بررسی و تحلیل ترجمه‌ی رمان "الشحاذ" بر اساس الگوی نظری وینی و داربلنه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

پس از  اینکه، در نخستین سال‌های قرن بیستم میلادی، عرصه­ های نوین زبان­شناسی معرفی شدند، کم‌کم توصیفِ زبان‌های گوناگون، بر اساس معیارهای علمی و بی­ طرفانه مورد توجه قرار گرفت. در میانة همین قرن، دو پژوهشگر کانادایی با نام‌های ژان پُل وینی و ژان داربلنه بر اساس الگوهای زبان­شناسانه، به توصیف روش‌های مورد استفادة مترجم­ها در برگردان متن­هایی از زبان­های فرانسه و انگلیسی به یک­دیگر پرداختند. از آن زمان تا دوره حاضر، روش‌های آن­ها، مبنای نظریِ پژوهش­های گوناگون در حوزه مطالعات ترجمه قرار گرفت. مقاله حاضر کوشیده ­است با در نظر گرفتنِ تکنیک‌های مطرح ­شده در روش وینی و داربلنه (Vinay & Darbelnet, 1985)، به استخراج نمونه‌های تطبیقی از ترجمه کتاب «الشحاذ» نجیب محفوظ بپردازد که به وسیلة محمد دهقانی با نام «گدا» ترجمه شده­ است، تا در نهایت جمع‌بندی از تکنیک‌های به کار گرفته شده در این ترجمه ارائه دهد. یافته ­های پژوهش نشان می‌دهد که مترجم در ارائة ترجمه‌ای شیوا به زبان فارسی، بیشتر از روش‌های ترجمة غیرمستقیم بهره جسته و از میان تکنیک‌های گوناگون روشِ مورد اشاره، به همانندسازی روی آورده ­است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Translation of the novel "alshehaz" based on the theoretical model Winnie and Darblnh

نویسندگان [English]

  • Shahriar Niazi 1
  • Ateyh Uosefi 1
  • Mohammad Amirifar 2
1 university of Tehran
2 university of tarbaiatmodarres
چکیده [English]

In the early years of the twentieth century, new areas of linguistics were introduced and attention was focused on description of different languages based on scientific and unbiased criteria. In the middle of this century, two Canadians named John Paul Vinay and Jean Darbelnet began to describe the methods used by translators in translating texts from French to English and vice versa based on linguistic patterns and from that time on their methods have been the theoretical basis of various studies in the field of translation studies.
This paper is an attempt to extract comparative examples from the translation of the book “Alshehaz” written by Najib Mahfuz and translated by Mohammad Dehghani under the title of “Geda”, considering the techniques proposed in Vinay and Darbelnet method (direct and indirect translation), and finally presents a summary of the techniques employed in this translation. The results show that the translator often used indirect translation method providing an eloquent translation in Persian and also chose equalisation among the different techniques of this method and presented a successful translation. This method includes borrowing, literal translation, adaptation, calque, transposition, modulation and equivalence.
The study results show that Vinay and Darbelnet have developed a new method to counter incompatibilities between source and target languages. Direct translation that is the word-by-word quotes from the source language to target language, include: borrowing, calque and literal translation which the translator had used less in this work.
    The second method is indirect translation, which pays attention to describing, detailing and summarizing the content of the original text, which includes: transposition, modulation, equivalence and adaptation. This study shows that the translator has benefited from this method in order to be able to recreate artistically material of the source language in the target language. Of these four, techniques adaptation has the highest frequency. And given that adaptation is the creation of the source language equivalent position in the target language, is the best and most commonly used one for conveying culture and social processes.
By translating the correct terms, phrases and other literary devices, the translator has attempted to retrieve the material in “Alshehaz”, translator generally used indirect translation methods for presenting a clear translation in Persian, and among the various techniques of this method, he employs adaptation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Translation techniques"
  • " Vinay and Darbelnet "
  • "Ashahhaz"
  • "Geda"
آذرنوش، آذرتاش (1375). تاریخ ترجمه از عربی به فارسی: 1. ترجمه‌های قرآنی. تهران: انتشارات سروش.
باغجری، کمال و علی بشیری (1394). «تحلیل روایی رمان الشحاذ (گدا) اثر نجیب محفوظ». مجلة زبان و ادبیات عربی. شمارة 12. صص51-80.
جوان­فرد، مهشید (1393). بررسی و تحلیل هنجارهای ترجمه در تبدیل‌های ترجمه‌ای نظریات کتفورد و وینی و داربلنه، مطالعه‌ موردی: قلعه‌ حیوانات. پایان نامه‌ کارشناسی ارشد. دانشگاه بیرجند.
حقانی، نادر (1386). نظرها و نظریه‌های ترجمه. تهران: انتشارات امیر کبیر.
خزاعی فر، علی (1370). «تکنیک‌های هفتگانه ترجمه». مترجم. شمارة 3. صص 23-28.
رشیدی، ناصر و شهین فرزانه (1389). «ارزیابی و مقایسه ترجمه های فارسی رمان انگلیسی شاهزاده و گدا، اثر مارک تواین بر اساس الگوی گارسس (1994)». سال 2. شمارة 3. زبان­پژوهی. ص57-105.
کتفورد، جی. سی (1370). یک نظریه‌ی ترجمه از دیدگاه زبان‌شناسی. رساله‌ای در زبان‌شناسی کاربردی. ترجمة احمد صدارتی. تهران: نشر نی.
گنتزلر، ادوین، (1393). نظریه‌های ترجمه در عصر حاضر. ترجمة علی صلح جو. چ 2. تهران: نشر هرمس.
ماندی، جرمی (1391). معرفی مطالعات ترجمه نظریه‌ها و کاربردها. ترجمة علی بهرامی و زینب تاجیک. تهران: راهنما.
محفوظ، نجیب (1988). المولفات الکاملة. المجلد الثالث، بیروت: مکتبه لبنان.
محفوظ، نجیب (1383). گدا. ترجمه‌ محمد دهقانی. تهران: انتشارات نیلوفر.
References
Azarnoush, A. (1996). A history of translation from Arabic in to Persian. Tehran: Soroush [in Persian].
Baghjari, K.,& Bashiri, A. (2016). The narrative analysis of the novella Al-Shahaz (beggar) of Najib Safavi's work. Arabic Language and Literature. 12, 51-80 [in Persian].
 Catford, J. C. (1991). Linguistic theory of translation: an essay in applied linguistics.  Translated by Ahmad Sedarati. Tehran: Ney [in Persian]. 
Edwin, G. (1993). Contemporary translation theories. translated by Ali Solhjo. Tehran: Hermes [in Persian].
Gentzler, E (2015). Theories of translation in the present age. Translated by Ali Solh Jou. Tehran: Hermes Publishing [in Persian].
Haghani, N. (2007). Translation theories, compilation. Tehran: Amir Kabir [in Persian].
Javanfard, M. (2014). Analysis of the norms of translation in translational shifts of Catford and Vinay and Darbelnets’ theories. case study: animal farm (Master's thesis). University of Birjand, Birjand, Iran [in Persian].
Khazaeefar, A. (1992). Seventh translation techniques. Translator, 3, 23-28 [in Persian].
Mahfouz, N. (1965). Complete component. Beirut: Lebanon publishing[in Arabic].
Mahfouz, N. (2004). The Beggar. translated by Mohammad Dehghan, Tehran: Nilufar [in Persian].
Merkle, P. D. (1996). Jean-Paul Vinay and Jean Darbelnet. In C. Juan & M. J. Hamel. Comparative Stylistics of French and English (pp. 243-246). Amesterdam/Philadelphia: John Benjamin.
Munday, J. (2012). Introducing translation studies: theories and applications. translated by Ali Bahrami & zeinab tajik. Tehran: Rahnama [in Persian].
Ni, L (2009). For ' translation and theories'. Harbin: Department of Culture and Education. HLJ Province School of Administration.
Paul Vinay, J., & Darbelnet, J. (1995). Comparative stylistics of French and English. Translated by Juan C. Sager & Marie-Josée Hamel. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Paul Vinay, J., & Darbelnet, J. (1958). Stylistique comparée du français et de l'anglais: Méthode de traduction. Paris: Didier.
Pym, A. (2014). Vinay and Darbelnet and the politics of translation solutions.Spain: Universitat Rovira i Virgili.
Rashidi, N.,& Farzaneh, S. (2010). Evaluation and comparison of Persian translations of the English novel Prince and the beggar, Mark Twain's work based on the Garss pattern (1994). Zabanpazuhi, 2 (3), 57-88 [in Persian].
Tadeusz Waliński, J. (2015). Translation procedures. Poland: University of Łódź.