ارزیابی ادب گوینده و منزلت اجتماعی نابرابر و برابر در محیط دانشگاهی با توجه به متغیر جنسیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، ایران

2 استادیار زبانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران

3 استادیار گروه زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی میزان ساختارهای کلامی ادب موردِ استفادة دانشجویان، با توجه به جایگاه اجتماعی مخاطب بر مبنای نظریة لیکاف (Lakoff, 2004) می‌پردازد. داده‌‌های پژوهش، پس از فرستادن پرسش‌نامة برخط به دانشجویان و بررسی پاسخ‌های 100 دانشجوی دختر و 100 دانشجوی پسرِ 18 تا 30 ساله گردآوری شدند. سنجش میزان ادب، بر اساس تعداد و نوع ساختار‌های موردِ استفادة هر یک از دانشجویان در رویارویی با افرادی که در محیط دانشگاهی جایگاه‌های اجتماعی مختلفی داشتند، انجام گرفت. مخاطب‌های تعاملات، بر پایة جایگاه اجتماعی خود در دانشگاه به چهار گروه دسته‌بندی شدند. برای بررسی نقش جایگاه اجتماعی افراد در پاسخ به درخواست در محیط دانشگاهی از آزمون تحلیل واریانس بهره گرفته شد و برای بررسی میزان بهره‌گیری دختران و پسران از پاسخ‌های مؤدبانه از آزمون مقایسه‌ای دو گروه مستقل استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که میزان ادب موردِ استفادة دختران و پسران دانشجو تحتِ تأثیر جایگاه اجتماعی مخاطب گفت‌وگو قرار داشته و با تنزل جایگاه اجتماعی مخاطب، استفاده از ادب نیز در برابر آن‌ها کاهش می‌یابد. مقایسه میزان بهره‌گیری دختران و پسران از ادب نشان داد که دختران و پسران از میزان ادب تقریباً یکسانی در برابر مخاطب‌ها بهره می‌گیرند. در تعاملات تک‌جنسیتی، تفاوت چندانی بین کاربرد میزان ادب در بین دختران و پسران وجود نداشت، ولی هر دو گروه در برخورد با پسران مؤدب‌تر بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Speaker's Politeness based on Unequal Social Status and the Gender of the Audience with Equal Social Status in the University Environment

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Rezaee 1
  • Behzad Rahbar 2
  • Mohammadreza Oroji 3
1 Department of Linguistics, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
2 Assistant Professor of Linguistics, Allameh Tabatabai University, Tehran
3 Assistant Professor, Department of Linguistics, Islamic Azad University, Zanjan branch, Iran
چکیده [English]

Introduction
According to Lakoff (2004), in order to evaluate the degree of politeness, some principles must be observed based on which some kinds of behavior can be called polite and some impolite. These behaviors differ from culture to culture. In each society polite and impolite behaviors are due to the culture and the thinking of the people of that society. By comparing these behaviors with one another it could be understood that it might be possible that some behaviors which are considered polite in one culture could be regarded as impolite in another. The social stance of the interlocutor and the scope of conversation affect the truth of speech and observation of customs and linguistic coding. The current research studies the degree of politeness used by both male and female students with respects to their social stance based on Lakoff’s (1975, 2004) approach. Do students respond to the demands of different people in the university setting equally? or the social stance of people affect the diversity of words and the degree of politeness among students. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • demands
  • evaluation
  • gender
  • politeness
  • social stance
  • university settings

مراجع

  1. ابراهیمی، ژینو، مرادی، روناک. (1398).  بررسی قدرت و قاطعیت گفتار گویشوران کرد‌ زبان براساس رویکرد تسلط لیکاف. زبان پژوهی، دوره11، شماره23. صص 126- 103.
  2. باغبانی، غزل و کرم‌پور، فاطمه (1396). «بررسی چگونگی رابطه بین شاخص قدرت و پدیده ادب زبانی در روند بازجویی به لحاظ زبان‌شناختی»: رویکردی گفتمانی و حقوقی. پژوهش های زبانی، دوره 8،  شماره 2. صص 1-20.
  3. رحمانی، حسین، مدرسی، یحیی، غیاثیان، مریم‌السادات و زندی، بهمن (1395). ادب و بی‌ادبی در رمان‌های نوجوانان فارسی زبان. دوماه‌نامه جستارهای زبانی، دوره7، شماره 5.صص 67-90.
  4. یعقوبی، هما (1387). تاثیر جنسیت بر شیوه بیان تقاضا در زبان فارسی. پایان نامه کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه فردوسی مشهد.
  5. Bagebani, G., and Karampour, F. (2017). The Relationship between Power Indicator and the Language of Politeness in the Process of Interrogation: A Discourse and Legal Approach. Journal of Language Researches, 8(2), 1-20. [In Persian]
  6. Baxter, L. A. (1984). An Investigation of Compliance-Gaining as Politeness. Human Communication Research. 10, (3), 427.
  7. Brown, P. (1980). How and why are women more polite. Some evidence from Mayan community. In S. Mc Connell. Ginet, R. Border and N. Fuman (eds). Women and language in literature and Society, 111-136. New York: Praeger.
  8. Brown, P. (2015). Politeness and Language, International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2thed Vol. 18.
  9. Ebrahimi, z., and Moradi, R. (2019). The study on power and certainty in the language of Kurdish speakers based on Lakoff's Dominance Approach, Zabanpazhuhi. 11 (23), 103- 126. . [In Persian]
  10. Fasold, R. (1990). The Sociolinguistics of Language. Oxford: Basil Blackwell.
  11. Gibson, E. K (2009). Gender, polite questions and the fast-food industry. Griffith Working Papers in Pragmatics and Intercultural Communication, 2 (1), 1-17.
  12. Fishman, P. (1980). Conversational Insecurity. Language: Social and Psychological Perspectives. Eds. Giles, Robinson, and Smith, Oxford: Pergamon.
  13. Kadar, D. Mills, S. (2011). Politeness in East Asia. United States of America: Cambridge University press.
  14. Keikhaie, Y. and Mozaffari, Z. (2012). A Socio-Linguistic-Survey on Females’ Politeness Strategies in the Same Gender and in the Cross-Gender Relationship. Iranian journal of applied language studies. 15(2).51-81.
  15. Labov, W. (1966). The Social stratification of English in New York city.Washington D.C. Center for applied linguistics.
  16. Lakoff, R. (1973). language and women's place. Language in society, 2, 45-79.
  17. Lakoff, R.  (1975). Language and Woman's Place. New York: Harper & Row.
  18. Lakoff, R. (2004). Language and Woman's Place, Text and Commentaries. Oxford: Oxford University Press.
  19. Leech, G.N. (1983). Principles of Pragmatics. New York: Longman.
  20. Leech, G.N. (1996).), English in Advertising, London: Longman, pp.xiv + 210.
  21. Montgomery, M. B. (1998). Multiple modals in LAGS and LAMSAS in from The Gulf States and beyond: The legacy of Lee Pederson and LAGS. Tuscaloosa: University of Alabama.
  22. Rahmani H, Modarresi Y, Ghiasian M S, Zandi B. (2016). Politeness and Impoliteness in Persian-Speaking Youngsters’ Novels. .modares gournal of linguistics. 7 (5), 67-90. [In Persian]
  23. Smith, J. S. (1992). Women in Charge: Politeness and Directives in the Speech of Japanese Women. Language in Society, 21(1).
  24. Trudgill, P. (1983). Sociolinguistics. An introduction to language and society. Harrnod Swarth, England: penguin books.
  25. Watts, R. J. (2003). Politeness, UK: Cambridge University Press
  26. Yaghoubi, H. (2008). The Impact of Gender on the Request Style in Persian. M.A. Thesis of General Linguistics, Ferdowsi University of Mashhad. [In Persian]
زبان پژوهی
دوره 14، شماره 45
دی 1401
صفحه 9-32

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار