رابطۀ بین عناصر گفتمانی در پیکره های موازی: موردپژوهیِ ترجمة شفاهی همزمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای تخصصی زبان‌شناسی کاربردی، استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و زبان‌ها، دانشگاه اراک، اراک، ایران

چکیده

این مقاله با رویکردی تحلیلی-تطبیقی و با بهره‌گیری از پیکره‌های موازی، به تجزیه و تحلیل روش‌های ایجاد رابطه مابین واحدهای گفتمان پرداخته‌است. در این راستا، داده‌های برگرفته از متون مبدأ و مقصد، با تمرکز بر مقایسه و تحلیل تطبیقی عناصر زبانی در سطح واژه و جمله در این پیکره‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. پیکرة پژوهش، شامل حدود 35000 هزار واژة برگرفته از سه سخنرانی به زبان فارسی و ترجمة شفاهی همزمان آن‌ها به زبان انگلیسی بود. انتخاب پیکره‌های موازی بر اساس نمونه‌برداری تصادفی از میان پیکره‌های موازی موجود در سال ۱۳۹۹ انجام گرفت. با استناد به یافته‌های پژوهش‌های پیشین، پراکندگی فراوانی جمله‌ها، واژه‌ها، و گفتمان‌نماها به عنوان معیار مقایسه و بررسی روش ایجاد رابطه بین واحدهای گفتمان در این دو پیکره در نظر گرفته شد تا میزان انطباق آن‌ها با اصول همکاری گرایس تحلیل گردد. تحلیل داده‌ها نمایانگر افزایش چهارپنجم روش‌های طراحی رابطه بین واحدهای گفتمان (80 درصد) و کاهش بخش محدود (20 درصد) این روابط در پیکره‌های سه‌گانة متن مقصد بود. به این معنا که مترجم از دو اصل کمیت و شیوة بیان از اصول همکاری گرایس در ایجاد روابط گفتمانی بهره گرفته‌است. این یافته نشان می‌دهد که مترجم شفاهی همزمان ایرانی برای ارایة گفتمانی سلیس، روان، و قابل فهم برای مخاطب خویش، در ۸۰ درصد موارد به راهبرد تصریح روابط بین واحدهای گفتمان متوسل شده‌است و در 20 درصد موارد هم از راهبرد تلویح استفاده نموده‌است. به سبب بهره‌گیری از دو نظریة منظورشناسی و ترجمه‌شناسی، استنباط علمی، آموزشی، و پژوهشی نگارنده این است که چنین یافته‌هایی دارای اعتبار علمی بیشتری در شناخت نظام گفتمان و روش‌های ایجاد روابط بین واحدهای گفتمان هستند و کاربرد مهم علمی، آموزشی، و پژوهشی این مطالعه برداشتن گامی اولیه در کشف و معرفی اصول همکاری مترجم در فرایند ترجمة شفاهی همزمان برای طراحی گفتمانی مناسب برای مخاطب از طریق تجزیه و تحلیل ابعاد روابط بین واحدهای گفتمان است. کاربردهای دیگر این پژوهش شامل زمینه‌سازی برای ارایه و ابداع چشم‌اندازها، راهبردها، و نظریه‌های گوناگون در تحلیل و شناخت جامع‌تر نظام منظورشناختی تعاملات انسانی در دیگر حوزه‌های علمی، آموزشی، و پژوهشی مورد بررسی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Relationship between Discoursal Elements in Parallel Corpora: A Case Study of Simultaneous Interpretation

نویسنده [English]

  • Ali Mohammad Mohammadi
Assistant professor, Department of English Language and Literature, Faculty of Literature and Languages, Arak University, Arak, Iran
چکیده [English]

Simultaneous interpretation is a complex interactional process involving the simultaneous decoding and encoding of information in both source and target languages. Discourse relations play a crucial role in establishing and maintaining coherence within units of discourse, encompassing semantic and pragmatic links. Coherence can be achieved through various frameworks such as elaboration, contrast, inference, and temporal sequence, often facilitated by the use of discourse markers. However, despite the importance of studying discourse relations in simultaneous interpretation, there is a lack of research in this area, particularly in Iranian scientific and educational environments. This study aims to address this gap by analyzing the discourse relations in parallel corpora during the process of simultaneous interpretation, focusing on linguistic and metalinguistic elements and drawing on Coherence Theory and a discourse marker inventory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cooperative Principles
  • Relations Between Units of Discourse
  • Simultaneous Interpretation
  1. محمدی، علی محمد (1399). «تحلیلی منظور‌شناختی بر ترکیب و همایی گفتمان‌نماها در متون: کاربردی‌شدگی نقش‌ گفتمان نماها» زبان‌پژوهی. دورة 14. شمارة 43. صص 119-144. doi: 10.22051/jlr.2020.32471.1902
  2. محمدی، علی محمد و رحیم دهقان (1400). «تحلیلی بر نشانگرهای گفتمان در نقد ترجمه: معرفی الگوی مدیریت گفتمان نقد ترجمه در ایران». مطالعات ترجمه. شمارة 69. صص 8-20.
  3. Aijmir, K. (2002). English discourse particles: Evidence from a corpus . Amsterdam: Johan Benjamin
  4. Alsharifi, M. (2017). The frequently used discourse markers by Saudi EFL learners. Arab
    World English Journal, 8
    (2), 384–397
  5. Baker, M. (2014). In Other Words. USA: Routledge.
  6. Baker, M. (1993). Corpus Linguistics and Translation Studies: Implications and Applications. In Baker, M. & Francis, G.  Tognini-Bonelli, E. (eds.) Text and Technology: In Honour of John Sinclair, (pp. 233–250) Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
  7. Cartoni, L & Zuferry, S. (2013). Annotating the Meaning of Discourse Connectives by Looking at their Translation: The Translation Spotting, Dialogue and Discourse, 4(8), 65-86.  
  8. Chen, Z. & X. Dong, (2010). Simultaneous Interpreting: Principles and Training, Journal of Language Teaching and Research, 1(5), 714-716.
  9. Chesterman, A. (2016). Memes of translation, Amsterdam: John Benjamins. 
  10. Crible, L. & A. Abuczki, N. Burksaitiene, P. Furko, A. Nedoluzhko. (2019). Functions and translations of discourse markers in TED Talks: A parallel corpus study of underspecification in five languages, Journal of Pragmatics, 4(142), 139-155.     
  11. Crible, L. & Degand, L. (2017). Reliability vs granuality in discourse annotation, Corpus Linguistics, 1, 1-29.
  12. Dagand, L. (2009). On Identifying Basic Discourse Units in Speech, Discours, 4(3), 23-38.
  13. Das, D. & A. Taboada. (2017). Signalling coherence relations in discourse, beyond discourse markers. Retrieved from <https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/0163853X.2017.1379327.>
  14. Dimitrova, B. )1993(. Semantic Change in Translation – A Cognitive Perspective. In Gambier, Y. & Tommola, J. (eds.) Translation and Knowledge. (pp. 285–296) Turku: Centre for Translation and Interpreting, University of Turku.
  15. Faghih Malek Marzban, N. (2008). The Functions of Conjunctions, Olum Ensani Alzahra, 17(68-69), 145-168
  16. Frank-Job, B. (2006). A dynamic-interactional approach to discourse markers. In K. Fischer, Approaches to discourse particles (pp. 359-375). Oxford: Elsevier.
  17. Fraser, B. (2006). Towards a theory of discourse markers. In K. Fischer (ed.), Approaches to discourse particles (pp. 240-256). Oxford: Elsevier.
  18. Furko, P. (2014). Perspectives on the Translation of Discourse Markers. Acta Universitatis Sapientiae, Philologica, 6(2), 181–196.
  19. Furkó, P. (2007). The pragmatic marker - discourse marker dichotomy reconsidered - the case of ‘well’ and ‘of course’. Debrecen: Debrecen University Press.
  20. Gile, D. (2005). Directionality in conference interpreting: a cognitive view, Retrieved from <https://www.researchgate.net/publication/260120149.>
  21. Gile, D. (2018). Simultaneous interpreting, in C. Sinwai (ed). An Encyclopedia of Practical Translation and Interpreting (pp. 531-561), Hong Kong: The Chinese University Press
  22. Glanzberg, M. (2018). The Coherence Theory. Retrieved from <                           https://www.oxfordhandbooks.>
  23. Grice, H. P. (1975). Logic and Conversation. In P. Cole, & J. L. Morgan. (Eds.), Syntax and Semantics, Vol. 3, Speech Acts (pp. 41-58). New York: Academic Press.
  24. Gumul, E. (2006). Explicitation in simultaneous interpreting, Across Languages and Cultures, 7(2), 171–190.
  25. Halliday, M. A. K. (1973). Explorations in the functions of language. New York: Elsevier North-Holland.
  26. Hyland, K. (2005). Metadiscourse: Exploring Interaction in Writing. London: Continuum.
  27. Klaudy, k. (2005). Implicitation in Translation: Empirical Evidence for Operational Asymmetry in Translation, Across Languages and Cultures, 6(1), 13–28.
  28. Mohammadi, A. M. (2020). A pragmatic analysis of co-occurrence of discourse markers in texts: pragmaticalization of functions, Zabanpazhuhi, 14 (43), 119-144. doi: 10.22051/jlr.2020.32471.1902 [In Persian].
  29. Mohammadi, A. M. & Dehghan, R. (2020). An Analysis of Discourse Markers in Translation Criticism: Introducing a Discourse Monitoring Model in the Iranian Context. Translation Studies Quarterly18(69), 7–24 [In Persian].
  30. Mousavi Razavi, M. S. (2016). Memory-Enhancement Techniques in Interpreter Training. Translation Studies Quarterly14(54), 35-49.
  31. Overas, L. (1998). In Search of the third code. an investigation of norms in literary translation, Meta, 43(4), 571–590.
  32. Petukhova, V. & Bunt, H. (2011). Multi-level discourse relations between Dialogue Units. Retrieved from <https://www.researchgate.net.>
  33. Puurtinen, T. 2004. Explicitation of Clausal Relations: A Corpus-based Analysis of Clause Connectives in Translated and Non-translated Finnish Children’s Literature. In Mauranen, A. & Kujamäki, P. (eds.) Translation Universals. Do they Exist? (pp. 165-176). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
  34. Redeker, G. (1990). Ideational and pragmatic markers of discourse structure. Journal of
    Pragmatics, 14
    , 367 - 381.
  35. Riccardi, A. (2005). On the Evolution of Interpreting Strategies in Simultaneous Interpreting. Meta 50(2), 753–767.
  36. Sahhaf, A., Khoshsaligheh, M., & Ghazizadeh, K. (2015). Iranian Novice Interpreters’ Strategies in Translating Political Speech. Translation Studies Quarterly13(50), 34-51.
  37. Salimi, E. A., & Nosrati, S. (2015). The Role of Multimedia Corpora in Improving EFL Learners’ Interpreting. Translation Studies Quarterly13(51), 25-44.
  38. Schiffrin, D. (2006). Discourse marker research and theory: revisiting and. In K. Fischer, Approaches to discourse particles (pp. 315-339). Amstersam: Elsevier.
  39. Seifi, A., & Mahmoodzadeh, K. (2010). The Role of Cooperative Principles in Achieving Translation Equivalence. Translation Studies Quarterly7(28), 45-59.
  40. Shafiei, S., Tavakoli, M., & Vahid Dastjerdi, H. (2017). Delving into Note-Taking Technique in Consecutive Interpreting: Academic Context in Focus. Translation Studies Quarterly14(56), 26-42.
  41. Shlesinger, M. (2000). Interpreting as a Cognitive Process: How can we know what really happens? In S. Tirkonen-Condit, & A. Jaaskelainen (3-17) Amsterdam: John Benjamins.
  42. Tirkkonen-Condit, S. & Jaaskelainen, M. (2000). Tapping and Mapping the Processes of Translation and Interpreting. Amsterdam: John Benjamins.
  43. Tranvac, R. & Das, T. Taboada, S. (2015). Discourse Relations and Evaluation, Corpora, 3(2), 35-49.
  44. Ying, S. (2007). An analysis of discourse markers used by non-native English learners: Its implications for teaching English as a foreign language. Retrieved from <http://www.kuis.ac.jp/icci.>
  45. Zhao, H. (2014). The textual function of discourse markers under the framework of relevance theory, Practices in Language Studies, 4(10), 2105-2113.
  46. Zufferey, S. (2017). Discourse connectives across languages: factors influencing their explicit or implicit translation, Languages in Contrast, 16(2), 264-279.
  47. وب‌گاه‌ها www.Khamenei.ir