نویسنده

• عباسعلی ابراهیمی

دکترای شرق شناسی(گرایش زبان شناسی)، مدرس رسمی دانشکده امام محمد باقر (ع)

چکیده

ویژگی‌های آوایی«ترجمۀ قرآن کریم به زبان طبری قدیم» عباسعلی ابراهیمی تاریخ دریافت : 30/8/90 تاریخ تصویب: 14/12/91 چکیده زبان‌شناسان زبان‌های ایرانی را از نظر تاریخی به سه دورۀ «باستان»، «میانه» و «جدید» تقسیم کرده‌اند. زبان طبری یکی از زبان‌های دوره جدید است که به‌طور طبیعی در ادامه زبان‌های ایرانی میانه قرار دارد. از آثار برجای‌مانده از زبان طبری، نسخه خطی «ترجمه قرآن به زبان طبری» مکتوب درحدود قرن 9 و 10هجری قمری می‌باشد. در این مقاله بعضی از ویژگی‌های آوایی زبان طبری را در کتاب «ترجمه قرآن به زبان طبری» با گزینش حدود 2500 واژه بررسی کرده‌ایم. بررسی تحولات آوایی با توجه به «بسامد وقوع» و «تنوع نمونه‌ها» انجام گرفته است. در این بررسی روشن شده که این اثر بعضی از خصوصیات زبان‌های ایرانی دوره «میانه» را در خود حفظ کرده است. اهمیت این موضوع زمانی مشخص می‌شود که به این نکته توجه کنیم که «ترجمه قرآن به زبان طبری قدیم» در حدود قرن 9 و 10هجری قمری تألیف شده است، در حالی که دوره «میانه» زبان‌های ایرانی با سقوط سلسله ساسانی در قرن اول هجری پایان یافته بود و بعد از گذشت حدود 900-800 سال از پایان دوره «میانه»، هم‌چنان بعضی از خصوصیات این دوره به‌ویژه ویژگی‌های آوایی آن در زبان طبری باقی مانده است. ازجمله این تحولات آوایی می‌توان به برخی از تغییرات آوایی مانند وجود «ج» به‌جای «ز» مثل: «نماج» به‌جای «نماز»، وجود «و» به‌جای «گ» مثل: «وناه» به‌جای «گناه»، وجود «و» به‌جای «ب» مثل: «شتاو» به‌جای «شتاب» اشاره کرد. این ویژگی‌ها در زبان طبری امروز نیز دیده می‌شود مانند وجود «و» به‌جای «پ»، مثل: «چاروا» به‌جای «چارپا» و... که در متن مقاله به آنها اشاره کرده‌ایم. بررسی تحولات آوایی نشان می‌‌دهد که زبان طبری در طول چند قرن اخیر از نظر آوایی دچار تغییرات زیادی شده است به گونه‌ای که بعضی از واژگان موجود در این متن برای گویشوران امروزی قابل‌فهم نیست. واژه‌های کلیدی: تحولات زبانی، تحولات آوایی، زبان طبری، متون طبری، قرآن طبری

کلیدواژه‌ها

• تحولات زبانی
• تحولات آوایی
• زبان طبری
• متون طبری
• قرآن طبری

عنوان مقاله [English]

Phonic Features in Translation of Quran in Tabari Language

نویسنده [English]

• Abas Ali Ebrahimi

Orientalist PhD (Linguistic Orientation), Imam Mohammad Bagher (AS)

چکیده [English]

      Phonic Features in Translation of Quran   in Tabari Language     Abbasali Ebrahimi [1]       Received: 2011/11/21   Accepted: 2013/03/04       Abstract   Historically, the linguists have divided the Iranian languages into three historical eras, (a) Ancient era, (b) Middle era, and (c) New era. The Tabari Language is one of the languages of the New era as the continuity of Middle era languages. One of the works from Tabari language is The Manuscript of of Quran Translation written in 9th and 10th centuries (lunar calendar). Choosing around 2500 words and lexicons, in this article we have studied the phonic features of Tabari language, and we have also studied the changes in terms of event frequency and sample varieties. In this study it was shown that this work well preserved some of the features of Iranian languages in the middle era and this is a very significant point because this book was written and compiled in the 9th and 10th centuries, while the Middle era and the Iranian languages ended by the collapse of Sasanian Dynasty .but there are still some signs and features in particular phonic features of it in Tabari language. Some of the changes regarding the phonic changes are the existence of letter J instead of Z, e.g Namaz pronounced Namaj (meaning prayer) or existence of letter G instead of V, e.g. Gonah pronounced Vonah (meaning sin) or existence of V instead of B, e.g. Shetab pronounced Shetav (meaning speed). These features are also seen in today’s Tabari language like the existence of V instead of P, e.g. Charpa pronounced Charva (meaning beast).The study on phonic changes shows that there have been many phonic changes in Tabari Language in such a way that many indigenous people cannot even understand the meaning of some words.     Keywords: lingual Changes, phonic Changes, Tabari language, Tabari Quran   [1] PhD in Orientalism, (Linguistic minor), Imam Mohamamd Bagher College of Sari. aliat91@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

• lingual Changes
• phonic Changes
• Tabari language
• Tabari Quran