تحلیل فرایندهای آوایی گویش گیلکی بر مبنای اطلس زبانی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان شناسی دانشگاه پیام نور

2 دانشگاه پیام نور . واحد اهر

چکیده

  تحلیل فرایندهای آوایی گویش گیلکی بر مبنای اطلس زبانی     علی‌­رضا قلی فامیان [1]   وحید بصیرت [2]     تاریخ دریافت: 10/6/90   تاریخ تصویب: 17/12/91     چکیده   در این پژوهش، می‌کوشیم ضمن تهیۀ اطلس زبانی استان گیلان به سه پرسش عمده پاسخ دهیم: (1) در سطح استان گیلان و در محدوده گویش گیلکی، چه فرایندهای آوایی رخ می‌دهد؟ (2) آیا تقسیم‌بندی سنتی گیلکی به گونه‌های بیه‌پس در مناطق غربی استان و بیه‌پیش در نواحی شرقی استان، مبنایی آوایی دارد؟ (3) آیا وقوع فرایندهای آوایی در شهرستان‌های مرکزی استان با شهرستان‌های غیرمرکزی از الگویی متفاوت تبعیت می‌کند؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها 100 واژه از مقولات واژگانی مختلف مانند اسم، فعل، صفت، ضمیر و غیره انتخاب شد و تلفظ اهل زبان از طریق ضبط صدا و مصاحبه گردآوری شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد 18 نوع فرایند آوایی در سطح استان گیلان و در محدودۀ گویش گیلکی دیده می‌شود که از این میان، مرکزی‌‌شدگی، افراشتگی، حذف و سایشی‌شدگی به­ترتیب پربسامدترین فرایندهای آوایی استان هستند. در خصوص پرسش دوم پژوهش مشخص شد که میان تنوعات آوایی و متغیر جغرافیایی همبستگی وجود دارد و بنابراین تقسیم‌بندی گیلکی به دو ناحیه بیه‌پس و بیه‌پیش منطق و توجیه آوایی دارد. هم­چنین، مشاهده شد که در شهرستان‌های غیرمرکزی استان و در رأس آن رودسر در مجاورت استان مازندران، بسامد فرایندهای آوایی بیشتر از شهرستان‌های مرکزی استان است و به این ترتیب پاسخ پرسش سوم تحقیق مثبت است.     واژه‌های کلیدی: گیلکی، فرایندآوایی، مرکزی‌شدگی، افراشتگی، حذف، سایشی‌شدگی     [1] استادیار، گروه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه­پیام­نور؛ famian@ pnush.ac.ir   [2] کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر؛ vahid. basirat1974@gmail.com

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Phonological Processes in Gilaki Dialect based on a Linguistic Atlas

نویسندگان [English]

  • Ali Reza Gholi Famian 1
  • Vahid Basirat 2
1 Assistant Professor, Department of Linguistics, Payam Noor University
2 Payam Noor university . Ahar unit
چکیده [English]

    Analysis of Phonological Processes in Gilaki Dialect based on a Linguistic Atlas     Ali Reza Gholi Famian [1]   Vahid Basirat [2]       Received: 2011/09/01   Accepted: 2013/03/07       Abstract   In this study, we attempt to develop a linguistic atlas for Gilan province, Iran, and answer three major research questions: (1) what phonological processes occur in Gilan and in Gilaki dialect? (2) Does the traditional demarcation of Gilaki into Bie Pas in western areas and Bie Pish in Eastern parts of the province have a phonological base? (3) Are the phonological processes that occur in central cities of the province different from those that occur in the non-central areas? To answer the questions, first one hundred words from different lexical categories, i.e. nouns, verbs, adjectives, pronouns, etc. were selected and native speakers’ pronunciations were recorded by a voice recorder and interviews were conducted The findings indicate that throughout Gilan, eighteen phonological processes occur from which centralization, raising, elision, and spirantization are the most frequent processes respectively. With respect to the second question, it was revealed that there is a correlation between phonological variation and the geographical area, giving weight to the traditional boundary so-called Bie Pas and Pie Pish. Likewise, it was shown that the frequency of phonological processes in non-central areas, especially in Rudsar, is much higher than those in the central areas.     Keywords : Gilaki, phonological process, centralization, raising, elision, spirantization.       [1] Assistant Professor, Linguistics and Foreign Languages Dept, University of Payame Noor. famian@pnush.ac.ir   [2] MAGeneral Linguistics, Ahar Branch of Islamic Azad University, Iran. vahid.basirat1974@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gilaki
  • phonological process
  • Centralization
  • raising
  • elision
  • spirantization