اختلالات نوایی در بیماران آسیب‌دیده مغزی فارسی‌زبان بر پایه پروتکل مهارت‌های ارتباطی مونترال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری تخصصی زبان‌شناسی، پژوهشگر پژوهشکده دانشنامه‌نگاری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران، ایران

2 دانشیار گروه زبان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش، ارزیابی مهارت نوایی در بیماران بزرگسال آسیب‌دیده نیمکرۀ مغزی با استفاده از نسخه فارسی پروتکل ارزیابی مهارت‌های ارتباطی مونترال بود. روش پژوهش از نوع کمًی و تجربی بود. 10 بیمار آسیب‌دیده مغزی جامعه آماری پژوهش را شکل می‌دادند. آزمون‌های غربالگری و خرده‌آزمون‌های مهارت نوایی پروتکل روی آن‌ها اجرا شد. داده‌های آماری به دو صورت آمار توصیفی و تحلیلی ارائه شدند. روش آماری پارمتریک تی دو گروه مستقل برای بررسی معناداری هر یک از متغیرهای پژوهش در دو گروه بیماران به کار برده شد. داده‌های به‌دست‌آمده نشان دادند که بیماران آسیب‌دیده نیمکرۀ راست در همه خرده‌آزمون‌ها نسبت به بیماران آسیب‌دیده چپ عملکرد ضعیف‌تری داشتند. اگرچه میان عملکرد آزمودنی‌های دو گروه تفاوت‌هایی مشاهده شد ولی، تحلیل استنباطی روشن نمود که تفاوت بین دو گروه فقط در آهنگ احساسی گفتار (درک) معنی‌دار است (05/0 > P) و در دیگر خرده‌آزمون‌ها این سطح معنی‌داری مشاهده نشد. به طور کلی، یافته‌های پژوهش نشان ‌داد که آسیب به نیمکره راست و چپ منجر به بروز اختلال نوایی در بیماران آسیب‌دیده مغزی می‌شود. ولی، آسیب به نیمکره راست در مقایسه با آسیب به نیمکره چپ مغز، میزان و شدت اختلال مهارت نوایی را افزایش می‌دهد. همچنین آسیب به لوب گیجگاهی (بخش میانی لوب گیجگاهی) نیمکره راست و ناحیه گیجگاهی، به ‌ویژه نواحی گیجگاهی-پیشانی، نیمکره چپ، منجر به بروز اختلال در مهارت‌های نوایی می‌شود. بنابراین، بر پایه داده‌های پژوهش حاضر، شاید بتوان ادعا نمود که بین میزان اختلال در پردازش مهارت‌ نوایی با جایگاه ضایعه مغزی ارتباط مستقیمی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prosodic Impairments of Adult Persian-Speaking Brain Damaged Patients Based on the Montreal Protocol for the Evaluation of Communication (M.E.C.)

نویسندگان [English]

  • Mahla Arianpoor 1
  • Shahla Raghibdoust 2
1 Ph. D. in linguistics. Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Linguistics, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The previous prevailing view in neurolinguistics was that it is the left hemisphere which play a central role in different linguistic levels and damage to this hemisphere, in various forms, causes impairments in linguistic abilities of individuals to varying degrees, but today it has become clear that right hemisphere is involved in processing of various linguistic aspects. Neurolinguistics studies have shown that due to brain damages in some areas, the ability to understand or produce language is impaired to varying degrees and causes language disorders. The aim of the present study was to evaluate prosodic skills in adult right and left hemispheres damaged patients using the Persian version of the Montreal Protocol for the Evaluation of Communication (M.E.C.)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prosodic disorders
  • Right and left hemisphere damaged
  • Montreal Protocol for the Evaluation of Communication)
  • Persian-speaking

مراجع

  1. اسلامی، محرم (۱۳۸۴). واج‌شناسی: تحلیل نظام آهنگ فارسی. تهران: سمت.
  2. اگریدی، ویلیام، مایکل دابروولسک و مارک آرنف (1380). درآﻣﺪی ﺑﺮ زﺑﺎن‌ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ. ﺗﺮﺟﻤـﻪ علی درزی. تهران: سمت.
  3. ترابی، محمد‌حسن (۱۳۹۸). ارزیابی مهارت‌های زبانی بیماران آسیب‌دیده مغزی نیمکره راست فارسی‌زبان بر پایه پروتکل ارزیابی مهارت‌های ارتباطی مونترال (ام. ای. سی.). رساله دکتری. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
  4. رستمی‌ابوسعیدی، علی‌اصغر، عباسعلی آهنگر، پیام ساسان‌نژاد و اعظم میکده (۱۳۹۴). «اختلالات نوایی در بیماران زبان‌پریش بروکای فارسی‌زبان: تولید». جستارهای زبانی. دورة ۶. شمارة 6. صص ۱۶۲-۱۳۱.
  5. رستمی‌ابوسعیدی، علی‌اصغر، عباسعلی آهنگر، پیام ساسان‌نژاد و اعظم میکده (۱۳۹۶). «درک منحنی‌های آهنگ در بیماران فارسی‌زبان مبتلا به زبان‌پریشی بروکا». زبان‌پژوهی. دورة 9. شمارة 22. صص ۷۶-۵۵.
  6. سیدیان، مازیار، مهتاب فلاح، مریم نوروزیان، سحرناز نجات، علی دلاور و حبیب‌الله قاسم‌زاده (۱۳۸۶). «تهیه و تعیین اعتبار نسخه فارسی آزمون کوتاه وضعیت ذهنی». مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران. دورة 25. شمارة 4. صص ۴۱۴-۴۰۸.
  7. کریمی دهکردی، فریبا، مهری سالاری، بیژن شفیعی و احمدرضا لطفی (۱۳۹۵). «بررسی آکوستیک اختلال نوای گفتار در بیماران ایرانی مبتلا به آفازی بروکا با استفاده از روش Praat». مجله دانشکده پزشکی اصفهان. دورة ۳۴. شمارة ۴۱۴. صص ۱۶۳۴-۱۶۳۹.
  8. Baum, S. R. & Boyczuk, J. (1999). Speech timing subsequent to brain damage: effects of utterance length and complexity. Brain and Language, 67, 30-45. https://doi.org/10.1006/brln.1999.2047
  9. Behrens, S. J. (1988). The role of the right hemisphere in the production of linguistic stress. Brain and Language, 33, 104–127. https://doi.org/10.1016/0093-934X(88)90057-0
  10. Bradvik, B., Dravins, C., Holtas; S., Rosen; I., Ryding, E., & Ingvar, D.H. (1991). Disturbances of speech prosody following right hemisphere infarcts. Acta Neurologica Scandinavica. 84, 114–126. https://doi.org/ 10.1016/j.bandc.2021.105759
  11. Caplan, D. (1987(. Neurolinguistics and Linguistic Aphasisology. An introduction. Cambridge university press.
  12. Darby, D. (1993). Sensory aprosodia: A clinical clue to lesion of the inferior division of the right middle cerebral artery? Neurology. 43, 567– 572. https://doi.org/ 10.1212/wnl.43.3_part_1.567
  13. Dogil, G., Wildgruber, D., Riecker, A., Ackermann H., & Grodd, W. (2014). Prosody in speech production: An fMRI study. Retrieved from http://www.ims.unistuttgart.de /institute/ arbeitsgruppen/phonetik/ joerg/papers/ icphs99_2.pdf.gz.
  14. Dykstra, K.; Gandour, J., & Stark, R. E. (1995). Disruption of prosody after frontal lobe seizures in the non-dominant hemisphere. Aphasiology, 9, 453–476. https://doi.org/10.1080/02687039508248709
  15. Emmorey, K. D. (1987). The neurological substrates for prosodic aspects of speech. Brain and Language, 30(2), 305 – 320. https://doi.org/ 10.1016/0093-934x (87)90105-2.
  16. Eslami, M. (2005). Phonology: Analyzing the intonation system of Persian. Tehran: SAMT. (in Persian)
  17. Fonseca, R. P., Fachel, J., Chaves, M., Liedtke, F. V., & Parente, M. (2007). Right hemisphere damage: Communication processing in adults evaluated by the Brazilian Protocole MEC–Bateria MAC. Dementia & Neuropsychologia, 1(3), 266–275.
  18.  https://doi.org/ 10.1590/S1980-57642008DN10300008.
  19. Huang, S., & Renals, S. (2008). Using prosodic features in language models for meetings. In A. Popescu-Belis, S. Renals, & H. Bourlard (Eds.), Machine learning for multimodal interaction. MLMI 2007: Lecture notes in computer science (vol 4892, pp. 192–203). Berlin, Heidelberg: Springer.
  20. Karimi-Dehkordi, F., Salari, M., Shafeie, B., & Lotfi, A. (2017). Dysprosody in aphasia: An acoustic analysis in Iranian patients with Broca’s aphasia using Praat Software Journal of Isfahan Medical School. 34(414): 1634-9. (in Persian)
  21. Leon, S. A., & Rodriguez, A. D. (2008). Aprosodia and its treatment. Perspectives on Neurophysiology and Neurogenic Speech and Language Disorders, 18(22), 66–72.
  22. Meykade, A. Sasannejad, P. Rostami Abusaeedi, A.A. Ahanghar, A.A. (2017) Perception of intonational contours in Persian Broca's Aphasics. Language research, 9(22), 55-76. (in Persian)
  23. Myers, P. S., & Brookshire, R. H. (1995). Effects of noun type on naming performance of right-hemisphere-damaged and non-brain-damaged adults. Clinical Aphasiology, 23, 195–206. http://aphasiology.pitt.edu/id/eprint/200
  24. Natale, M.; Gur, R. E., & Gur, R. C. (1983). Hemispheric asymmetries in processing emotional expressions. Neuropsychologia, 21(5): 555-565. https://doi.org/10.1016/0028-3932(83)90011-8
  25. Nilipour, R., Tarighat Saber, G., & Noudoost, B. (2004) Implicit use of semantic auditory information in auditory associative agnosia. Paper presented at 12th World Congress of Psychophysiology, The Olympics of the Brain. September 18-23, Thessaloniki, Greece.
  26. O' Grady, W., Dobrovolsky, M. & Aronoff, M. (2015). Introduction to contemporary linguistics. Tehran: SAMT.( in Persian)
  27. Meykade, A., Sasannejad, P., Rostami Abusaeedi, A. A., & Ahanghar, A. A. (2017). Perception of intonational contours in Persian Broca’s Aphasics. Journal of Language Research, 9(22), 55-76. Doi: 10.22051/jlr.2015.1839. (in Persian)
  28. Ross, E. D. (1981). The aprosodias: Functional-anatomic organization of the affective components of language in the right hemisphere. Arch Neurol, 38(9):561-9.
  29. https://doi.org/ 10.1001/archneur.1981.00510090055006
  30. Rostami Abusaeedi A A, Ahangar A A, Sasannejad P, meykadeh A. (2015). Prosodic disturbance in Persian-speaking Broca’s Aphasics: Production. LRR , 6 (6), 131-162. (in Persian)
  31. URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-7871-fa.html
  32. Seddoh, S. A. (2000). Basis of intonation disturbance in aphasia: Production. Aphasiology, 14(11),
  33.  1105-1126. https://doi.org/10.1080/02687030050174656
  34. Seddoh, S. A. (2008). Conceptualisation of deviations in intonation production in aphasia. Aphasiology, 22(12), 1294-1312. https://doi.org/10.1080/02687030701640289
  35. Shapiro, B. E., & Danly, M. (1985). The role of the right hemisphere in the control of speech prosody in propositional and affective contexts. Brain and Language, 25(1), 19–36. https:doi.org/10.1016/0093-934x (85)90118-x
  36. Sheppard, S. M., Keator, L. M., Breining, B. L., Wright, A. E., Saxena, S., Donna, C., Tippett, D. C., & Argye, E. (2019). Right hemisphere ventral stream for emotional prosody identification: Evidence from acute stroke. Neurology, 94(10), 1013-1020.
  37. https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000008870
  38. Shipley-Brown, F. W., Dingwall, C., Berun, G. Y., & Gordon-Salant, S. (1988). Hemispheric processing of affective and linguistic intonation contours in normal subjects. Brain and Language, 33(1):16-26. https://doi.org/10.1016/0093-934x (88)90051-x.
  39. Tompkins, C. A., & Mateer, C. A. (1985). Right hemisphere appreciation of prosodic and linguistic indications of implicit attitude. Brain and Language, 24(2), 185–203.
  40.  https://doi.org?10.1016/0093-934x (85)90130-0.  
  41. Torabi, M. H. (2019). Evaluation of linguistic skills of right-brain-damaged Persian speaking patients based on the Montreal Protocol for the evaluation of communication (MEC Protocol) 2019, (Doctoral dissertation). Tehran: Ministry of Science, Research & Technology Institute for Humanities & Cultural Studies [In Persian].
  42. Tucker, D. M., Watson, R. T., & Heilman, K. M. (1977). Discrimination and evocation of affectively intoned speech in patients with right parietal disease. Neurology, 27(10), 947–958.
  43. Van Lancker, D. & Sidtis, J. (1992). The identification of affective-prosodic stimuli by left- and right-hemisphere-damaged subjects: All errors are not created equal. Journal of Speech and Hearing Research, 35(5), 963–970. https://doi.org/ 10.1044/jshr.3505.963.
  44. Walker, J. P., Daigle, T., & Buzzard, M. (2002). Hemispheric specialisation in processing prosodic structures: Revisited. Aphasiology, 16(12), 1155–1172. https://doi.org/10.1080/02687030244000392
  45. Walker, J. P., Joseph, L., & Goodman, J. (2009). The production of linguistic prosody in subjects with aphasia. Clinical Linguistics & Phonetics, 23(7), 529-549.
  46.  https://doi.org/ 10.1080/02699200902946944  
  47. Walker, J. P., Pelletier, R., & Reif, L. (2004). The production of linguistic prosodic structures in subjects with right hemisphere damage. Clinical Linguistics & Phonetics, 18(2), 85–106. https://doi.org/10.1080/02699200310001596179
  48. Witteman, J., Van Ijzendoorn, M. H., Van De Velde, D., Van Heuven, V. J., & Schiller, N. O. (2011). The nature of hemispheric specialization for linguistic and emotional prosodic perception: A meta-analysis of the lesion literature. Neuropsychologia, 49(13), 3722-3738. ·  https://doi.org/ 10.1016/j.neuropsychologia.2011.09.028
زبان پژوهی
دوره 15، شماره 46
اردیبهشت 1402
صفحه 39-63

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار