نویسنده
هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و معاون پژوهشکده
چکیده
ابیانه و گویش آن مرضیه صناعتی [1] تاریخ دریافت: 15/10/90 تاریخ تصویب: 19/4/91 چکیده گویش ابیانهای یکی از گویشهای مرکزی ایران بهشمار میرود و مانند دیگر گویشهای مرکزی دارای ویژگیهای منحصربه‌فردِ آوایی، صرفی (ساخت‌واژی) و نحوی است و در حوزه واژگان نیز نسبت به فارسی معیار، متفاوت و قابل‌بررسی است. در مقاله حاضر پس از مقدمهای کوتاه درباره ابیانه، به برخی از ویژگیهای آوایی، ساخت‌واژی و نحوی این گویش پرداخته میشود. پس از تحلیل دادههای گویشی، مشاهده شد که یکی از ویژگیهای بارز و قابل‌تأمل این گویش در مقایسه با فارسی معیار (تهرانی)، متفاوت بودن جای تکیه یا به عبارت دیگر جلوتر بودن آن است. بررسی فرایندهای دیگر از قبیل حذف آوای پایانی و تغییرات تاریخی چند آوا در مقایسه با فارسی میانه از جمله موارد دیگری است که به آن پرداخته شده است. هم‌چنین در حوزه ساخت‌واژه درباره تفاوت‌هایی از قبیل تمایز جنس مذکر و مؤنث ، شمار، صرف افعال لازم و متعدی، ضمایر متصل و منفصل، ترکیبات وصفی و اضافی نسبت به فارسی معیار بحث شده است. در حوزه نحو نیز تحلیلی در باب آرایش واژهها در انواع جملات مانند خبری (اِسنادی و غیر اِسنادی)، پرسشی (استفهامی و غیراستفهامی)، امری (مثبت و منفی) و جایگاه اجزای جمله در آنها و مبحث حروف اضافه به‌صورت پساضافه، نشانه مفعولی «را» و پیشاضافه ارائه شده است. واژههای کلیدی : گویش ابیانهای، فرایند آوایی، فرایند صرفی، فرایند نحوی [1] استادیار وعضو هیئت علمی پژوهشکده زبانشناسی، کتیبهها و متون – سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛ msanaati20@gmail.com
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Abyane and its Dialect
نویسنده [English]
- Marzeh Sanaati
cultural heritage and tourism organization
چکیده [English]
Abyane and its Dialect Marziye Sanaati [1] Received: 2012/01/05 Accepted: 2012/07/09 Abstract Abyane dialect is one of the Iranian central dialects with its own specific characteristics in different areas such as phonetics, morphology and syntax. This dialect is very different in vocabulary from standard Persian. In this article, there is a short introduction about Abyane (the village and its native inhabitants), then some linguistic features are proposed. These features are introduced in some phonetic, morphological and syntactic processes. Analysing the data from Abyane lead the author to conclude that the position of stress is different, in other words in Abyane’s words the stress is pulled forward one syllable in comparison with standard Persian. Some other processes such as apocope and historical changes in some phones are also analysed. In the morphological discussion, different characteristics in gender, number, transitive and intransitive conjugation, pronouns, attributive and genitive constructions are discussed and compared with standard Persian. The word order in different sentences such as declarative (predicative and non-predicative), questions (interrogative and non-interrogative), imperative (positive and negative) are discussed. In the analysis also, the exact position of different parts of sentence and adpositions (prepositions and postpositions considering the object marker “ra”) are included. Keywords : Abyane dialect, phonological process, morphological process, syntactic process [1] Assistant Professor, The Research Center of Linguistics, inscriptions and texts Iranian Cultural Heritage and Tourism Organization. m.sanaati20@gmail.com
کلیدواژه‌ها [English]
- Abyane dialect
- phonological process
- morphological process
- syntactic process
)