بررسی طرحواره‌های ساخت موصولی در زبان فارسی با رویکرد پیکره بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری زبان‌شناسی همگانی، گروه زبان‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا ، همدان ، ایران

2 استاد گروه زبان‌شناسی همگانی ،گروه زبان‌شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

ساخت موصولی به‌عنوان یک ساخت پیچیده همواره در مطالعات زبانی مورد بررسی قرار گرفته­ است. در پژوهش حاضر، ساخت موصولی در زبان فارسی گفتاری مورد بررسی قرار گرفته ­است و هدف آن شناسایی و توصیف طرحواره­ های است که به دلیل کاربرد فراوان در ذهن گویش ور شکل گرفته و بنابراین پردازش ساده ­تری دارند. به این منظور، حدود 1400 جملة موصولی از داده ­های گفتاری زبان فارسی گردآوری شده و با استفاده از برخی روش­های داده ­کاوی و آماری مطرح ­شده در زبان‌شناسی پیکره ­بنیاد (Gries, 2009 Wiechmann, 2015;) مورد توصیف و تبیین قرار گرفته ­اند. این روش­ها در نهایت خوشه‌هایی از ساخت موصولی را بر اساس میزان شباهت به یک‌دیگر در نمودارهایی درختی نشان می ­دهند. یافته‌های پژوهش نشان می­دهد که در زبان فارسی گفتاری، گویشوران ترکیب­ بندی ­های معنایی و نحوی معینی از ساخت موصولی را در موقعیت­های گوناگون به کار می ­برند. در این پژوهش، همچنین برخی ­از ترکیب­ بندی­ های نحوی و معنایی ساخت موصولی به عنوان ساخت­ه ای پادگونه ­ی موصولی در زبان فارسی معرفی شده ­اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of relative clause schema in Persian language with data mining methods

نویسندگان [English]

  • Nasrin Azhideh 1
  • Mehrdad Naghzguy-Kohan 2
1 Ph.D Candidate of General Linguistics, Department of Linguistics, Literature and Humanities Faculty, BuAli Sina University, Hamedan, Iran
2 Full Professor of Linguistics, Department of General Linguistics, Literature and Humanities Faculty Bu-Ali Sina University, Hamdan, Iran
چکیده [English]

Relative clause as a complex sentence has always been focused in cognitive linguistics. A relative clause construction (RCC) consists of four main parts: nominal head, main clause (MC), relative clause (RC) and a clause connector "keh". In exemplar theory all tokens of a RCC can be classified in a variety of examples. Exemplar is an individual trace from previous experience in memory. An exemplar-based representation indicates a list of words happening in a certain slot. (Bybee, 2013, p. 58). That is to say, an actual utterance of a RCC always simultaneously instantiates a number of lower-level constitutive constructions and their properties. (Wiechmann, 2015, p.3). Following the study of English RCCs in Wiechmann (2015), the present paper aims to introduce exemplar clusters (closely related to schemas in cognitive grammar) of Persian RCCs. However, this study has focused more on explaining schema occurrence. Furthermore, variables have been chosen based on RCC features in Persian.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Exemplar
  • Exemplar Cluster
  • Relative Clause Construction
  • Schema
  1. غفاری. مهران، شهین نعمت زاده، بلقیس روشن و مریم السادات غیاثیان (1392). «سطوح پیچیدگی بندهای موصولی مفعول-مفعول و نهاد مفعول در کودکان سه تا شش ساله». زبان‌پژوهی. دورة 5. شمارة  901. صص 119-143.
  2. کامیابی ­گل. عطیه و لیلا تابش ­فر (1398). «بررسی سرعت ارتباط‌یابی بند موصولی با هسته: مقایسه­­ ی فارسی‌آموزان با فارسی‌زبانان». پژوهش نامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان. دورة 8. شمارة 22. صص 21-50  
  3.  Agrawal, R., Imielinski. T., & Swami, A. (1993). Mining Association Rules between Sets of Items in Large Databases. In ACM SIGMOD Record, 22 (2), 207-216.
  4. Bod, R. (2006). Towards a General Model of Applying Science. International Studies in the Philosophy of Science 20(1), 5–25.
  5. Bybee, J. (2013).  Usage-based Theory and Exemplar Representations of Constructions.  In Thomas Hoffmann and Graeme Trousdale (eds.), The Oxford Handbook of Construction Grammar (pp. 49-69). Oxford: Oxford University Press.
  6. Cysouw, M. (2005). Quantitative methods in typology. In Altmann, G., Kohler, R., & Piotrowski, R (eds.). Quantitative Linguistics: An International Handbook. 554–578. Berlin. Mouton de Gruyter.
  7. Gafari, M., Nematzadeh. Sh., Rovshan. B., & Ghiasian. M. S. (2014). Levels of Complexity of OO and SO Type Relative Clauses in Preschool Persian Speaking Children. Journal of Language Research, 5(901). 119-143 [In Persian].
  8. Goldberg, A, E., Casenhiser, D, M., & Sethuraman, N. (2004). Learning argument structure generalizations. Cognitive Linguistics, 15(3), 289–316
  9. Gries, T. (2009). Statistics for linguistics with R: a practical introduction. Berlin and New York: Mouton de Gruyter
  10. Kamyabi-Gol, A., & Tabeshfar, L. (2019). Exploring the Speed of Relating Relative Clauses to Heads: A Comparison of Native Persian Speakers and Persian Language Learners. Journal of Teaching Persian to Speakers of Other Languages8 (18), 21-50.‏
  11. Kidd, E., Brandt, S., Lieven, E, V., & Tomasello, M. (2007). Object relatives made easy: A cross- linguistic comparison of the constraints influencing young children’s processing of relative clauses. Language and Cognitive Processes, 22, 860–897.
  12. Langacker, R. (2013). Essentials of Cognitive Grammar. Oxford: Oxford University Press.
  13. Rasekh-Mahand, M., Alizadeh-Sahraie, M., & Izadifar, R. (2016). Corpus-based analysis  of  relative clause extraposition in Persian. Ampersand, 3, 21-31.
  14. Saitou, N., & Nei, M. (1987). The neighbor-joining method: A new method for reconstructing phylogenetic trees. Molecular Biology and Evolution, 4, 406–425.
  15. Wiechmann, D. (2015). Understanding Relative Clauses: A usage-based view on the processing of complex constructions . Berlin: Walter de Gruyter GmbH & Co KG.