سنجش دانش ساخت‌واژی فارسی‌آموزان سطح پیشرفته دانشگاه الزهرا (س): موردپژوهی وندهای اشتقاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی و مدیر هسته پژوهش‌های کاربردی برای آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

دانش واژه و ساختمان آن از جنبة تصریفی یا اشتقاقی در کاربرد تولیدی زبان اهمیت بسزایی دارد. در این پژوهش کوشش شد با تمرکز بر وندهای اشتقاقی زبان فارسی، دانش ساخت‌واژی فارسی‌آموزان در رابطه با وندهای اشتقاقی زبان فارسی شامل پسوندها و پیشوند‌ها بررسی شود. گرد‌آوری داده‌ها مبتنی بر پیکره نوشتاری فارسی‌آموزان و کتاب درسی پارسا، فارسی عمومی (3) است. بر این اساس، 105 نسخه از نگارش‌های فارسی‌آموزان سطح پیشرفته (1) و (2) مرکز آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان دانشگاه الزهرا (س) همراه با کتاب درسی پارسا 3 که مشتمل بر 20 درس است، بررسی شدند و واژه‌های مشتق به‌کاررفته در آن‌ها استخراج و به طور جداگانه مطالعه شدند. یافته‌های به‌دست‌آمده از تحلیل توصیفی و کمی داده‌ها بر اساس آزمون مقایسه یک‌گروهی نشان داد میزان کاربرد واژه‌های مشتق در نگارش فارسی‌آموزان تا اندازه‌ای بازتاب میزان مواجهة آن‌ها با واژه‌های مشتق موجود درکتاب است که به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم آموزش داده شده‌است. بنابراین یافته‌های موردِ اشاره همسو با نظریه پردازش درون‌داد است که با مهم‌شمردن نقش درون‌داد، مواجهه با درون‌داد را از شرایط لازم در زبان‌دوم‌آموزی می‌داند. یافته‌های به‌دست‌آمده از داده‌ها نشان می‌دهد دو تکواژ «-یی/-گی» و «-ه» بالاترین درصد بازنمایی را در نگارش‌های فارسی‌آموزان داشته‌اند. از دیگر یافته‌های این پژوهش گرایش فارسی‌آموزان به استفاده از پسوندهای اشتقاقی در مقایسه با پیشوندهای اشتقاقی است. همچنین، بیشترین واژه‌های مشتق به‌کاررفته در نگارش فارسی‌آموزان به‌ترتیب متعلق به دو مقوله صفت و اسم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Word formation literacy assessment of advanced Persian learners of Alzahra University: A case study of derivational affixes

نویسندگان [English]

  • Rezamorad Sahraee 1
  • Marzieh Sadat Razavi 2
1 Professor and the Head of the Applied Research Group in Teaching Persian to Speakers of Other Languages, Department of Linguistics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 PhD candidate in Teaching Persian to non-Persian speakers, Department of Linguistics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Knowledge of word and its building is of a great importance for language production either from a derivational or an inflectional point of view. The ability to use an appropriate form of a word in a specific grammatical context is essential for developing the language efficiently. Otherwise, language learners may only use the forms of the words which are already known to them or replace them with other grammatically appropriate words. Knowing a word is knowing affixes along with the stem which can be also used in other words. Despite the importance of inflectional affixes, different studies indicate great importance for derivational knowledge of words in language processing. So, this research concentrates on Persian derivative words and studies Persian learners' word formation literacy; including both suffixes and prefixes. Considering this, the main question of this study is to what extent the derivational morphemes are represented in the learners' written documents, using the "general Persian Parsa3 course book".

کلیدواژه‌ها [English]

  • derivational morphemes
  • derivative words
  • exposure
  • input processing
  • second language learning

مراجع

  1. بامشادی، پارسا فریبا قطره (1396). «چندمعنایی پسوند «-ی» فارسی: کندوکاوی در چهارچوب ساختواژه ساختی». جستارهای زبانی. دورة 8. شمارة 7. صص 265-289. Retrieved from <http://lrr.modares.ac.ir/article-14-1150-fa.html>
  2. شقاقی، ویدا (1386). مبانی صرف. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها. Retrieved from <https://samt.ac.ir/fa/book/1931/>
  3. صادقی، علی اشرف (1370). «شیوه‌ها و امکانات واژه‌سازی در زبان فارسی معاصر (3)». پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شمارة 67. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20120828102141-2183-490.pdf>
  4. صادقی، علی اشرف (1371). «شیوه‌ها و امکانات واژه‌سازی در زبان فارسی معاصر (4)». پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شمارة 69. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20120828102159-2183-503.pdf>
  5. طباطبائی، علاءالدین (1393). «پیشوندهای زبان فارسی امروز (1)». نامه فرهنگستان. دورة 1. شمارة 53. صص 127-137. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20150606134023-9564-181.pdf>
  6. طباطبائی، علاءالدین (1394الف). «پیشوندهای زبان فارسی امروز». نامه فرهنگستان. دورة 2. شمارة 58. صص 231-243. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20170219045928-9564-239.pdf>
  7. طباطبائی، علاءالدین (1394ب).«پیشوندهای زبان فارسی امروز (2)». نامه فرهنگستان. دورة 4. شمارة 56. صص 207-219.Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20160516151754- 9564-216.pdf>
  8. عباسی، آزیتا، سارا کیانی و اعظم رستمی (1396). «تأثیر تدریس مستقیم شماری از پسوندهای اشتقاقی به  فارسی‌آموزان خارجی». جستارهای زبانی. دورة 8 . شمارة 4. صص 1-26. Retrieved from <http://lrr.modares.ac.ir/article-14-9951-fa.html>
  9. عباسی، مجید و عادل رفیعی (1393). «مقایسه فرایند اشتقاق در دو گونه علمی و محاوره‌ای زبان فارسی». پژوهش‌های زبانی. دورة 5. شمارة 1. صص 57-74. https://doi.org/10.22059/jolr.2014.52660
  10. فرشیدورد، خسرو (1358). عربی در فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.Retrieved from <http://www.hosseiniehershad.ir/dL/search/default.aspx?Term=13334&Field=0&DTC=10>
  11. کلباسی، ایران (1387). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. Retrieved from <https://www.gisoom.com/book/1509035/>       
  12. Abbasi, A., kiani, S. & Rostami, A. (2017). The effect of explicit teaching of some derivational suffixes to L2 learners of Persian. Language related research, 8(4), 1-26. Retrieved from <http://lrr.modares.ac.ir/article-۱۴-۹۹۵۱-fa.html> [in Persian]
  13. Abbasi, A., Kiani, S., & Rostami, A. (2017). The effects of Explicit Teaching of Some Derivational suffixes to L2 Learners of Persian. Language Related Research, 8(4),1-26. Retrieved from <http://lrr.modares.ac.ir/article-14-9951-fa.html> [In Persian].
  14. Abbasi, M., & Rafiei, A. (2014). A comparison of derivation in scientific and colloquial varieties in Persian. Journal of Language research, 5(1), 57-74. Retrieved from <http://lrr.modares.ac.ir/article-۱۴-۹۹۵۱-fa.html> [In Persian]
  15. Bamshadi, P., & Ghatreh, F. (2018). The polysemy of suffix "-i" in Persian: an exploration within the construction morphology. Jostarha – ye Zabani, 8(7), 265-289. Retrieved from <http://lrr.modares.ac.ir/article-۱۴-۱۱۵۰-fa.html> [In Persian]
  16. Bauer, L., & Nation, P. (1993). Word families. International Journal of Lexicography, 6(4). 253- 279. Retrieved from <https://www.lextutor.ca/morpho/fam_affix/bauer_nation_1993.pdf.>
  17. Barcroft, J. (2004). Second language vocabulary acquisition: A lexical input processing approach. Foreign Language Annals, 37(2). 200-208. https://doi.org/10.1111/j.1944-9720.2004.tb02193.x.
  18. Clahsen, H., & Neubauer, K. (2010). Morphology, frequency, and processing of derived words in native and non0native speakers. Lingua, 120, 2627- 2637. https://doi.org/10.1016/j.lingua.2010.06.007
  19. Clark, H., & Clark, E. (1977). Psychology & language: an introduction to psycholinguistics. New York: Harcourt, Brace & Jovanovich. Retrieved from <https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=1970943.>
  20. Danilović, J., Dimitrijević Savić, J., & Dimitrijević, M. (2013). Affix acquisition order in Serbian EFL learners. Versita, 10(1), 77-88. https://doi.org/10.2478/rjes-20130006
  21. Dyson, B. (2009). Processability theory and the role of morphology in English as a second language development: a longitudinal study. Second Language Research, 25(3), 355-376. https://doi.org/10.1177/0267658309104578.
  22. Farshidvard, K. (1990). Arabic elements in Persian. Tehran: Tehran university press. Retrieved from <http://www.hosseiniehershad.ir/dL/search/default.aspx?Term=13334&Field=0&DTC=10> [In Persian] 
  23. Fowler, C. A., Napps, S. E., & Feldman, L. (1985). Relations among regular and irregular morphologically related words in the lexicon as revealed by repetition priming. Memory & Cognition, 13(3). 241-255. https://doi.org/10.3758/BF03197687.
  24. Friedline, E. F. (2011). Challenges in the second language acquisition of derivational morphology: From theory to practice. (PhD dissertation). Retrieved from <http://www.d-scholarship.pitt.edu/8351/>
  25. Kalbassi, I. (2009). The derivational structure of word in modern Persian. Tehran: institute for humanities and cultural studies. Retrieved from <https://www.gisoom.com/book/1509035/> [in Persian].
  26. Kawaguchi, S. (2000). Acquisition of Japanese verbal morphology: Applying processability theory to Japanese. Studia Linguistica, 54(2). 238-248. https://doi.org/10.1111/1467-9582.00063.
  27. Mochizuki, M. and Aizawa, K. (2000). An affix acquisition order for EFL learners: an exploratory study. System 28, 291-304. https://doi.org/10.1016/S0346251X(00)00013-0.
  28. Nagi, W. E., Diakidoy, I. N., & Anderson, R. E. (1993). The acquisition of morphology: Learning the contribution of suffixes to the meanings of derivatives. Journal of Reading Behavior, 25(2). 155-170. https://doi.org/10.1080/10862969309547808.
  29. Nation, P. (2001). Learning vocabulary in another language. Cambridge: Applied Linguistics. https://doi.org/10.1017/CBO9781139524759
  30. Pienemann, M., & Lenzing, A. (2015). Processability theory. In VanPatten, B. & Williams, J (Eds.). Theories in second language acquisition: An introduction. (2nd Ed.)(pp.159-179). Routledge. Retrieved from <https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=913640.>
  31. Sadeghi, A. (1992). Ways of word formation in modern Persian language (3). Danesh, 67, 28-32. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20120828102141-2183-490.pdf> [in Persian]
  32. Sadeghi, A. (1993). Ways of word formation in modern Persian language (4). Danesh, 69, 21-25. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20120828102159-2183-503.pdf> [in Persian]
  33. Schmitt, N., & Zimmerman. Ch. B. (2002). Derivative word forms: what do learners know? TESOL Quarterly, 36(2), 145-171. https://doi.org/10.2307/3588328.
  34. Schmitt, N. (2000). Vocabulary in language teaching. Cambridge Language Education. Cambridge University Press. Retrieved from <https://assets.cambridge.org/052166/0483/sample/0521660483wsn01.pdf>
  35. Shaghaghi, V. (2007). An introduction to morphology. Samt. Tehran. Retrieved from <https://samt.ac.ir/fa/book/1931/> [in Persian]
  36. Spada, N., & Lightbown, P. M. (1999). Instruction, first language influence and developmental readiness in second language acquisition. The Modern Language Journal, 83(1), 1-22. https://doi.org/10.1111/00267902.00002.
  37. Tabatabaee, A. (2014). Prefixes of today Persian 1. Name-ye Farhangestan, 1(53) 127-137. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20150606134023-9564-181.pdf> [In Persian]
  38. Tabatabaee, A. (2015a). Prefixes of today Persian. Name-ye Farhangestan, 2(58), 231-243. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20170219045928-9564-239.pdf> [In Persian]
  39. Tabatabaee, A. (2015 b). Prefixes of today Persian 2. Name-ye Farhangestan, 4(56), 207-219. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20160516151754-9564-216.pdf> [In Persian]
  40. Tayler, A., & Nagy, W. (1987). The acquisition of English derivational morphology. Technical Report, 407, 2-31. Retrieved from <http://hdl.handle.net/2142/17649.>
  41. VanPatten, B. (1996). Input processing and grammar instruction in second language acquisition. Norwood, NJ: Ablex. Retrieved from <https://www.jstor.org/stable/43104584>.
  42. VanPatten, B. (2015). Input Processing in Adult Second Language Acquisition. In B. VanPatten, & J. Williams (Eds.), Theories in Second Language Acquisition: an Introduction (pp. 113-134). New York, NY: Routledge. Retrieved from <https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=1849142.>
  43. VanPatten, B. (2004a). Processing instruction: theory, research and commentary. NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Retrieved from<https://www.routledge.com/Processing-Instruction-Theory-Research-and-Commentary/VanPatten/p/book/9781138868403.>
  44. VanPatten, B. (2004b). several reflections on why there is good reason to continue researching the effects of processing instruction. In B. VanPatten, (Ed.), Processing instruction: Theory, Research and Commentary (pp.325-335).  Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Retrieved from < https://tesl-ej.org/ej35/r5.pdf>
  45. Ward, J., & Chuenjundaeng, J. (2009). Suffix Knowledge: Acquisitions and applications. ScienceDirect, 37, 461-469. https://doi.org/10.1016/j.system.2009.01.004
زبان پژوهی
دوره 16، شماره 50 - شماره پیاپی 50
اردیبهشت 1403
صفحه 161-187

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار