University
چکیده [English]

one of the knowledge which has a close relationship with Quran is Nahv (grammar) knowledge. Although it has originated from Quran, it is a main factor for discovering and interpreting it. Among categories of this knowledge, phonology of Quran (I’rab) has its special place. That is, if Nahv is considered as the pillar of Quranic knowledge, I’rab will be its abridgment. That is why many scholars have researched this area and have attempted to preserve the language of this scripture through creating valuable works in this field. Studies on I’rab of Quran and prominent scholars in this field show that Nahhas and Okbari are among the greatest scholars whose theories are distinguished in interpretation and Nahv books. Therefore, the present study is to introduce Nahha’s ‘Irab al-Quran’ and Okbari’s ‘Emla’o ma Manna behe al-Rahman’ and to consider their writing method. It also compares their content with each other. Since Okbari lived two centuries after Nahhas, these two books have some differences besides their several similarities such as studying I’rab of Quran from the beginning and based on the sequences of the Surahs. In this research, samples of difference in three areas of I’rab, reading and verification are provided

کلیدواژه‌ها [English]

  • I’rab of Quran
  • comparison
  • forms of I’rab
  • Nahhas
  • Okbari