نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• لیلا تابش‌فر ¹
• مهرداد نغز‌گوی‌کهن ²

¹ دانشگاه بوعلی سینا همدان

² عضو هیأت علمی دانشگاه بو‌علی‌سینا

چکیده

این مطالعه به بررسی کارکرد پسوند تصر‌یفی «- ی» در فارسی نو اختصاص دارد. هدف مقاله شناخت مفاهیمی است که در فارسی متقد‌م با این تکوا‌ژ کد‌گذاری شده‌ و تغییراتی که اکنون در آن صورت گرفته است؛ به علاوه علت تغییر و تشخیص عنصر یا عناصر زبانی جایگزین آن‌ را نیز پیگیری می‌کند. نتیجة مطالعه حاکی از این است که تکوا‌ژ مورد بررسی در موارد‌ی که بیانگر دو مقولة دستوری نمود تکرار‌شونده و وجه شامل وجوه التزامی، شرطی، تمنا‌یی و خیالی بوده دستخوش تغییر گردیده است. نشانة جایگزین آن در مقولة نمود پیشوند «می» است که علاوه بر بیان نمود ناقص، نقش جدید نمود تکرار‌شونده را نیز یافته و به‌خاطر پذیرش نقش دستوری تازه، معین فعل «داشتن» هم برای تقویت نقش اولیه‌اش دستوری شده است. نشانة جایگزین آن در مقولة وجه نیز صورت انتزاعی وجه التزامی است بدین معنا که کارکرد یک و‌ند صوری و آوایی به یک مقولة انتزاعی واگذار گردیده است. علت این تغییرات را نیز باید در فرایند دستوری‌شدگی جستجو کرد چون طی آن، در صورت نمودی، پیشوند «می» علاوه بر حفظ نقش پیشین خود، نقش جدید نیز پذیرفته و دستوری‌تر شده و در صورت وجه نمایی، یک مقولة دستوری، دستوری‌تر و انتزاعی‌تر گشته است. 

کلیدواژه‌ها

• کلید واژه‌ها: نمود‌
• وجه
• وجه التزامی
• فارسی نو
• دستوری شدگی

20.1001.1.20088833.1396.9.24.7.4

عنوان مقاله [English]

Inflectional "-i" morpheme and its use through the history of new persian

نویسندگان [English]

• Leila Tabeshfar ¹
• Mehrdad Nagzgujekohan ²

¹ hamedan

چکیده [English]

Abstract:
This research is specifically about the function of inflectional "-i" suffix in new Persian. The objective of the article is to recognize some concepts and changes which are encoded by this morpheme in New Persian. Additionally, it follows up the reason of change or recognition of the linguistic elements. The results suggest that the so-called morpheme is changed in the cases that it was expressing two categories of frequentative aspect and modes, including subjunctive, conditional, optative, and imagined. The alternative sign in the category of aspect is prefix "mi-", which has taken a new frequentative aspect other than imperfect, and because of taking a new grammatical function, the auxiliary of "dɑʃtæn" is grammaticalized for its primary function, as well. The alternative sign in the category of mood is the abstract form of subjunctive mood, which means that a literal and phonemic function of an affix is titled to an abstract category. The reason of such changes should be found in the process of grammaticalization. That is, through this process, in aspect form "mi-" has taken a new function in addition to its primary one and has become more grammatical, and in mood form, a grammatical category has become more grammatical and more abstract.
Key words: aspect, mood, subjunctive, New Persian, grammaticalization.
                              
 
*Associate Professor, Department of Linguistics, Bu-Ali Sina University, Hamedan.                     mehrdad.kohan@basu.ac.ir
** MA, Department of Linguistics, Bu-Ali Sina University, Hamedan.                                                        leila_tabeshfar@yahoo.com                                                                                         Phone number: 09173415386
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Key words: aspect
• mood
• subjunctive
• new Persian
• gramaticalization