تأثیر عوامل گفتمانی-کاربرد‌شناختی بر حذف مفعول در زبان فارسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی، دانشکده زبانهای خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه زبان‌شناسی، دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

حذف مفعول، پدیده‌ای کاهنده ظرفیت فعل است که در خلال آن فعل دوظرفیتی تنها با موضوع فاعل خود در جمله نمایانده می‌شود. برخلاف دیگر فرآیندهای ظرفیت‌کاه، مفعول حذف‌شده در این ساخت، عنصری تهی یا حرکت داده شده نبوده و نمی‌توان رد آن را جای دیگری در متن یافت. حذف موردنظر در پژوهش حاضر نیز آن نوع حذف مفعولی است که برخلاف حذف‌ به‌ قرینه یا بافت‌محور، مرجع مفعول محذوف جایی در گفتمان آورده نشده و بافت تأثیری بر درک آن نداشته باشد. بااین‌حال، حذف موضوع خللی در انتقال پیام به مخاطب ایجاد نمی‌نماید. از آن‌جا که درک مفهومی که در جمله نمود آشکار ندارد را می‌توان به عوامل گفتمانی-کاربردشناختی و دانش زبانی طرفین گفت‌وگو مرتبط دانست، نگارندگان پژوهش حاضر کوشیده‌اند با بررسی نمونه‌های گوناگونی از ساخت حذف مفعول که از منبع‌های گوناگونی همچون فیلم، رمان، روزنامه و محاوره‌های روزمره گردآوری شده‌است، روشن سازند کدام عوامل گفتمانی-کاربردشناختی بر رخداد حذف مفعول تأثیر دارند و دلیل تأثیرگذاری آن‌ها چیست. به‌سبب نبود پیکرۀ مناسب و سیال‌بودن مبحث‌های گفتمانی-کاربردشناختی، پژوهش حاضر آماری نبوده و به شیوه‌ای توصیفی-تحلیلی به ارائۀ مهم‌ترین عواملی می‌پردازد که احتمال حذف مفعول را بالا می‌برد. یافته‌ها نشان می‌دهد برخی از این عوامل به ویژگی‌های فعل، برخی به ویژگی‌های مفعول و برخی دیگر به ساختارهایی مربوطند که وجود هریک را می‌توان عاملی در ایجاد شرایطی درنظر گرفت که در آن احتمال رخداد حذف مفعول بیشتر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of discourse-pragmatic factors on object omission in Persian

نویسندگان [English]

  • Faezeh Salimi 1
  • Vali Rezai 2
1 PhD candidate, Department of linguistics, University of Isfahan.Isfahan. Iran
2 Associate professor, Department of linguistics, University of Isfahan. Isfahan. Iran
چکیده [English]

Object omission construction is a valency-reduction process in which a transitive verb appears without its object and is used as an intransitive one. However, the addressee can still understand the meaning of the objectless sentence. The type of object omission considered in this paper is context-independent, in which the referent of the omitted object is not mentioned in previous context and the context does not provide any clue to recover the unspecified object. Among different factors which can affect object omission, in this research aims to find out the discourse-pragmatic factors which can facilitate this construction in Persian.

کلیدواژه‌ها [English]

  • discourse-pragmatic
  • object omission
  • structural omission
  • valency-reduction

مراجع

  1. حق‌بین، فریده و هما اسدی. (1392). باز هم «را». این‌ بار در محاوره. زبان پژوهی. سال 5. شماره 901. صص 61-86.
  2. صفوی، کورش (1390). درآمدی بر معنی‌شناسی. تهران: انتشارات سوره مهر. Retrieved from < https://sooremehr.ir/book/913/>
  3. موسوی، حمزه و محمد عموزاده (1398). «بررسی انگیزة باهم‌آیی واژگانی بر پایه معناشناسی قالبی: نمونة موردی «دست»». زبانشناسی و گویش‌های خراسان. سال 11. شماره 1. صص 193-225. https://doi.org/10.22067/lj.v11i1.67640
  4. Cennamo, M. (2017). Object omission and the semantics of predicates in Italian in a comparative perspective. In L. Hellan, A. Malchukov & M. Cennamo (Eds.), Introduction: Issues in contrastive valency studies (pp. 251-273). John Benjamins Publishing. https://doi.org/10.1075/la.237.08cen
  5. Croft, W. (2003). Typology and universals. Cambridge University Press. https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=1273754
  6. Eu, J. (2018). On the nature of object omission: indefiniteness as indeterminacy. English Language and Linguistics, 22(3), 523-530. https://doi.org/10.1017/S1360674317000296
  7. Fellbaum, C. (2007). Introduction. In C. Fellbaum, Idioms and collocations (pp. 1-19). Continuum.
  8. Fillmore, C. J. (1986). Pragmatically controlled zero anaphora. Proceeding of twelfth annual meeting of the Berkeley Linguistics Society, 95-107. https://doi.org/10.3765/bls.v12i0.1866
  9. Glass, L. (2020). Verbs describing routines facilitate object omission in English. Proceedings of the Linguistic Society of America, 5, 44-58. https://doi.org/10.3765/plsa.v5i1.4663
  10. Goldberg, A. (2001). Patient arguments of causative verbs can be omitted: The role of information structure in argument distribution. Language Sciences, 23, 503-524. https://doi.org/10.1016/S0388-0001(00)00034-6
  11. Graf, E., Theakstone, A., Lieven, E., & Tomasello, M. (2015). Subject and object omission in children’s early transitive constructions: A discourse- pragmatic approach. Applied Psycholinguistics, 36, 701- 727. https://doi.org/10.1017/S0142716413000477
  12. Haghbin, F., & Asadi, H. (2014). Again' Rā': This Time Colloquial. Zabanpazhuhi, 5(901), 61-86. https://doi.org/10.22051/jlr.2014.1073
  13. Halliday, M. (1966). Lexis as a linguistic level. In C. Bazell, J. Catford, M. Halliday, & R. Robinss (Eds.), In memory of J. R. Firth (pp. 148-62). Longman. https://www.degruyter.com/how-access-works
  14. Heusinger, K. V. (2002). Specificity and definiteness in sentence and discourse structure. Journal of Semantics, 19, 245-274. https://idsl1.phil-fak.uni-koeln.de/sites/IDSLI/dozentenseiten/Heusinger/Publikationen
  15. Hoey, M. (2005). Lexical priming. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203327630
  16. Levin, B. (1993). English verb classes and alternations. University of Chicago Press. https://press.uchicago.edu/ucp/books/book/chicago/E/bo3684144.html
  17. Liu, D. (2008). Intransitive or object deleting: Classifying English verbs used without an object. Journal of English Linguistics, 36, 289-313. https://doi.org/10.1177/0075424208317128
  18. Luraghi, S. (2004). Null objects in Latin and Greek and the relevance of linguistic typology for language reconstruction. Journal of Indo- European Monograph Series, 49, 234- 256. https://www.researchgate.net/publication/guistic_Typology_for_Language_Reconstruction
  19. McEnery, A. M., & Wilson, A. (2001). Corpus linguistics. Edinburgh University Press. https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=2348267
  20. Mousavi, H., & Amouzadeh, M. (2019). An investigation of motivations behind collocations based on Frame Semantics: the case study of ‘dast’. Journal of Linguistics & Khorasan Dialects, 11(1), 193-225. https://doi.org/10.22067/lj.v11i1.67640 [in Persian]
  21. Nᴂss, A. (2007). Prototypical transitivity. John Benjamins Publishing. https://doi.org/10.1075/tsl.72
  22. Rice, S. (1988). Unlikely lexical entries. Proceedings of the 14th Annual Berkeley Linguistics Society, 202-212. https://doi.org/10.3765/bls.v14i0.1797.
  23. Safavi, K. (2011). An introduction to semantics. Soureye mehr. https://sooremehr.ir/book/913/ [in Persian]
  24. Song, J. J. (2018). Linguistic typology. Oxford University Press. https://doi.org/10.1515/lingty-2016-0004
  25. Tsimpli, I. M., & Papadopoulou, D. (2006). Aspect and argument realization: A study on antecedentless null objects in Greek. Lingua, 116, 1595- 1615. https://doi.org/10.1016/j.lingua.2005.07.011
  26. Velasco, D. G., & Munoz, C. P. (2002). Understood objects in functional Grammar. Working Paper in Functional Grammar, 76, 1-24. https://fdg.humanities.uva.nl/working_papers/WPFG76.pdf
  27. Vihman, V. (2004). Valency reduction in Estonian [Unpublished doctoral dissertation]. University of Edinburgh. https://era.ed.ac.uk/handle/1842/25272?show=full
  28. Zyzik, E. C. (2008). Null objects in second language acquisition: Grammatical vs. performance models. Second Language Research, 24, 65-110. https://doi.org/10.1177/0267658307082982
  29. www.sedayemoallem.ir
  30. www.ninisite.com
  31. www.ninisite.com
  32. www.dr-davoudian.com

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار