نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• یدالله پرمون ¹
• سلیمه زمانی ²

¹ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری؛

² دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

در این مقاله، با تمرکز بر جنبه‌ای کوچک از نظام آوایی شهمیرزادی و با تکیه بر رفتار قاعده‌مند صورت‌های تصریفی فعل «گرفتن» [ïe+tH+Q) @n8] هنگام پیوستن وندهای اشتقاقی و تصریفی  [bQ,nQ,vQ,hA] به آن کوشیده‏ ایم به قاعده‌مندی‌هایی کلی برسیم. این رفتار قاعده‌مند را می‌توان با استفاده از دو تبیین جداگانه نشان داد. چهارچوب نظری این مقاله، واج‌شناسی قاعده‌بنیاد و انگارۀ خطی 1968 (SPE) است. این پژوهش، حاصل انتخاب فهرستی از 65 فعل‌ شهمیرزادی و مصاحبه با 25 گویشور ساکن شهمیرزاد از هر‏دو جنس زن و مرد، آوانویسی تفصیلی داده‌ها به ‏صورت پیکره‌های هدایت‏ شده و کشف فرایندهای واجی مربوط به فعل «گرفتن» است. روش تبیین این فرایندهای واجی، کشف تناوب‌ها، استخراج اجزای سطح بازنمایی زیرین، صورت‌بندی قاعده‌ و سنجش آن با اشتقاق واجی است و در‏نهایت، برهم‌کنش میان قاعده‌ها کشف و بیان می‌شود. یافته ‏های این پژوهش نشان می‏دهد که فرایندهای واجی فعل «گرفتن» را می‌توان با دو ترتیب بدین شرح تبیین کرد: نخست، غلت‌شدگی [ï]، حذف واکۀ /i/ و حذف همخوان /r/؛ دوم، درج واکۀ [i]، غلت‌شدگی [ï] و حذف همخوان [r]. نخستین تبیین، با استفاده از روی‏کرد هم‌زمانی و دومین تبیین، با استفاده از روی‏کرد درزمانی صورت گرفته است. هریک از این دو تبیین در مقایسه با یکدیگر، کاستی‌ها و برتری‌هایی دارند که در این مقاله، به آن‏ها پرداخته ‏ایم.
 


 

 

کلیدواژه‌ها

• واج‌شناسی زایشی[1]
• SPE [2]
• تناوب[3]
• واژ- واجی[4]
• برهم‌کنش[5]
• همگونی[6]
• حذف[7]
• درج[8]
• غلت‌شدگی[9]

20.1001.1.20088833.1392.5.901.2.5

عنوان مقاله [English]

Two Rule-based Explanations for Rule-governed Behavior of “take” –/Jetæn/- Verbs in Shahmirzadi Variety

نویسندگان [English]

• yadollah parmon ¹
• Salime Zamani ²

چکیده [English]

In this paper we explain morphophonemic alternation of a verb - “take”- in Shahmirzadi, joining the inflectional or derivational affix such as  [bQ,nQ,vQ,hA].These alternations can be explained through synchronic and diachronic approaches. The theoretical framework chosen for the study is the rule-based linear model)SPE). Sixty five (65) Shahmirzadi verbs have been chosen and twenty five (25) male and female native speakers from Shahmirzad have been interviewed. The interviews have been fully transcribed leading to a corpus and finding phonological process for the mentioned verb. Alternations, specifying underlying representation, rule formulation, assessing the rules with phonological derivations and interaction of rules is the procedure. The study has resulted in the following contributions:  1-/ï/ Gliding1, Syncope /i/, /r/ Deletion, 2- [i] Insertion,  /ï/ Gliding2 and /r/ Deletion in which the first one is a synchronic and the second is a diachronic approach. Finally, we considered advantages and disadvantages of each approach. Shahmirzadi, with complicated phonological rules which are distinct from Persian, is a language.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Generative Phonology
• alternation
• SPE
• morphophonemic
• interaction
• assimilation
• deletion
• insertion
• gliding