ساخت اشتقاقی واژه در گویش سیستانی/

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه زابل

2 مربی و عضو هیات علمی گروه زبان انگلیسی دانشگاه زابل؛

چکیده

در این پژوهش، واژگان گویش سیستانی را بررسی و به ‏لحاظ اشتقاقی توصیف کرده و بدین منظور، برخی گویشوران محلی را از‏میان روستانیان در پنج نقطه از زابل و نیز افراد ساکن شهرهای زابل، زهک، هیرمند، ادیمی و محمدآباد برگزیده ‏ایم. بعضی از این گویشوران، بی‏سواد و بعضی دارای سواد خواندن و نوشتن بودند. در این تحقیق، نخست، تعداد زیادی واژه، عبارت و جمله را از گویش سیستانی گرد آورده و پس‏از تجزیه و تحلیل واژه‏ها و عبارت‏ها، ساخت اشتقاقی واژه‏ها را با استفاده از پیشوند، پسوند و ترکیب بررسی کرده‏ایم. وجود تعدادی پیشوند، پسوند وبعضی شیوه‏های ساخت مرکب، از‏جمله ویژگی‏های متمایز‏کنندۀ این گویش از فارسی معیار است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Derivational Structures of Words in the Sistani Dialect

نویسندگان [English]

  • Habibollah Mashhady 1
  • Mohammad Doosty 2
1
2
- افشار سیستانی، ایرج (1365).واژه‏نامۀ سیستانی. چاپ‏خانۀ ندا.
- اویسی‏پور، محسن (1374). بررسی و توصیف گویش سیستانی در منطقۀ پشت‏آب. پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد.
- باقری، مهری (1371). تاریخ زبان فارسی. پیام نور.
- --------- (1376). مقدمات زبان‏شناسی. پیام نور.
- بهار، محمد‏تقی (مصحح) (1314). تاریخ سیستان. پیک ایران.
- ---------- (1349). سبک‏شناسی. ج. اول تا سوم. سپهر.
- بهاری، محمدرضا (1378). بررسی گویش مردم سیستان. دانشگاه سیستان و بلوچستان.
- پرواز، سیاوش (1359). «واژه‏نامۀ سیستان». مجلۀ هدهد. ش. 1، 3، 5، 6، 9 و 10.
- رئیس‏الذاکرین، غلام‏علی (1360). کورنامۀ نیم‏روز. مشهد: چاپ‏خانۀ سعید.
- ----------------- (1363). پنج ارغن. مشهد: چاپ‏خانۀ سعید.
- سمیعی، رحمت‏الله (1371). بررسی گویش لاری. پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
- عمرانی، محمدرضا (1375). «توصیف واجی گویش سیستان (بخش مرکزی شهر زابل)». مجلۀ زبان‏شناسی. ش. 1 و 2.
- کلباسی، ایران (1371). ساخت اشتقاقی واژه در زبان فارسی. تهران: پژوهشگاه.
- محمدی خمک، جواد (1373). مجلۀ نخل. ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان.
- --------------- (1378). ماتیکان سیستان. ج. اول. واژیران.
- مصاحب، غلام‏حسین (1345). دایره‏المعارف فارسی. ج. اول. فرانکلین.
- معین، محمد (1354). فرهنگ فارسی. ج. پنجم. تهران: امیر‏کبیر.
- مهرجو فرد، حسن (1370). بررسی گویش بیرجندی. پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
- یارمحمدی، لطف‏الله (1374). «زوال زبان‏ها و لهجه ‏ها». مجلۀ فرهنگستان علوم. ش. 2.
 
- Lazard, G. (1997). “Morphologie du Verbe Dans le Parler Persan du Sistan”. In: Sistan Iranica Journal. N. 3. PP. 65-85.
- Veryho, Jan. W. (1962). “Sistan Persian Folklore”. In: Indo-Iranian Journal. N. 5. PP. 276-307.