واکاوی مشخصه های سبک شناختی متن قراردادهای تسهیلات بانکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، گروه زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان

2 دکترای تخصصی زبان‌شناسی، استادیار گروه زبان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دکترای تخصصی زبان‌شناسی، استاد گروه زبان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

4 دکترای تخصصی زبان‌شناسی، استادیار گروه زبان شناسی ، دانشکده علوم تربیتی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، زنجان ، ایران

چکیده

قرارداد‌های تسهیلاتی به منزلة اسناد رسمی در نظر گرفته می‌شوند که شفاف نبودنِ صورت و معانی متن‌‌های این قراردادها، سبب ایجاد مطالبات معوق بانکی و صدور کیفرخواست‌های مختلف خواهد شد. پژوهش حاضر، در حوزة زبان‌شناسی حقوقی انجام شده و به واکاوی سبک‌شناختی متن قراردادهای قراردادهای تسهیلاتی مرابحه، جُعاله، مشارکت مدنی و فروش اقساطی بر مبنای مؤلفه‌های واژگانی، نحوی و گفتمانی می‌پردازد. از این رو، مؤلفه‌های واژگانیِ واژگان عربی و اصطلاح‌های تخصصیِ حقوقی- بانکی، مؤلفه‌هایِ نحوی تعداد جمله‌های خبری، تعداد جمله‌های طولانی و تعداد افعال مجهول، مؤلفه‌های گفتمانی به شرح عناصر انسجام متن بر پایة دیدگاه هلیدی و حسن (Halliday & Hassan, 1976) در متن قراردادهای بیان‌شده، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌های به‌دست‌آمده نشان می‌دهد در متن قراردادهای تسهیلات ارزی فروش اقساطی و مشارکت مدنی تعداد جمله‌های خبری و جمله‌های طولانی بیشتر از قراردادهای تسهیلات ریالی مرابحه و جعاله است. همچنین، در متن هیچ‌یک از قراردادهای موردِ اشارة افعال مجهول دیده نشدند. عناصر انسجام متن بر اساس نظر هلیدی و حسن (همان) در متن قراردادهای تسهیلاتی مرابحه، جُعاله، مشارکت مدنی و فروش اقساطی می‌پردازد تا آن‌چه منجر به ایجاد ابهام در این دست متون حقوقی می‌شود را شناسایی کند. یافته‌های به‌دست‌آمده بیانگر آن است که عناصر انسجامی‌تکرار، جانشینی اسم، ارجاع و عنصر ربطی«و»، بیش از سایر عناصر در متن قراردادها مشاهده شده‌اند. عناصر ربطی سبب طولانی شدن جمله‌های متن قراردادها شده و با ایجاد فاصله زیاد بین ضمایر با مراجع، سبب عدم درک درست معانی و پیام متن قرارداد از سوی تسهیلات گیرنده شده و در نهایت منجر به زیان‌دیده شدن تسهیلات گیرنده از جنبة حقوقی نیز خواهند شد. یافته‌های پژوهش حاضر به درک بهتر ماهیت و ساختار متون حقوقی کمک می‌کند و در نهایت افراد را به سمت کاربردی همه‌فهم‌تر، با ابهام کمتر و البته عادلانه‌تر از زبان حقوقی می‌کشاند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation on The Stylistics Characteristics of The Bank’s Facility Contracts

نویسندگان [English]

  • Pedram Hatami 1
  • Behzad Rahbar 2
  • Ferdows Agha Golzadeh 3
  • Mohammad Reza Oroji 4
1 PhD Candidate of Linguistics, Islamic Azad University, Zanjan Branch, Zanjan, Iran
2 Assistant Professor and Faculty Member of Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
3 Professor and Faculty Member of Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran
4 Assistant Professor and Faculty Member of Islamic Azad University, Zanjan Branch
چکیده [English]

1.INTRODUCTION
The main theme of studies in the area of forensic linguistics is investigating the relationship between language and law which means the use of language knowledge in the legal contexts. By studying different aspects of language in the facility contracts, we can help the readers of these texts to judge the bank’s purposes or the writer of the text better. This article tries to probe the bank’s facility legal discoursal characteristics used in the bank contracts. The banks’ facility contracts are assumed as legally obliged documents in case of disagreements. Their resources are Civil Law, Bankruptcy Banking Law, and Trade law. Whereas the texts of these contracts have been written by the bank professional experts, it is necessary to protect the bank’s benefits and guarantee the capital return of the bank. Consequently, it is expected to write the mentioned contracts in a way that disobedience would be a crime. Having the lack of legal knowledge and ability in understanding the contracts due to their text difficulty can potentially get the facility borrower into trouble and occasionally make them commit crimes though unwantedly. In most cases, due to complicated structures and technical vocabulary items and lack of proper cohesion in texts will ruin the clarity of texts from a forensic point of view. Lack of clarity in each contract can cause various interpretations which lead to different challenges for both parties. Hence, this is a vital issue for the borrowers of the facilities. Therefore, the main theme of this study is based on what has been mentioned and its significance is to uphold both sides of the contract’s rights i.e., bank facility borrowers on one hand and the bank as a financial organization.
 
2.METHOD
This article is to focus on the forensic discourse analysis of such bank texts in the “Forensic Linguistics” through cohesion elements and perception of the meaning based on the principles of Functional Linguistics. As the bank facility contracts texts are legally natured, so it is crucial for the facility borrowers to understand the contract condition, and then accept or refuse it. Due to the difficulty of the legal texts, facility borrowers rely on the legal representation or bank credits and sign the contract while they accept some conditions that are beyond their ability. As mentioned so far, it is vital to do a thorough investigation of knowledge and present scientific strategies through linguistics. This article is based on “Cohesion Theory” by Halliday and Hassan (1976) and intends to investigate the Tejarat Bank facility contract texts. Halliday and Hassan categorized cohesion into grammatical and lexical cohesion. They consider cohesive devices like “Reference, Substitution, Ellipsis and Conjunctive” as grammatical cohesion and lexical cohesion which contains elements such as “Retrain, Synonymy, Antonym”. The methodology is qualitative and quantitative and the data is extracted from four facility contracts of Tejarat Bank which are the most demanding contracts and including Murabaha, Jaaleh, Civil Participation, and Installment Sale. Based on the cohesive devices of Halliday and Hassan (1976), and also the technical jargons and unfamiliar Arabic words are extracted. The SPSS software version 21 analyzed the content of the contract’s notes consisting of the cohesive devices and their frequencies. Moreover, of the mentioned notes, in each facility contract, a sample is cohesion and cohesive devices, technical jargon, unfamiliar Arabic vocabulary items, and ambiguous are separately specified. After that, elements are analyzed and removed the unnecessary ones i.e., the one in which their note is re-written and ultimately, the data-driven from the contracts was analyzed and the stylistic characteristics of contracts were investigated.
 
3.RESULTS AND DISCUSSION
The data analysis shows that repetition, linking elements, and substitution of nouns are the most frequent elements, and Ellipsis, Reference, and collocation are the least frequent in the text of currency facility contracts. Besides, repetition elements, reference, and substitution of nouns are the most frequent and collocation, linking elements and Ellipsis are the least frequent in Rial facility contracts. In the Murabaha contract, repetition elements, linking elements, and noun substitution have the highest frequency and collocation, linking elements and Ellipsis have the least frequency. The distance between the pronoun and anecdote in all texts will lead that the facility applicants can’t link between the linguistic-cohesion elements correctly. Therefore, we can conclude that to simplify the text contract, it is preferable to reduce the cohesive elements like repetition, noun substitution, the linking elements including “and” which will produce long and ambiguous sentences. Also, the lack of unfamiliar Arabic vocabulary can help to understand the text in a better way. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cohesive Devices
  • Facility Contract
  • Forensic Discourse Analysis
  • Halliday Functional Grammar
  • Stylistic Elements
  1. آقاگل‌زاده، فردوس (1384). «زبان‌شناسی قضایی (حقوقی): رویکردی نوین در زبان‌شناسی کاربردی». مجموعه مقالات نخستین همایش انجمن زبان‌شناسی ایران. به کوشش عطالله کوپال، شهرام مدرس خیابانی و جواد یعقوبی درابی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. صص 225-215.
  2. آقاگل‌زاده، فردوس (1391). زبان‌شناسی حقوقی. چ 2. تهران: نشر علم.
  3. پورمسجدیان، فاطمه و خدیجه سیدرمضان (1400). واکاوی سبک نوشتاری دادنامه‌های حقوقی و کیفری بر پایه فرانقش اندیشگانی. زبان‌پژوهی. دوره 13. شماره 39. صص331- 311 doi: 10.22051/jlr.2020.32200.1895.
  4. تقی پور، مرجان (1394) «روش‌های اقناع وکلا در دادگاه‌های کیفری از بعد زبان‌شناسی حقوقی» مجموعه مقالات دومین همایش ملی زبان‌شناسی حقوقی: تحلیل گفتمان حقوقی. به کوشش فردوس آقاگل‌زاده. تهران: نشر نویسه پارسی. صص96-73
  5. جمشیدی، سعید (1379). بانکداری اسلامی. تهران: انتشارات شکوه اندیشه.
  6. حبیبی، حسن (374 ). «زبان حقوقی». نامه فرهنگستان. سال 1. شمارة 1.صص 37-13
  7. صالحی راد، محمد (1397). آئین نگارش آراء قضایی. تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
  8. صفوی، کوروش (1390). درآمدی بر معنی شناسی. تهران: انتشارات سوره مهر
  9. میربابایی ، سید احمد (1387 ). نگارش و دستور زبان حقوقی. تهران : انتشارات بهنامی
  10. محمود زاده، هما و بهروز محمودی بختیاری (1394). «کارکرد سبک شناختی عناصر انسجامی در متون حقوقی: بررسی آرای دادگاه‌ها» مجموعه مقالات دومین همایش ملی زبان‌شناسی حقوقی: تحلیل گفتمان حقوقی. به کوشش فردوس آقاگل‌زاده. تهران: نشر نویسه پارسی. صص206-187.
  11. غلامحسین زاده، غلامحسین و حامد نوروزی (1387). «نقش ارجاع شخصی و اشاره‌ای در انسجام شعر عروضی فارسی». پژوهش‌های ادبی. دوره 5. شماره 19. صص138-117.
  12. فرازنده پور، فائزه (1393). «تحلیل مشخصه های سبکی متون حقوقی و ارائه اصولی به منظور گسترش زبان ساده حقوقی در ایران». زبان‌شناسی حقوقی: تحلیل گفتمان حقوقی، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی. به کوشش فردوس آقاگل‌زاده. تهران: نشر نویسه پارسی. صص142-123.
  13. مهاجر، مهران و محمد نبوی (1376). به سوی زبان‌شناسی شعر، رهیافتی نقش‌گرا. تهران: نشر مرکز.
  14. یارمحمدی، لطف اله (1383). گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی. تهران: انتشارات هرمس.
  15. ghgagolzadeh, F. (2005). Forensic Linguistics (Legal), A New Approach to Applied Linguistics. Proceedings of the first conference of the Iranian Linguistics Society. Tehran: University of Tehran [in Persian].  
  16. Aghgagolzadeh, F. (2012). Forensic Linguistics (Theoretical and Applied). Tehran: Elm Publication [in Persian].  
  17. Aghagolzadeh and Farazandehpour. )2016(. Khallagh (Creative) Pattern of Linguistics Instruction In The Analysis of Judicial Verdicts. Tehran: Nevesseh Parsi [in Persian].  
  18. Danet, B. (1985). Legal Discourse. Handbook of Discourse Analysis: Disciplines of Discourse. 1. 273-291.
  19. Gholamhossainzadeh, Gh., & Norouzi, H. (2008). Role of Personal Reference and Aluusion in the Cohesion of Prosodic Persian Poetry. Literary Research, 5(19),117-138[in Persian].  
  20. Farazandehpour, F. (2013). The Evaluation of Stylistic Features of Forensic Texts and Providing Principles to Improve the Simple Forensic Language in Iran. In F. Aghgagolzadeh (Ed.), Proceedings of the Second National Conference on forensic Linguistics: A Forensic Discourse Analysis (pp. 187-206). Tehran: Neviseh-Parsi [in Persian].  
  21. Habibi, H. (1995). Language of law. Letter of academy.1(1),13-37[in Persian].  
  22. Halliday, M. A. K., & Hassan, R. (1976).Cohesion in English. London. Longman.
  23. Jamshidi, S. (2013). Islamic Banking. Tehran: Shoukouh Andisheh Publication [in Persian].
  24. Mahmoudzadeh and Bakhtiyari. (2015). The Stylistic Function of Cohesion Elements in Legal texts: an investigation on the Analysis of Judicial Verdicts. In F. Aghgagolzadeh (Ed.), Proceedings of the Second National Conference on forensic Linguistics: A Forensic Discourse Analysis (pp. 187-206). Tehran: Neviseh-Parsi [in Persian].
  25. Mirbabaei, Ahmad. (2008). Book of Writing and Legal Grammar.Tehran: Behnami Publication [in Persian].
  26. Mohajer and Nabavi, 1997) toward the linguistics of poetry: a stylistic approach. Tehran: Markaz Publication [in Persian].
  27. Safavi, K. (2011). An introduction to semantics. Tehran: Sure-ye Mehr [in Persian].
  28. Taghipour, M. (2015). Methods of soliciting lawyers in criminal courts from the forensic linguistics dimension. In F. Aghgagolzadeh (Ed.), Proceedings of the Second National Conference on Forensic Linguistics: A Forensic Discourse Analysis (pp. 75-99). Tehran: Neviseh-Parsi [in Persian].  
  29. Salehi Rad, M. (2011). Rights – Writing Techniques – Judical Opininos. Tehran: Majd Cultural and Scientifical Association [in Persian].  
  30. Yar Mohammadi, L. (2004). Critical Discourse. Tehran: Hermes Publication [in Persian].