گزاره‌های ملکی در زبان شهمیرزادی: یک بررسی رده‌شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری

2 هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

چکیده

مفهوم مالکیت یکی از مفاهیم جهانی و قابلِ بررسی در گونه‌ های زبانی مختلف است. این مفهوم، به دو صورت اسمی و گزاره­ای بیان می­شود. در مقالۀ پیش ­رو، ساخت گزارۀ ملکی در زبان شهمیرزادی بر پایۀ رویکرد نقشی- رده­ شناختی  بررسی شده‌است. به این منظور، ابتدا پرسش ‌نامه­ای تهیه شد تا از طریق مصاحبه با گویشوران این زبان، داده­های مورد نظر گردآوری شود. همچنین از چارچوب نظری استیسن (Stassen, 2009) بهره گرفته شد که چهار ردۀ زبانی برای ساخت مالکیت گزاره­ای ارائه کرده‌است. این چهار رده، مشتمل بر ردة مالکیت مکانی، مالکیت بایی، مالکیت مبتدایی و مالکیت با فعل «داشتن» هستند. تمامی این رده­ های چهارگانه در زبان شهمیرزادی بررسی شدند. یافته ‌های به‌دست‌آمده از تحلیل­ داده‌ها نشان می­دهد که در گونة شهمیرزادی سه رده از بین چهار ردۀ مورد نظرِ چارچوب نظری، برای رمزگذاری گزاره­های ملکی به کار گرفته می‌شوند. ردۀ مبتدایی در این گونة زبانی کاربردی ندارد و گویشوران تمایل دارند از ردۀ مالکیت با فعل «داشتن» به جای مالکیت مکانی و بایی استفاده کنند. بر این مبنا، ردة مالکیت با فعل «داشتن» فراوانی کاربرد بالاتری نسبت به سایر رده­ها دارد.      
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Predicative Possession in Shahmirzadi Language:A typological Survey

نویسندگان [English]

  • Pooneh Mostafavi 1
  • sanaati sanaati 2
1 Research Institute for Cultural Heritage and Tourism
2
چکیده [English]

 1.      Introduction
Possession is one of the universals in linguistics; it can be encoded in nominative and predicative forms. Stassen (2009) proposed four types of predicative possession: locative possession, ‘with’ possession, topic possession and 'have' possession. Present article studies predicative possession construction in Shahmirzadi language based on typological-functional approach; it tries to answer this question: “which types of predicative possession strategies are used in Shahmirzadi language? A questionnaire was prepared for this survey and data was gathered by interviewing native speakers of Shahmirzadi. The questionnaire contains 53 sentences which are positive and includes predicative possessions with “be” and “have”.
Types of predicative possession in Shahmirzadi
As mentioned previously, Stassen (2009) proposed four types of predicative possession:
1-Locative possession:         At/ to   PR (there) is/exist a PE
     2-“with” possession:               PR   is/exist       with     a    PE  
 
     3-Topic possession:             (As  for) PR, PE   is/exist
 
     4- “have” possession:          PR   has   a    PE
 
Analysis of the collected data  and examination of Stassen’s proposed classification pertaining to predicative possession, indicate that Shahmirzadi language chooses three types of predicative possession construction which are provided in theoretical framework of the article; there is no topic possession in Shahmirzadi language and according to the statistical analysis of the results, the speakers tend to use ‘have’ possession more than locative and ‘with’ possession, therefore the frequency of 'have' possession is more than other types. Some data in Shahmirzadi possession predicative are as follows:
Table 1- Shahmirzadi data




Types of predicative possession


Shahmirzadi


English




Locative


ʔæme  xune  dælæ  yæk    xürde       ʔ ötaq  dæræ


We have a small room in our house.




With


yæk           piremærd    dæræ   ba    sæfəd-ə     mi  ö   dæraz-e           riš


The old man has white hair and long beard.




Topic


-


-




have


ʔin šæhr  čæn-ta  mædrəsə  dan-æ


This city has some schools.




 

Conclusion and discussion

     Having studied different aspects of examples and data in corpus, we came up with the following results:
1-Locative possession is used in Shahmirzadi language but the speakers tend to convert locative possession to “have” possession. They convert 84% of locative possession data to “have” possession. The Possessee is the subject of the sentence and the possessor is oblique. The oblique case is shown by the postposition in this language.
2-Although the frequency of “with” possession in this language is very low, this type of predicative possession is present in Shahmirzadi anyway. The speakers tend to convert 70% 0f “with” possession data to “have” possession; in this type the possessor is the subject of the sentence and the possessee has oblique case.
3-There is no topic possession in Shahmirzadi language.
4- Statistical analysis of “have” possession in corpus shows that the frequency of this type of possession is high in Shahmirzadi and the speakers tend to convert other types to this type of predicative possession; in this type the possessor is the subject/agent and the possessee is object/patient of the sentence.
Table 2- The semantic map of predicative in Shahmirzadi Language
 





 
Have


 
Topic


 
With (commitive)


 
Locative





 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Possession
  • Predicative Possession
  • Locative Possession
  • With Possession
  • Topic Possession
  • ʻHaveʼ Possession
  • Shahmirzadi Language
  • Predicative Possession in Shahmirzadi Language: A typological Survey
ارژنگ، غلامرضا ( 1374). دستور زبان امروز. تهران: قطره.
استاجی، اعظم (1385). «گذر از مالکیت به نمود در زبان فارسی». نشریه نثر پژوهی کرمان. دوره جدید.شمارة 19 (پیاپی 16)، صص1-15.
اشعری، محمد (1373). آموزش زبان فارسی. تهران: منیر.
اشمیت، رودیگر (1383). راهنمای زبانهای ایرانی.  ج 2.  زبان‌های ایرانی نو. ترجمه آرمان بختیاری و حسن رضایی‌باغ‌بیدی،  عسکر بهرامی و نگین صالحی‌نیا. تهران: انتشارات ققنوس.
انوری، حسن و حسن احمدی گیوی (1386[1376]). دستور زبان فارسی (1). چ 3. تهران: فاطمی.
باطنی، محمدرضا (1372[1348]). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی. تهران: امیرکبیر.
حاکمی، اسماعیل و جعفر شعار (1348). گفتارهای دستوری. تهران: امیرکبیر.
حاکمی، اسماعیل ( 1339). دستور زبان فارسی برای دبیرستان­ها. ج 1.تهران: شرکت سهامی کتاب.
خزائلی، محمد و سید ضیاءالدین میرمیرانی (1351). دستور زبان فارسی (جاویدان). تهران: جاویدان.
دبیرمقدم، محمد (1392). رده­شناسی زبان­های ایرانی. ج 1 و 2. تهران: انتشارات سمت.
شریعت، محمدجواد (1364). دستور زبان فارسی. تهران: اساطیر.
شفائی، احمد (1363). مبانی علمی دستور زبان فارسی. تهران: موسسه انتشارات نوین.
صادقی، علی اشرف و غلامرضا ارژنگ (1357). دستور سال سوم آموزش متوسطه عمومی فرهنگ و ادب. تهران: چاپخانه جلالی.
صالحی (بختیار)، پرویز(1371). دستور زبان فارسی. تهران: هوش و ابتکار.
طالقانی، سیدکمال (1346). اصول دستور زبان فارسی. تهران: امیرکبیر و موسسه انتشارات شامل اصفهان.
عماد افشار، حسین (1372). دستور و ساختمان زبان فارسی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
فرشیدورد، خسرو (1384). دستور مفصل امروز. تهران: سخن.
قریب، عبدالعظیم، ملک‌الشعرای بهار، بدیع‌الزمان فروزانفر، جلا همایی و رشید یاسمی (1385). دستور زبان فارسی (پنج استاد). تهران: انتشارات ناهید.
کلباسی، ایران (1390). فرهنگ توصیفی گونه­های زبانیِ ایران. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
لازار، ژیلبر (1389). دستور زبان فارسی معاصر. ترجمۀ مهستی بحرینی. تهران: هرمس.
ماهوتیان، شهرزاد( 1387[1378]). دستور زبان فارسی از دیدگاه رده­شناسی. ترجمۀ مهدی سمائی. تهران: نشر مرکز.
مشکوه الدینی، مهدی (1373). دستور زبان فارسی بر پایه نظریه گشتاری. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
مشکور، محمدجواد (1355). دستورنامه در صرف و نحو زبان پارسی. تهران: موسسه مطبوعاتی شرق.
مصطفوی، پونه (1391). «بررسی ساخت مالکیت محمولی در فارسی معاصر». مجله دستور. شمارۀ 8. صص102-168.
مفیدی، روح­اله (1390). «بودن و داشتن: دو فعل ایستای فارسی». مجله دستور. شمارۀ 7. صص58-89.
ناتل خانلری، پرویز (1386[1351]). دستور زبان فارسی. چ 21. تهران: توس.
نوبهار، مهرانگیز (1372). دستور کاربردی زبان فارسی. تهران: رهنما.
همایون­فرخ، عبدالرحیم (1338). دستور جامع زبان فارسی. تهران: مطبوعات علی اکبر علمی.
وحیدیان کامیار، تقی و غلامرضا عمرانی (1386) . دستور زبان فارسی (1). چ 9. تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
وزین پور، نادر (1356). دستور زبان فارسی آموزشی. تهران: دانشگاه سپاهیان انقلاب ایران.                                                                   
یارشاطر، احسان (1336). «زبان­ها و لهجه‌های ایرانی». مجلة دانشکده ادبیات. شمارة اول و دوم. صص48-11.