بررسی ریشه‌شناختی واژه‌هایی از گویش فیروزآبادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 دانشگاه اصفهان

چکیده

بررسی ریشه‌شناختی واژه‌هایی از گویش فیروزآبادی
 
تاریخ دریافت: 1/3/91
تاریخ تصویب: 15/7/91
چکیده
گویش فیروزآبادی یکی از گویش‌های جنوب غربی ایران است که در شهرستان فیروزآباد در جنوب غربی استان فارس و روستاهای پیرامون آن رواج دارد. این گویش همانندی بسیاری با دیگر گویش‌های رایج در استان فارس و نیز با گویش‌های لری مناطق جنوبی دارد. از نظر تاریخی، فیروزآبادی تحول‌یافته از فارسی میانه است که خود بازماندۀ فارسی باستان است. این مقاله به بررسی ریشه‌شناختی شماری از واژه‌های این گویش می‌پردازد. در مورد هر واژه، پس از بررسی صورت واژه در فارسی میانه و ایرانی باستان، هم‌ریشه‌های آن در دیگر زبان‌های ایرانی دورۀ باستان و میانه آورده شده است. سپس به برابر واژه در دیگر گویش‌های ایرانی به‌ویژه گویش‌های جنوب غربی اشاره شده است.
 
واژه‌های کلیدی: ریشه‌شناسی، زبان‌های ایرانی،گویش‌های جنوب غربی، گویش‌های فارس، فیروزآبادی
 
 
 
 
 
 
 



[1] دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی، r_karachi@yahoo.com

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Etymological and Comparative Study of Firuzabadi Dialect Words

نویسندگان [English]

  • Roh angiz Karachi 1
  • Esfanidyar Taheri 2
1 Institute of Humanities and Cultural Studies
2 University of Esfahan
چکیده [English]

 
An Etymological and Comparative Study of
Firuzabadi Dialect Words
Received: 2012/05/21
Accepted: 2012/10/06
 
  Rohangiz Karachi [1]
EsfandiarTaheri[2]
 
Abstract
Firuzabadi is one of the so called Southwestern Iranian dialects which is spoken by the residents of Firuzabad, a town located southwest of Fars province. This dialect is closely related with other fars dialects and with southern Lori dialects. Historically, Firuzabadi is derived from Middle Persian which itself  is derived from Old Persian. The aim of this paper is to study the etymology of some Firuzabadi words. Finally, other equal words in Persian dialects, especially, southwestern ones are located. A comparative study is made with the cognates of the words in Middle and Old Persian as well as other Iranian languages and dialects.
Key words: etymology, Iranian languages, southwestern dialects, Firuzabadi
 
 
 
 
 



[1] Associate Professor, Institute for humanities and cultural studies,karachi@ihcs.ac.ir
 


[2]Assistant Professor, Linguistics Department, University of Isfahan, taheri.esfandiar@gmail.com
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • etymology
  • Iranian languages
  • southwestern dialects
  • Firuzabadi
آل احمد، جلال 1370، تاتنشینهای بلوک زهرا. چاپ پنجم، تهران.
ابوالقاسمی ، محسن،1373 ، ماده های فعل فارسی دری، تهران.
------------- 1375، دستور تاریخی زبان فارسی، تهران.
اشرفی خوانساری، مرتضی،1383، گویش‌ خوانساری، تهران.
ایزدپناه، حمید،1363، فرهنگ لری، تهران.
بهار، مهرداد،1369، بندهش،تهران.
راشد محصل، محمدتقی،1370، زند بهمن یسن، تهران.
رضایی، جمال، 1377، بررسی گویش بیرجند، تهران.
زمردیان، رضا، 1368، بررسی گویش قاین، مشهد.
سپاسدار، محمود،1388، شیرازی،شیراز.
ستوده، منوچهر، 1365، فرهنگ نایینی، تهران.
سروش سروشیان، جمشید،1356 ، فرهنگ بهدینان، تهران.
سلامی، عبدالنبی،1383، گنجینه‌ی گویش‌شناسی فارس، اول، تهران.
ــــــــ، 1384، گنجینه‌ی گویش‌شناسی فارس، دوم، تهران.
ــــــــ ، 1385،گنجینه‌ی گویش‌شناسی فارس، سوم، تهران.
شکری، گیتی، 1385، گویش رامسری، تهران.
طاووسی، محمود، 1365،واژه‌نامه‌ شایست نشایست، شیراز.
طاهری، اسفندیار، 1389،  گویش بختیاری کوهرنگ، تهران.
علمداری، مهدی،1384، گویش دماوندی، تهران.
عمادی، نظام، 1384، گویش کروش، شیراز.
ــــــــ ، 1384، گویش کندازی، شیراز.
.ــــــــ ، 1385، گویش مرودشت، شیراز.
فره‌وشی. بهرام،8 135، فرهنگ زبان پهلوی، تهران.
ـــــــ ،1358، فرهنگ فارسی به پهلوی،تهران.
کارنگ، عبدالعلی1333، تاتی و هرزنی، تهران.
کلباسی، ایران، 1362،گویش کردی مهابادی، تهران.
ـــــــ ،1370 ،فارسی اصفهانی، تهران.
ــــــــ ، 1373، گویش کلیمیان اصفهان تهران.
مقیمی، افضل، 1373، بررسی گویش بویراحمد، شیراز.
ــــــــ ،1385، بررسی گویش گورکانی،تهران.
مکنزی، دیوید نیل، (1373) فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمۀ مهشید میرفخرایی، تهران.
منصوری، یدالله، 1384، بررسی ریشه­شناختی فعلهای زبان پهلوی ،تهران.
هرن، پاول و هوبشمان، هاینریش. 1356. اساس اشتقاق فارسی، ترجمه‌ جلال خالقی مطلق.تهران.
همایون، همادخت. 1371. گویش افتری. تهران.
هنینگ، والتر برونو 1380، "نظری نو به یک واژۀ اوستایی"، ترجمۀ حمیدۀ گرگ یراقی، فرهنگ، شمارۀ 37 و38، 59-353.
Bailey, H. W. 1979 Dictionary of Khotan Saka, Cambridge.
Bartholomae, Chr, 1904, Altraniches Wörterbuch, Berlin.
Borjian, H. 2010, the Dialect of Meyma, Encyclopedia Iranica, Columbia university.
Cheung, Johnny,2007,Etymological Dictionary of the Iranian verb,Brill.
Hübschmann, H, 1895, Persische Studien, Strassburg.
Kent. R. A,1953, Old Persian, New Haven.
Mackenzie. D. N,1971, A Concise Pahlavi Dictionary, Oxford.
Mayrhofer, M. (1992, 1996, 2002) Etymologisches Wörterbuch des Altindischen. I-III, Heidelberg.
Nyberg. H. S,1974, A Manual of Pahlavi II,Wiesbaden.