معرفی الگوی روایت‌محور هَیَجامَدی در بازنگری کتاب‌های تاریخ زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار آموزش زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران.

2 کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایرلن

چکیده

یکی از  نکته‌های مهمی که باید در تهیه و تدوین کتاب‌های درسی به آن توجه شود، در نظر گرفتن ویژگی‌ها و نیازهای دانشجویان است. از جملۀ این ویژگی‌ها، توجه به تمایلات عاطفی آنان است. برای بهره‌گیری از این ویژگی می‌توان ابزار روایت را به کار گرفت، زیرا به نظر می‌رسد روایت سبب افزایش انگیزۀ دانشجویان در یادگیری می‌شود. از سوی دیگر، هیجانات از جمله نیازهای اجتناب‌ناپذیر در فرآیند آموزش و یادگیری است. از این ‌رو، برای پوشش این نیاز و افزایش هیجانات مثبت دانشجویان می‌توان از الگوی هَیَجامَد در کنار روایت در طراحی کتاب‌های درسی استفاده کرد. هَیَجامَد تلفیقی از دو واژۀ (هیجان و بسامد) است که به  هیجانات متأثر از استفادۀ حواس گوناگون در یادگیری توجه می‌کند و متشکل از سه مرحلۀ هیچ‌آگاهی (تهی)، برون‌آگاهی (شنیداری، دیداری و لمسی-حرکتی) و درون‌آگاهی (درونی و جامع) است. در پژوهش حاضر برای بازنگری محتوای آموزشی کتاب‌های تاریخ زبان فارسی و بهبود وضعیت موجود، الگوی روایت‌محور هَیَجامَدی به عنوان الگوی پیشنهادی برای تهیه و تدوین کتاب‌های تاریخ زبان فارسی معرفی شده‌است. بر مبنای این الگو، محتوای درس در قالب داستان گنجانده می‌شود و در طول داستان برای بهره‌گیری از حواس مختلف شنیداری، دیداری، لمسی-حرکتی و تولید هیجانات ناشی از بهره‌گیری از این حواس از لوح فشرده و نرم‌افزارهای صوتی، تصاویری مرتبط با موضوع و فعالیت‌های عملی به کار برده می‌شود. به نظر می‌رسد با بهره‌گیری از الگوی روایت‌محور هَیَجامَدی در بازنگری کتاب‌های تاریخ زبان فارسی بتوان به دانشجویان در یادگیری و یادسپاری مطالب تاریخ زبان فارسی کمک کرد.                                                                                                                                                  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Introducing the Narrative-Based Emotioncy Model in Updating and Revising the Content of Coursebooks Featuring History of Persian Language

نویسندگان [English]

  • Shima Ebrahimi 1
  • Zahra Jahani 2
1 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, Mashhad
2 M.A. in Persian Language Teaching, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, Mashhad
چکیده [English]

Persian language is one of the main cores of national identity in Iran; hence, efforts should be made to preserve it and awareness about it should be raised. The Supreme Council for Higher Education introduced a compulsory two-credit course for the history of Persian language. There is no doubt that this course demands a coursebook to facilitate learning and teaching as it is really important that coursebooks content be systematically arranged so that learning is not negatively affected or hampered. Research has it that content which is unfit and unsuitable and is not in line with student learning capacity results in the inefficiency of learning and teaching. Therefore, determining and developing effective course content according to the learners’ demands and cognitive and learning capacities is a must (Niknafs & Aliabadi, 2013).
The interconnectedness of emotions and learning underpins the importance of students’ emotional engagement with the course content as the content should look and sound appealing enough to them. Narration appears to be a powerful technique to make the content engaging and attractive and to increase students’ motivation for learning. Narration is a sequence of events happening in time and place (Lothe, 2009). Numerus forms of narration can be found and this study focuses on the application of short stories as narrative text. Accordingly, text has diverse functions, including referential, emotive, persuasive, phatic, metalingual, and poetic, and each function plays a pivotal role in student’s successful learning. Metalingual and poetic functions bring about enjoyment and amusement and greatly affect audience. Also, the use of emotive and phatic functions can give pleasure to audience and give a sense of knowledge and understanding. The persuasive function shapes people’s attitudes and enables the sense of empathy, identity and imprinting. As a result, the learner directly encounters the content and can feel and analyze it. This helps students better internalize the information and learning materials. Additionally, when students are emotionally engaged in the stories and identify with the characters, they can easily memorize the materials (Sovia & Afrineta, 2017).
Students’ emotional experiences can improve their ability to learn as emotions act as facilitators within the classroom and strengthen interactions among teachers and students, resulting in boosting the motivation for learning (Meyer & Turner, 2006).
On account of the interconnectedness of emotions and learning, Pishghadam (2015) introduced the emotioncy notion which is a combination of emotion and frequency, wherein emotions are counted as the core of learning. This model hinges on the varying degrees of sensory emotions each word has and carries for individuals in their own society and these emotions are constructed through frequent exposure to diverse types of senses. More specifically, an individual has a higher degree of emotioncy towards a word when they have heard, seen, touched, experienced that word (Pishghadam et al., 2013). Emotioncy, as Pishghadam (2015) introduces, stands on a hierarchical matrix of six levels, including Null (0), Auditory (1), Visual (2), Kinesthetic (3), Inner (4), and Arch (5) or more specifically, avolvement (null) and exvolvement (auditory, visual, and kinesthetic) to involvement (inner and arch).
Null emotioncy happens when an individual has not heard about, seen, or experienced an object or a concept while Auditory emotioncy has it that an individual has merely heard about a word. Visual emotioncy concerns the fact that an individual has both heard about and seen the item and Kinesthetic emotioncy occurs when an individual has touched, worked, or played with the real object. It is Inner emotioncy where an individual has directly experienced the word and Arch emotioncy implies that an individual has done research to get additional information.
Despite the fact that motivation and emotions have been of importance in preparing and compiling educational resources and influence teachers and learners, the importance of the psychological factors in designing coursebooks has been ignored. This is because the main objective of many coursebooks is to convey information, and consequently, students’ emotions and feelings are simply overlooked. On the whole, relying upon the significance of students’ emotions and motivations in learning, the present study attempts to bring to the light the model of narrative-based emotioncy as a tentative model for revising coursebooks featuring history of Persian language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotioncy
  • Emotions
  • History of Persian Language
  • Narrative-Based Emotioncy Model
  • Senses
  1. ابراهیمی، شیما، رضا پیش‌قدم،  اعظم استاجی و سیدامیر امین یزدی (1396). «بررسی تأثیر تدریس مبتنی بر الگوی هَیَجامَد بر هیجانات زبان‌آموزان فارسی زبان زن در ایران». جستارهای زبانی. دورة 9. شمارة 3. صص 97-63.
  2. انصاری، هادی (1398). بررسی اثربخشی خواندن داستان بر بهبود مهارت‌های خوانداری دانش‌آموزان با مشکلات درک مطلب. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبائی.
  3. آرمند، محمد (1387). «ویژگی‌های نمونه‌ای از یک کتاب درسی دانشگاهی (کاربرد روانشناسی در زندگی جدید)». سمت. شمارة 20. صص 147-156.                      
  4. آرمند، محمد و حسن ملکی (1391). مقدمه‌ای بر شیوۀ طراحی و تألیف کتاب درسی دانشگاهی. تهران: سمت.
  5. بامشکی، سمیرا (1392). روایت‌شناسی داستان‌های مثنوی. تهران: هرمس.
  6. پاینده، حسین (1390). داستان کوتاه در ایران: داستان‌های پسامدرن. تهران: نیلوفر.
  7. پرهیزگار، فاطمه (1398).  نثر تجسمی در داستان‌های فارسی دهه هشتاد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.
  8. پیش‌قدم، رضا و آیدا فیروزیان پوراصفهانی (1396). «معرفی هَیَجامَد به عنوان ابزاری مؤثر در پذیرش نوواژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی». جستارهای زبانی. دورة 8. شمارة 5. صص 105-79.
  9. پیش‌قدم، رضا و شیما ابراهیمی (1399). «بررسی تأثیر الگوی تدریس مبتنی بر «هَیَجامَد» بر هوش فرهنگی زبان‌آموزان غیرفارسی زبان». زبان‌پژوهی. دورة 12. شمارة 35. صص 56-82.
  10. پیش‌قدم، رضا، شیما ابراهیمی و مریم طباطبائیان (1398). رویکردی نوین به روان‌شناسی آموزش زبان. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
  11. پیش‌قدم، رضا، مریم طباطبائیان و صفورا ناوری (1392). تحلیل انتقادی و کاربردی نظریه‌های فراگیری زبان اول از پیدایش تا تکوین. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
  12. دهخدا، علی اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا. ج 8. تهران: دانشگاه تهران.
  13. رحمانی، فاطمه (1388). تأثیر استفاده از داستان‌های طنز مصور بر روی انگیزه خواندن و درک مطلب دانش آموزان ایرانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
  14. رضوانی، رضا و طیبه امیری (1392). «تحلیل محتوای کتب آموزش زبان انگلیسی منتخب دانشگاهی از نظر میزان توجه به هوش‌های چندگانه». رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. دورة 4. شمارة 16.صص200-189.
  15. ریکو، پل (1392).  زندگی در دنیای متن: شش گفتگو و یک بحث. ترجمۀ بابک احمدی. تهران: مرکز.
  16. زمانی، عشرت و احمد مدنی (1390). «راهبردهای افزایش کارآیی و اثربخشی اساتید در آموزش‌های مجازی». مجله دانشگاهی یادگیری الکترونیکی. شمارة 6. صص 40-50.
  17. سجودی، مرجان (1397). «قصه‌گویی جهانی‌ترین تجربۀ انسانی». رشد جوانه. شمارة 60. دورة 2. صص 37-36.
  18. لوته، یاکوب (1388). مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات سینما.ترجمه امید نیک‌فرجام. تهران: مینوی خرد.
  19. مسکوب، شاهرخ (1385). هویت ایرانی و زبان فارسی. تهران: فروزان.
  20. معاونت پژوهشی. (1382). در جستجوی راهکارهای تدوین متون درسی.تهران: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  21. مک‌هیل، برایان (1392). داستان پسامدرنیستی. ترجمۀ علی معصومی. تهران: ققنوس.
  22. ملکی قاسم، حسن (1385). آشنایی با فعالیت‌های تربیتی اجتماعی فعالیت‌های فوق برنامه.تهران: آبیژ. 
  23. نیک نفس، سعید و خدیجه علی‌آبادی (1392). «نقش تحلیل محتوا در فرآیند آموزش و طراحی کتاب‌های درسی». مجله جهانی رسانه-نسخه فارسی. دورة 8. شمارة 2. صص 150-124. 
  24. Aktas, E., & UzunerYurt, S. (2017). Effects of digital story on academic achievement, learning motivation and retention among university students. International Journal of Higher Education, 6(1), 180-196
  25. Armand, M. (2008). Exemplary features of an academic textbook (on the application of psychology in new life). Tehran: SAMT, 20, 147-156 [In Persian]  
  26. Armand, M., & Maleki, H. (2012). An introduction to designing academic coursebooks. Tehran: SAMT [In Persian]
  27. Azamnouri, N. (2018). Investigating cognitive load, sentence comprehension, and  evel          of task difficulty in light of emotioncy: A case of Iranian EFL (Unpublished Master thesis). Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
  28. Bameshki, S. (2013). Narrative of Masnavi Stories. Tehran: Herms [in Persian]
  29. Clark, M., & Rossiter, M. (2008). Narrative learning in adulthood. New Directions for Adult and Continuing Education, 119(10) 61-70
  30. Dehkhoda, A. (1998). Dehkhoda dictionary. Tehran: University of Tehran [In Persian]
  31. Ebrahimi, S., Pishghadam, R., Estaji, A., & Amin Yazdi, S. A. (2017). Examining the effects of emotioncy-based teaching on the emotions of non-Iranian female Persian language learners in Iran. Language Related Research, 9(3), 63-97 [In Persian]
  32. Greenspan, S., & Weider, S. (1998). The child with special needs. Encouraging intellectual and emotional growth. Boston: Perseus Publishing
  33. Jakobson, R. (1987). Language in literature. Cambridge. Mass: Harvard University Press                                                                                                                                     
  34. Lothe, J. (2009). Narrative in fiction and film: An introduction. (O. Nikfarjam, Trans.) Tehran: Minoye kherad Press [In Persian]
  35. Machale, B. (2013). Postmodernist story. (A. Masoumi, Trans.), Tehran: Qoqnoos [In Persian]
  36. Malekighasem, H. (2006). Familiarity with educational and activities (Extracurricular Activites). Tehran: Abijah Press [In Persian]
  37. Maskoob, Sh. (2006). Iranian identity and Persian language. Tehran: Forouzan Press [In Persian]
  38. McQuiggan, S., Rowe, J., Sunyoung, L. & Lester, J. (2008). Story-based learning: The impact of narrative on learning experiences and outcomes. Department of Computer Science, North Carolina State University, 27(10), 1-11         
  39. Meyer, D. & Turner, J. (2006). Reconceptualizing emotion and Motivation to learn in classroom contexts. Educational Psychology Review, 18(8), 377-390                               
  40. Miller, S. & Pennycuff, L. (2008). The power of story: Using storytelling to improve literacy learning. Disciplinary Perspectives in Education, 1(1), 36-43                
  41. Moallemi, S. (2010). A la recherche d'un outil didactique memoire de master en idctique de FLE (Unpublished Master thesis). Tarbiat Modares University of Tehran, Tehran, Iran                                                                                                                             
  42. Montessori, M. (1912). The Montessori method. New York: Frederick A, Stokws Company                                                                                                                             
  43. Niknafs, S., & Aliabadi, Kh. (2013). Content analysis and its role in educational process in designing textbooks. Global Media Journal, 8(2), 124-150 [In Persian]
  44. of task difficulty in light of emotioncy: A case of Iranian EFL (Unpublished Master's thesis). Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran [In Persian].         
  45. Parhizgar, F. (2019). Concrete prose Stories in the 2000s (Unpublished Master thesis). Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran [In Persian]
  46. Payande, H. (2011). Short story in Iran. Tehran: Niloufar Press [In Persian]
  47. Pishghadam, R. & Ebrahimi, Sh. (2020). Examining the effects of emotioncy-based language instruction on non-Persian language learners' level of cultural intelligence. Zabanpazhuhi, 12(35), 56-82 [In Persian]
  48. Pishghadam, R. (2015). Emotioncy in language education: From exvolvement to involvement. Paper presented at the 2nd conference of Interdisciplinary Approaches to Language Teaching, Literature, and Translation Studies. Iran, Mashhad                              
  49. Pishghadam, R. (2016). A look into the life of the senses: Introducing educational emotioncy pyramid [PowerPoint slides]. Retrieved from <http://pishghadam.profcms.um.ac.ir/index.php/index.php?option=com_profactivity&task=allPublications.>                          
  50. Pishghadam, R. (2018). An introduction to thin-slice sensory education: Less is more. Paper presented at the International Academic Conference on Economics, Business, and Social Sciences, Tbilisi, Georgia
  51. Pishghadam, R., & Firouzian Pour Esfahani, A. (2017). Introducing emotioncy as an effective tool for the acceptance of Persian neologisms. Language Related Research, 8(5), 79-105 [In Persian]
  52. Pishghadam, R., Adamson, B., & Shayesteh, S. (2013a). Emotion-based language instruction (EBLI) as a new perspective in bilingual education. Multilingual Education, 3(9), 1-16
  53. Pishghadam, R., Ebrahimi, S., & Tabatabaeian, M. (2019). A new approach to the psychology of language teaching. Mashhad: Ferdowsi University of Mashhad Press [In Persian]
  54. Pishghadam, R., Jajarmi, H. & Shayesteh, S., (2020). Sense combinations influence the neural mechanism of L2 comprehension in semantically violated sentences: Insights from emotioncy. Journal of Neurolinguistics, 58,1-12
  55. Pishghadam, R., Jajarmi, H., & Shayesteh, S. (2016). Conceptualizing sensory relativism in light of emotioncy: A movement beyond linguistic relativism.  International Journal of Society, Culture & Language, 4(2), 11-21
  56. Pishghadam, R., Tabatabaeian, M., & Navari, S. (2013b). A critical and practical analysis of first language acquisition theories: The origin and development. Mashhad, Iran: Ferdowsi University of Mashhad Press [In Persian]
  57. Prins, R., Avraamidou, L. & Goedhart, M. (2017). Tell me a story: The use of narrative as a learning tool for natural selection. Educational Media International, 54(1), 20-33
  58. Rahmani, F. (2010). The effect of comic strips on Iranian EFL learners' motivation and reading comprehension (Unpublished Master's thesis). Allameh Tabatabai University of Tehran, Tehran, Iran [In Persian]
  59. reading skills with comprehension problems (Unpublished Master's thesis). Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran [In Persian]
  60.  Rezvani, R. & Amiri, T. (2013). Multiple intelligences representation in Iranian official ESP textbooks: A content analysis study. Journal of New Approaches in Educational Admonition, 4(16), 189-200 [In Persian].     
  61. Ricoeur, P. (2013). Lavie dans Ie Monde Du Texte. (B. Ahmadi, Trans.), Tehran: Markaz Press [In Persian]
  62. Shayesteh, S., Pishghadam, R., & Khodaverdi, A. (2020). FN400 and LPC responses to different degrees of sensory involvement: A study of sentence comprehension. Advances in Cognitive Psychology, 16(1), 45-58
  63. Sojudi, M. (2018). Storytelling, the most universal human experience. Roshd Javaneh, 60(2), 36-37 [In Persian]                                                                                                
  64. Sovia, S. & Afrineta, Y. (2017). Using narrative and drama models in teaching the history of Sukma Bangsa school (Unpublished Master thesis). Tampere University of Tampere, Tampere, Finland                                                                                                                 
  65. Szurmak, J., & Thuna, M. (2013). Tell me a story: The use of narrative as a tool for instruction. Indionapolis, 10(13), 546-552
  66. Wu, M. (2018). The effect of story narrative in multimedia learning. Arizona State University, Arizona, USA  
  67. Zamani, E., & Madani, A. (2011). Guidelines for increasing the efficiency and effectiveness of teachers in virtual education. Journal of Virtual Learning in Medical Sciences,6, 40-50 [In Persian]