مفهوم سازی تاثیر شیطان/ابلیس در نظام هدایت/ضلالت برمبنای مقوله حرکت در قرآن کریم: رویکرد شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دکترای تخصصی علوم قرآن و حدیث، استاد گروه علوم قرآن و حدیث، هیأت علمی دانشگاه الزهرا(س)

3 دکترای تخصصی زبان‌شناسی، دانشیار گروه زبان‌شناسی حوزه نظری، پژوهشکده زبان‌شناسی، هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

مقالة حاضر در چارچوب نظریة استعارة مفهومی و طرحواره‌های تصوری، دو مفهوم قرآنی شیطان و ابلیس که مفاهیمی انتزاعی و غیرِ قابل ادراک حسی انگاشته می‌شوند، را بر پایه مقولة حرکت -به عنوان یکی از رایج‌ترین حوزه‎های شناختی تجربه- مورد بررسی قرار می‌دهد. هدفِ پژوهش، دست‌یابی به درکی عمیق و جامع از این مفاهیم قرآنی است تا با بهره‌گیری از روشی علمی در مطالعات تفسیری مدل مفهوم‌سازی قرآن در تبیین جایگاه شیطان/ابلیس در نظام هدایت/گمراهی نمایانده شود. پس از استخراج آیه‌های مشتمل بر کلیدواژه‌های شیطان و ابلیس، افزودن آیات مرتبط به صورت دستی و استخراج آیاتی که حرکت در آن‌ها وجود دارد، پیکره‌ای مشتمل بر 78 رویداد حرکتی و 107 آیه به دست آمد. بررسی پیکره موردِ اشاره نشان داد که نافرمانی و تنزل درجه شیطان به صورت خروج از مسیر، حرکت از بالا به پائین و از مکان مشخص به نامشخص تحت تأثیر نیروی خدا که نشان‌دهنده حرکت از وضعیت مطلوب به نامطلوب بوده، مفهوم‌سازی شده‌است. شیطان به صورت موجودی که در مسیر مانع ایجاد می‌کند، انسان را تکان می‌دهد، او را از مسیر منحرف و از بالا به پائین پرتاب می‌کند، به عنوان جزئی از کلان استعاره [بندگی خدا، قرار داشتن در یک مسیر است] مفهوم‌سازی شده‌است. بر مبنای استعاره دانش‌بنیاد [شیطان پیامبر است] پذیرش وسوسه شیطان به صورت حرکت به دنبال مقصدی متحرک در مسیری لغزنده به سوی هدفی نامشخص مفهوم‌سازی شده‌است. اگرچه در حرکت شیطان و پیروانش در دنیا مقصد برجسته‌سازی نشده، در آخرت به سمت مقصد مشخص (عذاب و جهنم) است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Conceptualization of the influence of Satan in guidance /misguidance system based on the category of motion in the Holy Quran: A Cognitive approach

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Abadi 1
  • Fathieh Fatahizade 2
  • Azita Afrashi 3
1 PhD. Candidate of Quran and Hadith Sciences, Alzahra University, Tehran, Iran
2 Professor of Department of Quran and Hadith Sciences, Alzahra University, Tehran, Iran
3 Associated Professor of Department of Linguistics, Institute for Hummanities & Cultural Studies, Tehran, Iran
چکیده [English]

 INTRODUCTION
The two concepts of guidance and misguidance in the Qur'an conceptualized based on the mega-metaphor WORSHIP OF THE GOD IS TO BE ON A PATH. These two concepts are completely dependent on the category of movement. This mega-metaphor includes components such as the conceptualization of divine messengers as a guide (cf. A'raf / 158), following the divine commands as moving towards God (cf. Nisa/ 100), reaching high human degrees in the form of Approaching God (cf. Al-Imran/ 45), and not accepting the worship of God in the form of deviating from the path (cf. Baqarah/ 108). Satan also plays a role here as an effective element in misleading.
The movement basis of the mega-metaphor predominaates the conceptualization of misguidance and the influence of the Satan in misleading. The important role of motion in shaping human thought as one of the most common experiential cognitive domains in all languages (Azkia et al., 2015, p.32) has led the present study to investigate the conceptualization of Satan and its effect on human misguidance based on the category of motion.
In recent years, several studies conducted on Quranic concepts from the perspective of cognitive linguistics. For example, Hooshangi & Saifi (2009) and Gaeminia (2011) have examined examples of conceptual metaphors in the Qur'an. However, the present study is unique in terms of using cognitive linguistics based on the category of movement in the study of how to conceptualize the concept of the devil.
 

MATERIALS AND METHODS

First, all the verses in the Quran were extracted with the keywords of Satan and Iblis, and then, by manual examination, the related verses added to the corpus. Then, by studying the mentioned verses, the verses in which the category of movement played a role in conceptualization became the basis of further studies. In total, in relation to the category of movement in the conceptualization of Satan and Iblis, a corpus with 107 verses consisting of 78 motion events obtained. This corpus became the basis for studying how the Satan/ Iblis conceptualized based on the category of motion.
 

RESULTS AND DISCUSSION

The corpus can divide into two parts: 1- The condition of the Satan/ Iblis himself and 2- the influence of Satan on the misguidance of humans beings
The change of the state of the Satan from the creature who was in the position of angels to the current state initially conceptualized as leaving a specific place without referring to the destination of movement and without force.
Misleading Adam and Eve by Satan conceptualized as slipping, getting them out of a certain place to an indefinite place, and moving from top to bottom. The first stage of the misguidance of Adam and Eve expressed as the departure from the place under the influence of the power of Satan, which refers to the influence of Satan in the "primary misguidance"; In this way, the misleading which is provoked by God includes only those who have already disobeyed His command voluntarily (secondary misguidance), but Satan misleads people without such grounds. In this way, these two completely abstract concepts (primary and secondary misguidance) conceptualized in a complete sensory way based on the category of motion and force schema.
According to the mega-metaphor WORSHIP OF THE GOD IS TO BE ON A PATH, Satan, as the one who obstructs the path of movement and takes man out of his path, throws him from top to bottom, causes him to slip and shake violently, holds him back and dragshim to an unknown place, is conceptualized. Man's daily experience of movement has shown him that the existence of an obstacle in the path of movement and getting out of the path is undesirable. Vibration, slippage, and strong shaking are reminiscent of earthquakes and are very undesirable, and moving from top to bottom is reminiscent of falling, which in addition to being frightening indicates a transition from favorable to unfavorable. In contrast, following the divine messengers conceptualized as moving in an unobstructed, fearless, and upward direction, all of which is desirable in human sensory-motor experience.
In the conceptualization of man who has accepted the temptations of Satan, the knowledge-based metaphor SATAN IS THE PROPHET has the greatest role; in such a way that Satan is conceptualized as a prophet and his false words are conceptualized as the holy book. The concept of following the Satan as an abstract concept placed in the sensory circle of human perception in such a way that the path of worship, if followed by the messenger of God, is a path without obstacles, clear and without fear to the top and destination of God. On the contrary, deviating from this path and placing the Satan in the place of God's messenger and his word instead of the holy book is deviation and movement in pursuit of a moving and unstable destination in a slippery path to an indefinite goal.
In all cases related to the conceptualization of Satan as an effective factor in the misguidance of humans, the destination of the movement is unknown or Satan introduced as a moving and unstable destination.
 

CONCLUSION

The results of this study provide a comprehensible sensory picture of the situation and position of the devil in the guidance-misguidance system and the consequences of following the Satan.
The formation of this undesirable image in the human mind based on human experience of movement creates an unfavorable sense of accepting the temptation of the Satan and leads the audience to reject the words of the Satan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Satan
  • Iblis
  • Conceptual Metaphor
  • Motion
  1. ابن منظور، محمدبن مکرم (1414). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
  2. ازکیا، ندا، فرهاد ساسانی و آزیتا افراشی (1394). «واژگانی شدگی، چارچوبی برای تبیین فعلِ غیر ساده حرکتی در زبان فارسی». زبان‌پژوهی. سال 7. شماره 14. صص 31-57.
  3. الازهری، محمد بن احمد (1421ق). تهذیب اللغة. بیروت‏: دار احیاء التراث العربی‏.
  4. افراشی، آزیتا (1395). مبانی معناشناسی شناختی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  5. الهی قمشه‌ای، مهدی (1380). ترجمه قرآن کریم. قم: فاطمة الزهراء.
  6. انصاریان، حسین (1383). ترجمه قرآن کریم. قم: اسوه.
  7. پورابراهیم، شیرین، ارسلان گلفام، فردوس آقاگل‌زاده و عالیه کرد زعفران‌لو کامبوزیا (1390ش). «بررسی مفهوم «بصیرت» در زبان قرآن در چارچوب معنی شناسی شناختی». پژوهش‌های زبان شناختی. دوره3. شماره2. صص 34-19.
  8. پورابراهیم، شیرین (1393). «مفهوم‌‌ سازی زندگی در زبان قرآن». زبان‌پژوهی. دورة 6. شمارة 10. صص 63-83
  9. پورجوادی، کاظم (1414). ترجمه قرآن کریم. تهران: بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
  10. قرآن کریم (1383). ترجمه قرآن کریم (دهم هجری). به کوشش علی رواقی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  11. جانسون، مارک (1398). بدن در ذهن: مبانی جسمانی معنا، تخیل و استدلال. ترجمة جهان‌شاه میرزابیگی. تهران: آگاه.
  12. جوادی‌آملی، عبداله (1389). تسنیم. قم: اسراء.
  13. الجوهری، اسماعیل بن حماد (1376). الصحاح. بیروت: دارالعلم للملایین.
  14. الراغب الاصفهانی، حسین بن محمد (1412). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم.
  15.  محمدعلی رضایی اصفهانی، حسین شیرافکن، غلامعلی همایی، محسن اسماعیلی و محمد امینی (1383). ترجمه قرآن کریم. قم: دارالذکر.
  16. الزبیدی، محمد بن محمد (1414‏). تاج العروس‏. بیروت: دار الفکر.
  17. طباطبایی، محمد حسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  18. علی، جواد (1413). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام. بغداد: جامعة بغداد.
  19. فارسی، جلال الدین (1369). ترجمه قرآن کریم. تهران: انجام کتاب.
  20. فتاحی‌زاده، فتحیه، سهیلا جلالی کندری و فاطمه آبادی (1396). «معناشناسی اضلال الهی در قرآن کریم». پژوهشنامة تفسیر و زبان قرآن. سال 5. شماره 2. صص 199-216.
  21. الفراهیدی، خلیل بن احمد (1409). العین. قم: نشر هجرت.
  22. کووچش، زولتان (1396). استعاره‌ها از کجا می‌آیند؟: شناخت بافت در استعاره. ترجمة جهان‌شاه میرزابیگی. تهران: آگاه.
  23. لیکاف، جورج و مارک جانسون (1395 الف). استعاره‌هایی که با آن زندگی می‌کنیم. ترجمة هاجر آقا ابراهیمی. تهران: نشر علمی.
  24. لیکاف، جورج و مارک جانسون (1395 ب). فلسفه جسمانی: ذهن جسمانی و چالش آن با اندیشه غرب. ترجمة جهان‌شاه میرزابیگی. تهران: آگاه.
  25. لیکاف، جورج و رافائل نونز (1396). ریاضیات از کجا می‌آیند؟. ترجمة جهان‌شاه میرزا بیگی. تهران: آگاه.
  26. مشکور، محمد جواد (بی‌تا). فرهنگ تطبیقی زبان عربی با زبان‌های سامی و ایرانی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  27. مشکینی، علی (1381). ترجمه قرآن کریم. قم: الهادی.
  28. المصطفوی، حسن (1430). التحقیق فی کلمات القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیة.
  29. یاسری، محمود (1415). ترجمه قرآن کریم. قم: انتشارات بنیاد امام مهدی (عج).
  30. Afrashi, A. (2016). Introducting cognitive semantics. Tehran: Institute for Hummanities & Cultural Studies [In Persian]
  31. Al-Azhari, M. (2001). Tahdhib al-lugha. Beirut: Dar Ihya al-Turath al-Arabi [In Arabic]
  32. Al-Farahidi, Kh. (1986). Al-Ayn. Qom: Hejrat [In Arabic]
  33. Ali, J. (1993). Al-Mufasal of Arabs history in the Pre-Islamic period. Baghdad: Baghdad University [In Arabic].
  34. Al-Juhari, I. H. (1956). Al-Sihah. Beirut: Dar al-Ilm Lilmalayin [In Arabic].
  35. Al-Mustafawi, H. (2009). Exploration in the words of the holy Quran. Beirut: DKI [In Arabic]
  36. Al-Raghib al-Isfahani, H. (1992). Mufradat alfaz al-Quran. Beirut: dar al-ghalam [In Arabic]
  37. Al-Zabidi, M. (1993). Taj al-Arus. Beirut: dar al-fekr [In Arabic].
  38. Ansarian, H. (2004). Translation of the holy Quran. Qom: Osveah [In Persian]
  39. Azkia, N., Sasani, F., & Afrashi, A. (2015). Lexicalization as a framework for explaining non-simple verbs in Persian. Journal of Language Research, 10 (14), 31-57 [In Persian]
  40. Brinkman, J., Civil, M., Gelb, I., Oppenheim, L., & Reiner, E. (2004). The Assyrian Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago. Chicago: Oriental Institute.
  41. Brun, S.J. (1895). Dictionarium Syriaco-Latnum. Typo. PP. Soc. Jesu: Beryti Phoeniciorum.
  42. Costaz, L. (2002). Dictionarie Syriaque-Francais/ Syriac-English Dictionary. Beirut: Dar El-Machreq.
  43. Dillmann, A. (1865). Lexicon linguae Aethiopicae. Lipsiae: T. O. Weigel.
  44. Dodge, E., & Lakoff, G. (2005). Image schemas: From linguistic analysis to neural grounding. In B. Hampe (Ed.), From perception to meaning: Image schemas in cognitive linguistics. Berlin: Mouton de Gruyter.
  45. Elahi Qomshehei, M. (2001). Translation of the Holy Quran. Qom: Fatimah al-Zahra [In Persian]
  46. Evans, V. & Green, M. (2006). Cognitive linguistics: An introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  47. Farsi, J. (1990). Translation of the Holy Quran. Tehran: Anjam-ketab [In Persian].
  48. Fattahizadeh, F., Jalali, S., & Abadi, F. (2017). Semantic analysis of "idlale alahi" in the Holy Quran. Biannual Research Journal of Quranic Interpretation and Language, 5(2), 199-216 [In Persian]
  49. Gesenius, W. (1939). A Hebrew and English lexicon of the Old Testsment. New York: Oxford university press.
  50. Ibn Manzur, M. (1994). Lisan al-Arab. Beirut: darsader [In Arabic]
  51. Jastrow, M. (1903). A Dictionary of the Targumin, The Talmod babli and Yerushalmi and the Midrashic literature. London: Luzac.
  52. Javadi-Amoli, A. (2010). Tasnim. Qom: Esra [In Persian]
  53. Johnson, M. (2005). The philosophical significance of image schemas. In B. Hampe (Ed.), From perception to meaning: Image schemas in cognitive linguistics. Berlin: Mouton de Gruyter.
  54. Johnson, M. (2019). The body in the mind: The bodily basis of meaning, imagination, and reason (J. Mirzabeigy, Trans.), Tehran: Agah [In Persian].
  55. Kovecses, Z. (2017) Where metaphors come from: Reconsidering context in metaphor (J. Mirzabeigy, Trans.), Tehran: Agah [In Persian].
  56. Kovecses, Z. (2010). Metaphor:A practical introduction. Oxford: Oxford University Press.
  57. Lakoff, G., & Johnson, M. (2016a). Metaphors we live by (H. Aghaebrahimi, Trans.), Tehran: Elmi [In Persian]
  58. Lakoff, G., & Johnson, M. (2016b). Philosophy in the flesh: The embodied mind and its challenge to western thought (J. Mirzabeigy, Trans.), Tehran: Agah [In Persian]
  59. Lakoff, G., & Nunez, R. (2017). Where mathematics comes from: How the embodied mind brings mathematics into being? (J. Mirzabeigy, Trans.), Tehran: Agah [In Persian]
  60. Lakoff, G. (1993). The contemporary theory of metaphor: Metaphor and thought. Cambridge: Cambridge University Press.
  61. Leslau, W. (1991). Comparative dictionary of Geʻez. Wiesbaden: Harrassowitz.
  62. Mashkur, M. J. (n.d.) Coparative dictionary of Arabic, Persian, and Semitic languages, Tehran: Bonyad-e Farhang-e Iran [In Persian].
  63. Meshkini, A. (2002). Translation of the Holy Quran. Qom: al-Hadi [In Persian].
  64. Pourebrahim, Sh. (2014). The conceptualizations of, life in Quranic language. Zabanpazhuhi, 6 (10), 63-83 [In Persian].
  65. Pourebrahim, Sh. , Golfam, A., Agha Golzade, F., & Kord Zafaranlu Kambuzia, A. (2011). A study of the knowledge concept in Holy Quran language: Cognitive semantics framework. Journal of Researches in Linguistics, 3(2), 19-34 [In Persian].
  66. Pourjavadi, K. (1994). Translation of the Holy Quran. Tehran: Encyclopaedia Islamica Foundation [In Persian].
  67. Rezaee-Esfahani, M. A., ShirAfkan, H., Homaee, Gh., Esmaeeli, M., & Amini, M. (2004). Translation of the Holy Quran. Qom: darzekr [In Persian].
  68. Smith, P. (1957). A compendious Syric dictionary. Britain: Oxford.
  69. Sweetser, E. (1990). From etymology to pragmatics: Metaphorical and cultural aspects of semantics Sstructure. Cambridge: Cambridge UniversityPress.
  70. Tabatabai, M. H. (1997). Al-Mizan fi tafsir al-Quran. Qom: Jami'a-yi Mudarrisin-i Hawza-yi 'Ilmiyya-yi Qom [In Arabic].
  71. Talmy, L. (2000). Toward a cognitive semantics. Cambridge: MIT Press.
  72. Taylor, J. (2003). Linguistic categorization. Oxford: Oxford University Press.
  73. The Holy Quran (2004). Translation of the Holy Quran (Tenth century AH), Tehran: Farhangestan-e-zaban-va-addab-e-farsi [In Persian].
  74. Yasseri, M. (1995). Translation of the Holy Quran. Qom: Bonyad-e Imam Mahdi [In Persian].
  75. Zammit, M. (2002). A comprative lexical study of Qurʼanic Arabic. Boston: Brill.