بررسی نحوی ساخت مجهول:رویکرد گذر پنهانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت علمی گروه زبان‌شناسی، دانشگاه کردستان

2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه کردستان؛ m.osmani62@yahoo.com

چکیده

بررسی نحوی ساخت مجهول: رویکرد گذر پنهانی
 
یادگار کریمی[1]
مژگان عثمانی[2]
تاریخ دریافت: 28/2/92                                                               
تاریخ تصویب: 26/9/92
 
چکیده
در این‌ مقاله، با اتخاذ رویکرد متأخر کمینه­گرا به ساخت مجهول، موسوم به رویکرد گذر پنهانی (کالینز، 2005)،  به بررسی ساخت مجهول در زبان فارسی پرداخته می­شود. فرضیة یکنواختی تخصیص نقش­های معنایی (بیکر، 1988) جایگاه زیرساختی موضوع بیرونی را هم در جملة معلوم و هم در جفت مجهول آن یکسان فرض می­کند و این در حالی است که در انگاره­های سنتی زایشی، شیوة ادغام موضوع بیرونی در دو ساخت معلوم و مجهول متفاوت است. رویکرد گذر پنهانی از آن جهت در نظریه­پردازی زایشی مورد توجه قرار گرفته است که هم‌سو با فرضیۀ یکنواختی تخصیص نقش‌های معنایی می­تواند تبیینی شفاف از اشتقاق ساخت مجهول در زبان‌هایSVO به دست دهد. بررسی مجهول در زبان فارسی می­تواند در دو سطح  به فهم ما از چگونگی اشتقاق نحوی این ساخت­ها کمک کند. نخست آن که تبیین نحوی ساخت مجهول فارسی در رویکرد گذر پنهانی افق جدیدی را در حوزة نظریه­پردازی در خصوص نحو زبان­های ایرانی نمایان می­سازد و دوم آن که بررسی ساخت مجهول در زبان فارسی به‌عنوان زبانیSOV این امتیاز را به ما می­دهد تا به برطرف نمودن کاستی­های رویکرد اتخاذی در تبیین مجهول در زبان­هایSOVبپردازیم.
 
 



[1]  دانشیار و عضو هیئت علمی گروه زبان‌شناسی، دانشگاه کردستان (نویسندۀ مسئول)؛ y.karimi@uok.ac.ir


[2]  دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه کردستان؛m.osmani62@yahoo.com

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Smuggling Approach to the Passive Structure in Persian

نویسندگان [English]

  • Yadegar Karimi 1
  • Mozhgan Osmani 2
1
2
چکیده [English]

A Smuggling Approach to the Passive Structure in Persian
Yadgar Karimi[1]
Mojgan Osmani[2]
Received: 2013/05/18
Accepted: 2013/12/17
Abstract
This paper presents an investigation of the passive structure in Persian from the standpoint of smuggling approach (Collins 2005). The smuggling approach to passive distinguishes itself from the predecessor generative approaches in its full conformity with Baker’s (1988) Uniformity of Theta Assignment Hypothesis (UTAH). Successful, though, in accounting for the structure of passive in SVO languages, the smuggling approach to passive falls short of accounting for the correct word order in SOV languages such as Persian. To remedy the lacuna, we will adduce evidence from the independent properties of the syntax of Persian to establish that the smuggling approach can give rise to promising results in SOV languages as well, once certain syntactic variables of those languages are taken into account.
Keywords: passive, Persian, smuggling, UTAH, strong inflection



[1] Associate Professor, Department of Linguistics, University of Kurdistan, Sanandaj. Email: y.karimi@uok.ac.ir


[2] MA in Linguistics, University of Kurdistan, Sanandaj. Email: m.osmani62@yahoo.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • passive
  • Persian
  • smuggling
  • UTAH
  • strong inflection
باطنی، محمد‌رضا (1348[1372]). توصیف ساختمان زبان فارسی بر بنیاد یک نظریة عمومی زبان. تهران: انتشارات امیرکبیر.
پاکروان، حسین (1381). «نگرشی ویژه به نمود مجهول در زبان فارسی». مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی. دانشگاه شیراز. ش 35. صص 52-35.
پهلوان‌نژاد، محمد رضا، مهدی مشکوه‌الدینی و محمد حسینی معصوم (1389). «بررسی کارکرد گروه نقشی زمان در زبان فارسی بر پایۀ برنامۀ کمینه‌گرا». مجلۀ زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان. دانشگاه فردوسی مشهد (علمی-پژوهشی). ش2. صص  84-60.
حق بین، فریده (1383). «جهت میانه در زبان فارسی». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات دانشگاه فردوسی. ش146. صص154-141.
جباری، محمد جعفر (1382). «تفاوت مجهول در زبان‌های فارسی و انگلیسی». مجلۀ زبان‌شناسی. ش35. صص94-78.
دبیر‌مقدم، محمد (1364). «مجهول در زبان فارسی». مجلۀ زبان‌شناسی. ش3. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. صص47-31.
درزی، علی و مزدک انوشه (1389). «حرکت فعل اصلی در زبان فارسی (رویکردی کمینه‌گرا)». دو فصلنامة علمی-پژوهشی زبان‌پژوهی دانشگاه الزهرا(س). ش3. صص 55-22.
رضایی، والی (1389). «نگاهی تازه به ساخت مجهول در زبان فارسی». مجلۀ پژوهش‏های زبان‏شناسی. ش1. صص 34-19.
کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه و همکاران (1389). «مجهول‏سازی افعال مرکب از منظر معنایی و نظریۀ معنی‏شناسی مفهومی. فصل‌نامۀ پژوهش‏های زبان و ادبیات تطبیقی. ش2. صص 16-6.
صحرایی، رضامراد و رقیه کاظمی‌نهاد (1385).«تأملی در ساخت مجهول فارسی امروز». نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه باهنر کرمان. ش20. صص97-77.
لازار، ژیلبر (1384). دستور زبان فارسی معاصر. ترجمۀ مهستی بحرینی. تهران:  انتشارات هرمس.
نوبهار، مهرانگیز (1372). دستور کاربردی زبان فارسی. تهران: انتشارات رهنما.
وحیدیان کامیار، تقی (1371). «بررسی صفت مفعولی و اهمیت آن در زبان فارسی». مجلۀ زبان‌شناسی. س9. ش2. صص-61
69.
Baker, M. (1988). Incorporation. Chicago: Chicago University Press.
………. (1997). "Thematic Roles and Syntactic Structure". In Elements of grammar. Springer Netherlands. pp. 73-137.
Baker, M., K. Johnson & I. Roberts (1989). "Passive Arguments Raised". Linguistics Inquiry. 20 (2). pp. 219-251.
Chomsky, N.  (1965). Aspects of the Theory of Syntax. Cambridge, Mass.: MIT Press.
………. (1995). The Minimalist Program. Cambridge. Mass.: MIT Press.
Collins, C. (2005). "A Smuggling Approach to the Passive in English". Syntax. 8 (2). pp. 81-120.
Hajati, Abdol-Khalili (1977).Ke-Construction in Persian: Descriptive and Theoretical Aspects. Unpublished PhD Dissertation; University of Illinois. Urbana.
Jaeggli, O. A. (1986). "Passive". Linguistic Inquiry. 17 (4). pp.587-622.
Lasnik, H. (2001). "Derivation and Representation". The Handbook of Contemporary Syntactic Theory. M. Baltin & Ch. Collins (eds).  Oxford: Blackwell Publishers. pp. 62-88.
Moyne, J. (1974). "The So-Called Passive in Persian". Foundations of Language. 12. pp. 249-267.
Radford, A. (2009). Syntax, a Minimalist Approach. Cambridge University Press. Cambridge.
Soheili-Isfahani, Abolghasem (1976). Noun Phrase Complementation in Persian. Unpublished PhD Dissertation, University of Illinois. Urbana.
Tayyeb, S.M.T. (2001)."A Functional-Typological Approach to Passive in Contemporary Farsi."Paper Presented at the Fifth Linguistics Conference in Iran. Tehran: Allameh Tabatabai University