نگاه زایشی به مقولۀ دستوری مصدر در زبان فارسی(ره‏یافت‌ها و راه‏حل‌ها)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه جهرم

چکیده

مقولۀ دستوری مصدر در زبان فارسی، از‏جمله موضوع‏ هایی است که باید بیشتر درباره‏اش تأمل و تحقیق کرد. در دستورهای سنتی، مصدر هم اسم معرفی شده است و‏هم فعل، و در بررسی‏های اخیر نیز به‏ صورتی عمیق به این موضوع نپرداخته ­اند. بر‏اساس گرایش غالب در زبان فارسی، مصدر، نوعی اسم است؛ اما شواهدی نیز در زبان فارسی وجود دارند که فعلی ‏بودن (فعل‏ گونه ‏بودن) مصدر را اثبات می‏کنند. مصدرهای فارسی، قابلیت مجهول ‏شدن، سببی‏ شدن و نیز منفی ‏شدن مانند فعل‏های زمان­دار را دارند. در‏ مقابل شواهد دالّ‏بر فعلی‏ بودن مصدر، برخی شواهد نیز بیانگر اسم‏ بودن مصدر‏های فارسی‏ اند که بررسی بیشتر دربارۀ این مسئله را الزام می‏کنند. در این مقاله، ویژگی­های فعلی مصدر را بررسی کرده و ضرورت پژوهش عمیق ­تر را دربارۀ ویژگی­های اسمی این سازه، برای محققان بیان کرده ‏ایم. ره‏یافت این مقاله، نگاه زایشی به مقوله‏ های دستوری است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Controversy over MASDAR and its Category in Persian: Approaches and Solutions

نویسنده [English]

  • Abolfazl Mosaffa Jahromi
چکیده [English]

The categorical status of MASDARs is still open to more argument in Persian. Persian traditional grammar conceives MASDARs either as noun or as verb and it is their noun properties which are dominant in syntactic argumentation. This is so, while Persian exhibits ample evidence in support of verb-like behavior for MASDARs. MASDARs can readily be converted into passive: they have causative form and they are negated as normal verbs are. More evidence in support of their verb-like behavior rely on the recent proposal made in Mosaffa Jahromi (1389) according to which MASDARs are CP and project PRO in their specifier. After all, MASDARs behave somehow noun-like in Persian which opens more space for further investigation. This article mostly rests on the generative view presented in Baker (2003), although it takes advantage of morphological as well as semantic evidence as well.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • MASDAR
  • passive
  • causative
  • specifier
  • PRO
  • theta role

مراجع

اسلامی، محمد‏علی (1367). دستور زبان فارسی. اصفهان: مشعل.
- انوری، حسن و حسن احمدی گیوی (1374). دستور زبان فارسی. ویرایش دوم. تهران: فاطمی.
- باطنی، محمد‏رضا (1348). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی. تهران: امیر‏کبیر.
- خانلری، پرویز (1366). دستور زبان فارسی. چاپ شانزدهم. تهران: توس.
- درزی، علی (1384). شیوۀ استدلال نحوی. تهران: سمت.
- شریعت، محمد‏جواد (1364). دستور زبان فارسی. تهران: اساطیر.
- شفایی، احمد (1363). مبانی علمی دستور زبان فارسی. تهران: نوین.
 
- Abney, Steven (1987). The English Noun Phrase in It’s Sentential Aspect. Ph.D. Dissertation. M.I.T. Cambridge, Mass.
- Baker, Mark C. (2003). Lexical Categories: Verbs, Nouns, and Adjectives. Cambridge: Cambridge University Press.
- Chomsky, Noam (1970). “Remarks on Nominalization”. In: Readings in English Transformational Grammar. R. Jacobs and P. Rosenbaum Eds.). (PP. 184-221. Waltham, Mass.: Ginn.
- ------------------- (1991). “Some Notes on the Economy of Derivation”. In: Principles and Parameters in Comparative Grammar. Robert Freidin (Ed.). Cambridge, M.A.: M.E.T Press.
- Croft, William (1991). Syntactic Categories and Grammatical Relations. Chicago: University of Chicago Press.
- Culicover, Peter W. (1997). Principles and Parameters: An Introduction to Syntactic Theory. Oxford: Oxford University Press.
- Fukui, Naoki and Margaret Speas (1986). “Specifiers and Projections”. In: M.I.T. Working Papers in Linguistics. N. 8. PP. 128-72.
- Givón, Talmy (1984). Syntax: A Functional-Typological Introduction. Amesterdam: John Benjamins.
- Hopper, Paul and Sandra Thompson (1984). “The Discourse Basis for Lexical Categories in Universal Grammar”. In: Language. N. 60. PP. 703-752.
- Hurford, J. and B. Heasly (1996). Semantics: A Coursebook. Cambridge: Cambridge University Press.
- Langacker, Ronald (1987). Foundations of Cognitive Grammar. Standford, Calif.: Stanford University Press.
- Mahootian, Shahrzad (1997). Persian. London: Routledge.
- Robins, R. H. (19989). A Short History of Linguistics. London: Longman.
- Scalise, Sergio (1984). Generative Morphology. Dordrecht: Foris.
- Spencer, Andrew (1991). Morphological Theory: An Introduction to Word Structure in Generative Grammar. Blackwell Publisher L.t.d.
- Stowell, Timothy (1981). Origins of Phrase Structure. Ph.D. Ddissertation. M.I.T., Cambridge, Mass.
زبان پژوهی
دوره 5، شماره 901
اسفند 1392
صفحه 163-175

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار