توصیف و تحلیل ساخت‌های ایدئولوژیک در گفتمان دادگاه خانواده، زنان خواستار طلاق بر پایه‌ی رویکرد ون‌دایک (2006): رویکرد زبانشناسی حقوقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده

2 نویسنده مسئول عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 نویسنده ردیف سوم استاد گروه زبانشناسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

با در نظر گرفتن اینکه ساز و کارهای زبانی در بازتولید سلطة اجتماعی نقش دارند و به کنترل ذهن سوژه­ها از طریق بازنشر ایدئولوژی­ها می­ پردازند، کشف لایه ­های زیرین جنبه‌ های سطحی که مربوط به سازمان‌دهیِ ساختاریِ کلام است، می‌تواند به ظهور یک بینش عمیق‌تر منجر شود. شناختِ زبان به مفهوم گفتمانی آن، ابزار مناسبی برای تحلیلی واقع‌ گرایانه از اندیشه‌ها و ایدئولوژی‌های گروه‌ها را فراهم می‌آورد. نوشتة حاضر، به تحلیل گفتمان زن­های خواستار طلاق در دادگاه­های خانواده، بر پایة نظریة جامعه، شناخت و گفتمان ون‌دایک (Vandijk, 2006) پرداخته­ است و بر مبنای20 جلسه حضور تصادفی در دادگاه خانوادة شهر زاهدان و ثبت اظهاراتِ 20 زن خواستار طلاق به انجام رسیده ­است. این پژوهش، به بررسی چگونگی بهره ­گیری جامعه آماری از ابزارهای زبانی می ­پردازد. یافته ­های پژوهش نشان می­دهد جامعة آماری موردِ بررسی، از تمامی ابزارها و راهبردهای نحوی، بلاغی و واژگان برای بزرگ­نمایی کنش ­های درست خود وعملکردهای نادرست همسرانشان بهره می­گیرند. در این میان، بیشترین تلاش­ آن­ها بر روی بزرگ­نمایی کنش­ های نادرست همسران­ و اطرافیانش بوده و جامعة آماری مورد مطالعه، کمتر به کوچک‌ نمایی کنش­ های نادرست خود و کنش ­های درست فرد مقابل می­پرداختند؛ در عمل جامعه زن­های مورد بررسی، از الگوی مربع ایدئولوژیک ون­دایک، یعنی از دو ضلع مربع ایدئولوژیک ون­دایک برای کوچک‌ نمایی کنش‌های نادرست خود و عملکردهای درست فرد مقابل خود کمتر پیروی کرده­اند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Description and analysis of ideological structures in family court discourse, divorce demanding women¸ based on Van Dijk (2006)

نویسندگان [English]

  • Hossein Hallajzadeh Bonab 1
  • Sayed Farid Khalifehloo 2
  • Ferdows Aghagolzadeh 3
1 Writter
2 Writter
3 Writter
چکیده [English]

According to the important role of linguistic factors in reproducing social power and controlling the mind of the subjects by redistribution of ideologies, discovering the underlying levels of surface aspects related to the structural organization of the discourse can lead to the appearance of a new insight in this field. Knowing language through its discourse is an appropriate instrument for a realistic analysis of a group’s minds and ideologies. To succeed in all his discourses and to conquer the opposite, Man not only tries to hide his ideologies behind the words and linguistic elements, but also he makes his words ideological to satisfy the audiences. According to vandijk theory "Discourse- knowledge- Society" (2006), each human being, in order to reach the goal of persuasion of the audience, tries to magnify and emphasize on his own positive actions and minimize the opposing party's good attributes. And parallel to this efforts, he tries to mitigate negative qualities of himself and the other party's positive features. Strategies used to this end can be strategies such as actor description, categorization, comparison, euphemism, disclaimers, evidenltiality, example/illustration, generalization, number game, hyperbole, irony, populism, norm expression, national self-glorification, negative other representation, metaphor, implication, presupposition, lexicalization, victimization, vagueness, positive self-presentation, polarization/ us – them categorization,  burden, and authority. To achieve these four goals (magnifying his own positive actions and opposing party's negative attributes. mitigating negative qualities of himself and the positive features of the other party) which mentioned in ideological square vandijk (2006). Every human uses several linguistic strategies. Whit these linguistic strategies they enforce their message in order to convey the audience. Strategies that are used to reach above mentioned four goals can be strategies as: Actor description, Categorization, Comparison, Euphemism, Disclaimers, Evidenltiality, Example/Illustration, Generalization, Number game, Hyperbole, Irony, Populism, Norm expression, National self-glorification, Negative other representation, Metaphor, Implication, presupposition, Lexicalization, Victimization, Vagueness, Positive self-presentation, Polarization/ Us – them categorization,  Burden and Authority.
  This research aims to analyze divorce demanding woman’s discourse in family court rooms based on vandijk’s discourse - knowledge - society theory (2006). To do this, we attended 20 meetings of the General Court and family counseling centers of Zahedan- Iran and recorded the divorce demanding women’s statements. With regards to the prohibition of the use of audio and video equipment or any kind of electronic devices in the court, only a written record of women's statements has been collected.
This research studies the ways women employ to speak ideologically and to satisfy the judge to reach their goals. For this study, divorce demanding women's discourse were studied at the level of the word, local semantics, general semantics, syntax, and ultimately the level of rhetoric. In the study of the level of syntax, the following sections have been considered, negative constructs and emphasized structures.
 The results show that in order to convince the judge in the court, women like other human beings try to use all linguistic strategies such as syntactic¸ semantic¸ rhetoric and lexical to magnify their own accepted attributes and to mitigate their husbands and their relatives’ bad attributes. In this way their highest effort is to magnify their husbands’ bad and negative actions. They rarely speak about their own negative and bad behaviors¸ as well as their husbands’ positive actions. This is the way that women have chosen to express themselves and to convince the audience, so that the judge will vote in favor of this persuasion.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse
  • Discourse analysis
  • critical discourse analysis
  • divorce
  • Family court
اروجی، محمدرضا (1391). «حرکت سازه به ابتدای جمله در زبان فارسی: مبتداسازی یا کانونی سازی».  دستور.  شماره 8. صص 118-212.
آقاگل­زاده، فردوس (1384). زبان‌شناسی قضایی (قانونی)، رویکرد نوین در زبان‌شناسی کاربردی. مجموعه مقالات اولین همایش انجمن زبان‌شناسی ایران. به کوشش مصطفی عاصی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. صص 215-225.
آقاگل­زاده، فردوس (1391). «توصیف ساخت­های زبانی ایدئولوژیک در تحلیل گفتمان». پژوهش­های زبان و ادبیات تطبیقی. دورة 3. شمارة 2 (پیاپی 10). صص 1-19.
آقاگل­زاده، فردوس (1391). زبان‌شناسی حقوقی (نظری و کاربردی) (ویراست دوم). تهران: انتشارات علم.
آقاگل‌زاده، فردوس (1392). فرهنگ توصیفی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی. تهران: انتشارات علمی.
تقی­پور، مرجان (1394). روش‌های اقناع وکلا در دادگاه­های کیفری از بعد زبان‌شناسی حقوقی. مجموعه مقالات دومین همایش ملی زبان‌شناسی حقوقی: تحلیل گفتمان حقوقی. به کوشش فردوس آقاگل­زاده. تهران: نشر نویسه پارسی. صص 99- 75.
داودی رئیسی، ماندانا. (1384)، تأثیر روابط قدرت بر ژانر دفاع از کودکان بزهکار. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
روشن، بلقیس (1394). ویژگی‌های کلامی جدل­های میان زنان و مردان در دادگاه­های خانواده­ی شهر تهران. مجموعه مقالات دومین همایش ملی زبان‌شناسی حقوقی: تحلیل گفتمان حقوقی. به کوشش فردوس آقاگل­زاده. تهران: نشر نویسه پارسی. صص 170-147.
لسانی، متین سادات. بریمانی، شعبان. (1392). زبان‌شناسی حقوقی: تحلیل گفتمان افراد حاضر در دادگاه­های شهر تهران بر اساس اصول همکاری گرایس. مجموعه مقالات نخستین همایش ملی زبان‌شناسی حقوقی: تحلیل گفتمان حقوقی. به کوشش فردوس آقاگل­زاده. تهران: نشر نویسه پارسی. صص 99-111.
محسنی ­فرد، فرزانه (1388). راهبردهایزبانیایجادسلطهواقتدار.پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور تهران.
مؤمنی، نگار. (1391). تحلیل جُرم زبانی «دروغ در نظام قضایی» از منظر زبان‌شناسی حقوقی (مطالعه­ ی موردی در محاکم قضایی تهران). زبان پژوهی. سال 4، شمارة 7. صص 239-265.
ون‌دایک، تئون. (1387)، مطالعاتی در تحلیل گفتمان از دستور متن تا گفتمان کاوی انتقادی. ترجمة پیروز ایزدی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ­ها.
 
Aghgagolzadeh, F. (2005). Forensic Linguistics (Legal), A New Approach to Applied Linguistics. Proceedings of the first conference of the Iranian Linguistics Society. Tehran: University of Tehran.
Aghgagolzadeh, F. (2012). Describing the ideological linguistic structures in in discourse analysis. Quarterly Journal of Comparative Literature and Language Studies, 3 (2), 1-19.
Aghgagolzadeh, F. (2012). Forensic Linguistics (Theoretical and Applied). Tehran: Elm Publication.
Aghgagolzadeh, F. (2013).  Descriptive dictionary of discourse analysis and pragmatics. Tehran: Elmi publication.
Ali Jamaat, Sh. (2012). Discourse Analysis of Debates in the 8th Islamic Parliament (Imprisonment of Ministers) Based on Van Djik's Theory. Master's Thesis. Tehran, Tarbiat Modarres University.
Butler, C, S. (2003). Structure and Function: A Guide to Three Major Structural Functional Theories. London: John Benjamins Publishing Company.
Croft، W. (1990). Typology and Universals (2nd ed). Cambridge: Cambridge University Press.
Davoodi-Raiisi, M. (2005).The effect of power relationships on the genre of the defense of child crimes. Master's thesis. Allameh Tabatabaei University.
Ehlich،K. (1989). Sprach Im Faschismus. Frankfurt: Suhrkamp.
Fairclough¸ N., & Wodak,R. (1997). “Critical Discourse Analysis” Discourse and Social interaction. London: Sage.
Flower¸ R. (1991). Language in the News. Discourse and Ideology in the Press. London: Routledge.
Givon, T. (2001). Syntax, an Introduction (Vol. 1). Amsterdam: Benjamins.
Groot Gerard, R. (2003). Language and law. The Netherlands: Mastricht university press.
Halmari¸ H., &Virtanen¸ T. (2005). Persuasion Across Genres: A linguistic approach. Philadelphia: John Benjamin Publishing Co.
Jafari Langroudi, M. J. (2011). Terminology of Law. Tehran: Ganje Danesh.
Kress¸ G., & Hodge¸ B. (1993). Language as ideology (2nd ed.). London: Routledge and Kegan Paul.
Lesani, M., & Barimani, Sh. (2013). Forensic linguistics: Discourse analysis of individuals in courts of Tehran based on the principles of Grice Collaboration. Proceedings of the first national conference on forensic linguistics: the analysis of forensic discourse. 99-111.
Mohseni-Fard, F. (2009). Linguistic strategies to create domination and authority. Master's thesis. Tehran, Payame Noor University.
Momeni, N. (2012). Linguistic analysis of "lying in the judicial system" from the perspective of forensic linguistics (case study in Tehran Judicial Courts). Language Research. 4, N7, 239-265.
Orouji, M. (2012). Movement of the structure to the beginning of the sentence in Persian language: Topicalization or focalization. Magazine of Literature and Languages, Grammar, 8, 118-212.
Rowshan, B. (2015). The verbal features of the controversy among women and men in family courts in Tehran. Proceedings of the Second National Conference on forensic Linguistics: A forensic Discourse Analysis, 170-147.
Ruth, W., & Vandijk, T.A. (2000). Racism at the top. Parliamentary discourses on ethnic issues in six European states. Klagenfurt: Drava Verlag.
Shams, A. (2005). Civil procedure code (Vol. 1). Tehran, Drag Publishing.
Shuy¸ R. (2006). Linguistics in the Courtroom. New York: Oxford University Press.
Solan¸ L., & Tiersma¸ P. (2003). Hearing voices: Speaker identification in court. Hastings law journal, 54, 373-435.
Taghipour, M. (2015).  Methods of soliciting lawyers in criminal courts from the forensic linguistics dimension. Proceedings of the Second National Conference on forensic Linguistics: A forensic Discourse Analysis, 99- 75.
Van Dijk¸ T. A. (1991a). Racism and the Press. London: Routledge.
Van Dijk¸ T. A. (1998). IDEOLOGY. A Multidisciplinary Approach. London: Sage.
Van Dijk¸ T. A. (2000). Ideologies، Racism، Discourse. Debates on Immigration and Ethnic Issues. In J. Ter Wal & M. Verkuyten (Eds.). Comparative Perspectives on Racism. (pp. 91-116).
Van Dijk¸ T. A., & Kintsch¸ W. (1983). Strategies of Discourses Comprehension. New York: Academic Press.
Van Djik, T. A. (2006). Discourse and manipulation. Discourse & Society, 17(2), 359-383.
Van Djik، T.A. (2010). Studies in Discourse Analysis from Text Order to Critical Discourse (1st ed.). Translator Group. Tehran: Media Studies Center.
Yule¸ G. (2000). Pragmatics (5th ed.). Oxford: Oxford University Press.