برخی عناصر گویشی در ساخت افعال متون دورة تکوین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس؛ r

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند (نویسندة مسئول)؛

چکیده

برخی عناصر گویشی در ساخت افعال متون دورة تکوین   غلامحسین غلامحسین‌زاده[1] حامد نوروزی[2]   تاریخ دریافت: 28/8/91       تاریخ تصویب: 1/4/93                 چکیده سرزمین ایران با توجه به گستردگی و تاریخ طولانی آن دارای گویش‌ها و گونه‌های زبانی متنوعی است. این گویش‌ها که از دیرباز در ایران رایج بوده‌اند، بر برخی از متون فارسی کهن نیز تأثیر گذاشته‌اند. این تأثیر در متون پیش از دورة مغول (دورة تکوین) بیش از دوره‌های دیگر زبان فارسی دیده می‌شود. برای نمونه در ساخت‌های فعلی دورة تکوین، عناصری دیده می‌شوند که مسلماً از گویش‌ها وارد زبان فارسی معیار شده‌اند. برخی از این عناصر که در مقالة حاضر بررسی شده‌اند عبارتند از: پیشوند فعلی «هاز-/ هوژ-» و گونه‌های آن، پسوند تاجیکی «-گی»، کاربرد نوعی خاص از افعال کمکی، پیشوند فعلی «بو-»، کاربرد غیرمعیار پسوند -ist ، ساخت‌های متعدی قیاسی و گونة گفتاری پسوند -ān . اغلب این عناصر هنوز تنها در گویش‌های ایرانی دیده می‌شوند.   واژه‌های کلیدی: فارسی معیار، گویش، ساخت فعل، پسوند، پیشوند        
[1] دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس؛  Gholamho@modares.ac.ir [2]  استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند (نویسندة مسئول)؛  hd_noruzi@birjand.ac.ir

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Some Dialectal Features in the Structure of Verbs of the Formative Period Texts

نویسندگان [English]

  • Gholam Hossain 1
  • Hamed Noruzi 2
1
2
چکیده [English]

Some Dialectal Features in the Structure of Verbs of the Formative Period Texts   Gholamhosein Gholamhoseinzadeh[1] Hamed Noruzi[2] Received: 2012/11/18 Accepted: 2014/06/22 Abstract   As for its vast territory and long history, Iran has a wide number of dialects and linguistic varieties. These dialects that have long been common in Iran, have also affected some of the old Persian texts. Such impacts are more significant in pre-Mongol texts (The Formative Period) than texts from other periods of Persian. For instance, there are some features in the structure of verbs of the Formative Period which have certainly been transferred to the Persian from the available dialects. Some of these features, that have been examined in this paper include: the verb prefix “hāž/huž” and its varieties, the Tajik suffix “-gy”, use of a special type of auxiliary verb, the verb prefix “-bw”, non-standard use of the suffix “–īst” , analogical transitive structures and the spoken variety of the suffix “ –ān”. Most of these features are still seen in Iranian dialects in isolation.   Keywords: StandardPersian, dialect, verb structure, suffix, prefix.    
[1] . Associate Professor of Tarbiat Modares University. Email: gholamho@modares.ac.ir [2] . Assistant Professor of University of Birjand. Email: hd_noruzi@birjand.ac.ir (Corresponding Author)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: StandardPersian
  • dialect
  • verb structure
  • suffix
  • prefix