بررسی معناشناختی فعل «خوردن» بر اساس معنای پایه «پذیرا بودن»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این
بررسی معناشناختی فعل «خوردن» بر اساس معنای پایة «پذیرا»
 
فهیمه نصیب ضرابی[1]
 علی ایزانلو[2]
تاریخ دریافت: 4/7/92
تاریخ تصویب: 1/4/93
چکیده
این بررسی به مطالعة معانی مختلف فعل «خوردن» در پیکره­ای شامل 160 ترکیب می­پردازد. این پیکره برگرفته از فرهنگ معین، سخن، لغت­نامة دهخدا و نیز نتیجة جستجو در سایت­ها و وبلاگ­های فارسی می­باشد. پس از تحلیل داده­ها، مشخص شد که معنایی پایه در تمامی این ترکیبات دیده می­شود و آنها را مرتبط می­سازد. معنی پایة «پذیرا» را می­توان در دو دستة درون­سو و برون­سو جای داد. دستة درون­سو دربرگیرندة رابطة­ ویژه­ای است که دوسویه نام گرفته­ است. دسته­های درون­سو و برون­سو خود شامل زیرشاخه­هایی نیز می­باشند. هر یک از این شاخه­ها به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفته­اند. در پایان نیز سه دلیل برای عدم وجود مجهول معنایی برای برخی از ترکیبات ذکر می‌شود؛ اولین دلیل اشاره به وجود سد هم­معنایی دارد؛ دومین دلیل به امکان استفاده از فعل «گرفتن» در ساختار مجهول معنایی می­پردازد و آخرین دلیل هم به وجود بالقوة این نوع مجهول برای برخی از ترکیبات اشاره خواهد کرد.
 
واژه­های کلیدی: فعل­ مرکب، فعل­ سبک، فعل «خوردن»، مجهول معنایی، معنای پایه



[1]  دانشجوی کارشناسی ارشد رشتة زبان­شناسی همگانی، دانشگاه  فردوسی مشهد (نویسندة مسئول)؛  fa_na57@stu-mail.um.ac.ir


[2]  استادیار گروه زبان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد؛  aliizanloo@um.ac.ir

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Semantic Study of “xordan” based on The Basic Meaning of “accepting”

نویسندگان [English]

  • Ali Izanloo
  • Fahimeh Nasib Zarraby
چکیده [English]

A Semantic Study of “xordan” based on The Basic Meaning of “accepting”
 
Fahimeh Nasib Zarraby[1]
Ali Izanloo[2]
 
 
Received: 2013/09/26
Accepted: 2014/06/22
 
 
Abstract
This paper presents a semantic study of the verb “xordan” in Farsi, both as a main verb and a light verb, based on a corpus, containing one hundred and sixty (160) expressions of the verb. This corpus was gathered from Moeen, Sokhan, and Dehkhoda Dictionaries, and from the Persian weblogs and sites. After analyzing the data, it was revealed that a basic meaning is present in all the expressions of the verb, and relates its various meanings. This basic meaning of “accepting” can be divided into two categories; ingoing and outgoing. Each of these categories is further divided into subcategories which are fully discussed in the article. Finally, three reasons are suggested for the impossibility of semantic passives for some of the LVCs.
 
Keywords: compound verbs; light verbs; “xordan”; semantic passive; basic meaning
 



[1] MA Student, Ferdowsi University of Mashhad, fa_na57@stu-mail.um.ac.ir


[2] Assistant Professor , Ferdowsi University of Mashhad,  aliizanloo@um.ac.ir

کلیدواژه‌ها [English]

  • compound verbs
  • light verbs
  • “xordan”
  • semantic passive
  • basic meaning

مراجع

انوری، حسن و دیگران (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن.
حسنی، حسن (1356). «سوگند و سوگند خوردن». نامة علوم اجتماعی. شمارة 7. صص 39-33.
دبیرمقدم، محمد (1364). «مجهول در زبان فارسی». مجلة زبان­شناسی. شمارة2. 1. صص 46-31.
.......... (1376). «فعل مرکب در زبان فارسی». مجلة زبان­شناسی. شمارة 26. صص 46-2.
عموزاده، محمد و فاطمه بهرامی (1391). «ساخت افعال سبک براساس زبان­شناسی شناختی». فصلنامة پژوهش­های زبان و ادبیات تطبیقی. شمارة 3. 4. صص 191-169.
کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه، سپیده عبدالکریمی، فردوس آقاگل‌زاده و ارسلان گلفام (1390). «مجهول­سازی افعال مرکب فارسی از منظر معنایی و نظریة معنی­شناسی مفهومی». فصلنامة پژوهش­های زبان و ادبیات تطبیقی. شمارة 2. 2. صص 17-1.
گلفام، ارسلان، سحر بهرامی خورشید و آری ورهاگن (1390). «فضای معنایی فعل شدن در زبان فارسی: نگرشی شناختی». فصلنامة پژوهش­های زبان و ادبیات تطبیقی. شماره 2. 4. صص 167-145.
معین، محمد (1382). فرهنگ فارسی (یک جلدی کامل). تهران: ساحل.
ناتل خانلری، پرویز (1366). تاریخ زبان فارسی. تهران: نشر نو.
Cattell, Ray (1984). Syntax and Semantics: Composite Predicates in English. London: Academic Press.
Family, Neiloofar (2006).Explorations of Semantic Space: The Case of Light Verb Constructions in Persian. Ph. D. Dissertation. Paris: EHESS.
………. (2011)."Verbal Islands in Persian". Folia Linguistica. 45. pp. 1-30.
Folli, Raffaella, Heidi Harley & Simin Karimi (2005)."Determinants of the Event Type in Persian Complex Predicates". Lingua.115. pp. 1365-1401.
Haspelmath, Martin & Andrea D. Sims (2010). Understanding Morphology (2nd ed.). London: Hodder education.
Jespersen, Otto (1940). A Modern English Grammar on Historical Principles. London: Allen & Unwin.
Johnson, Mark (1987).The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. Chicago: University of Chicago.
Karimi-Doostan, Gholamhossein (1997). Light Verb Constructions in Persian. Ph.D. Dissertation. England: Essex University.
………. (2001a). "N + V Complex Predicates in Persian". Structural Aspects of Semantically Complex Verbs. Nicole Dehe & Anja Wanner (eds.). Frankfort: Peterlang. pp. 277-292.
………. (2001b). Ilami Kurdish. Sanandaj: Kurdistan University Press.
………. (2005). "Light Verbs and Structural Case". Lingua. 115.1737-1756.
………. (2008). "Event Structure of Verbal Nouns and Light Verbs". Aspects of Iranian Linguistics. Simin Karimi, Vida Samiian & Donald Stilo (eds.).Cambridge: Cambridge Scholars Publishing. pp.118- 135.
………. (2011)."Separability of Light Verb Constructions in Persian". Studia Linguistica. 65. pp. 70-95.
Karimi, Simin (1997). "Persian Complex Verbs: Idiomatic or Compositional". Lexicology. 3. pp. 273–318.
Khajeh, Zahra& Imran-ho Abdullah (2012)."Persian Culinary Metaphors: A Cross-Cultural Conceptualization". Journal of Language Studies. 12. 1. pp. 69-87.
Langacker, Ronald (1987). Foundations of Cognitive Grammar, Volume I. Stanford, CA: Stanford University Press.
Mohammad, Jan & Simin Karimi (1992). "Light Verbs are Taken over: Complex Verbs in Persian". Proceedings of the Western Conference on Linguistics. 5. pp. 195-212.
Talmy, Leonard (1976). "Semantic Causative Types".. The Grammar of Causative Constructions (Syntax and Semantics, 6). Masayoshi Shibatani (ed.). New York:Academic Press. pp. 43-116.
………. (1985). "Force Dynamics in Language and Thought".  Proceedings of the Twenty-Fourth Regional Meeting of the Chicago Linguistic Society. Chicago: Chicago Linguistic Society. pp. 293-337.
………. (1988). "Force Dynamics in Language and Cognition". Cognitive Science. 12. pp. 49-100.
………. (2000). Toward a Cognitive Semantics. Vol. 1: Concept Structuring Systems. Cambridge, Mass: MIT Press.
Vahedi-Langrudi, Mohammad-Mehdi (1996).The Syntax, Semantics and Argument Structure of Complex Predicates in Modern Farsi. Ph. D. Dissertation. University of Ottawa.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار