تبیین استعاره‌های هستی‌شناختی و ساختاری مفهوم‌ «دنیا» در اشعار سعدی و پروین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه زبان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

بر اساس نظریة استعاره مفهومی، نظام مفهومی در ذهن انسان ماهیتی استعاری دارد و استعاره‌ها، پایه‌های اصلی انتقال مفاهیم انتزاعی هستند. در پژوهش پیشِ ‌رو، مسئله اصلی آن است که با بررسی استعاره‌های هستی‌شناختی و ساختاری «دنیا» در قصیده‌ها و قطعه‌های سعدی و پروین، در‌یابیم تفاوت‌ها و شباهت‌های آن‌ها چگونه است؟ هدف اصلی مقاله حاضر آن است که به درک این مسئله بپردازیم که مفهوم‌سازی دنیا، دیدگاه غالب این دو شاعر نسبت به دنیا را چگونه بازنمایی می‌کند. پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد. یافته‌های به‌دست‌آمده از بررسی‌ داده‌ها نشان می‌دهد فراوانی رخداد استعاره‌های مفهومی هستی‌شناختی در اشعار هر دو شاعر بیش از فراوانی رخداد استعاره‌های ساختاری است. استعاره هستی‌شناختی «دنیا شیء است» در اشعار سعدی و «دنیا انسان است» در اشعار پروین از فراوانی بالایی برخوردار است. استعاره‌های ساختاری «دنیا ساختمان است»، «دنیا سفر است»، «دنیا مزرعه است»، «دنیا دریاست»، «دنیا اقتصاد و تجارت است» و «دنیا جنگ است» در شعر هر دو شاعر یافت شد. هر دو شاعر با بهره‌گیری از استعاره‌های هستی شناختی «دنیا» کوشیده‌اند مخاطب را در درک موقعیتی که در دنیا دارد، راهنمایی کنند و با تکیه بر استعاره‌های ساختاری «دنیا» او را وادار به پذیرش دیدگاهی خاص نسبت به مفهوم دنیا و رفتارکردن بر اساس آن دید‌گاه ‌کنند. بر اساس یافته‌ها هر دو شاعر، دنیا و وابستگی‌های آن را به دلایلی چون ناپایداری و فناپذیری، شایستة دلبستگی ندانسته‌اند. روی هم رفته، بدون توجه به جنبه آماری، کاربرد انواع استعاره‌های هستی‌شناختی و ساختاری در قصیده‌ها و قطعه‌های هر دو شاعر نمایانگر تشابه دیدگاه غالب آن‌ها در زمینة مفهوم‌سازی دنیا است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the ontological and structural metaphors of the concept of "world" in the poems of Saadi and Parvin

نویسندگان [English]

  • Nahid Behmanesh 1
  • Foroogh Kazemi 2
1 Department of Linguistics, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Linguistics, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

According to the cognitive linguistics approach, language acts as a window to the mind. In other words, it is believed that the patterns of conceptualization in the mind can be discovered through the study of language. One of the most important theories in this approach is the Conceptual Metaphor Theory, which asserts that the conceptual system in the human mind has a metaphorical nature, and metaphors are the most important means of conveying abstract concepts. Metaphorical concepts can extend beyond ordinary literal ways of thinking and talking into the realm of figurative, poetic, or fanciful thought and language. Persian literature, as one of the oldest in the world, consists of numerous works in prose and poetry. Studying these works through the Conceptual Metaphor Theory may provide insights into the dominant thinking of their writers and poets.
Sharifi Moghadam and others (2021) conducted research entitled "A Cognitive Analysis of the Concepts of 'Divine Anger and Worldly Punishment' in the Holy Quran." This study investigated the conceptualization of divine anger in the Holy Quran. According to this study, the target domains used in the Quran demonstrate that although divine anger is distinct from human anger, the conceptualization is designed in a way that is easy to understand for human beings. Another study, "A Comparative Study of Metaphor in Massoud Sa'ad and Naser Khosrow's Odes," was conducted by Mobarak and Parsa (2019). This research aims to compare these two poets within intellectual and literary circles by examining the metaphors used by Masood Sa'ad and Nasser Khosrow in their works and exploring their similarities and differences. Through analyzing the meaning, content, application, type, and structure of the metaphors, this study reviews and evaluates one of the important aspects of figurative language in these two works.
    One of the abstract concepts that can be observed in the works of great writers and poets is the concept of "world," which is closely related to life and existence. As mentioned, the abstract concept of "world" can be understood through tangible concepts, and investigating its metaphors may provide insights into the attitudes of writers and poets toward life. Therefore, the main focus of this research is to study the ontological and structural metaphors of the "world" concept in Saadi's and Parvin's poems. The main objective of this study is to determine their dominant thinking regarding the world. The study aims to answer the following questions: What is the frequency of ontological and structural metaphors of the "world" concept in Saadi's and Parvin's poems? And what are Saadi's and Parvin's dominant perspectives on the world?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive linguistics
  • Ontological metaphors
  • Parvin
  • Saadi
  • Structural metaphors
  • World

مراجع

  1. اعتصامی، پروین (1396). دیوان اشعار. تهران: نشر ثالث.
  2. امیدعلی، حجت اله (1400). «تحلیل خشم در مثنوی مولوی با تکیه بر نظریه استعاره مفهومی لیکاف». متن‌پژوهی ادبی. دوره 25. شماره 88. صص85-60.
  3. خراسانی، فهیمه و غلامحسین غلامحسین زاده (1397). «استعاره مفهومی: نقطه تلاقی تفکر و بلاغت در  قصاید ناصرخسرو».  فنون ادبی. سال 10. شماره 1. صص 84-71.
  4. خزاعی اصفهانی، منیژه (1400). بررسی تطبیقی استعاره و حوزه‌های مبدأ و مقصد در غزلیات حافظ و سعدی در چهارچوب زبان‌شناسی شناختی. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان.
  5. راسخ مهند، محمد (1397).  درآمدی بر زبان‌شناسی شناختی. تهران: انتشارات سمت.
  6. سراج، اشرف و بهروز محمودی بختیاری (1397). «استعاره‌های هستی‌شناختی در شاهنامه فردوسی از دیدگاه زبان‌شناسی شناختی». پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت. دوره 7. شماره 2. صص 94-75.
  7. سعدی، شیخ مصلح الدین (1381). کلیات. تصحیح محمد علی فروغی. تهران: نشر پیمان.
  8. شریفی‌مقدم، آزاده، مریم آزادیخواه و وحیده ابوالحسنی (1398). «مقایسه استعاره‌های مفهومی غم و شادی در  اشعار پروین اعتصامی». زبان‌پژوهی. دوره 11. شماره 30. صص 202-179.
  9. صفوی، کورش (1395). درآمدی بر معنی‌شناسی. تهران: انتشارات سوره مهر.
  10. غفوری‌صالح، گلناز و فروغ کاظمی (1400). «استعاره‌های مفهومی و کارکردهای آن‌ها در گفتمان سیاسی دولت تدبیر و امید». علم زبان. دورة 8. شمارة 13. صص 305-333. 
  11. قائمی، مرتضی و اختر ذوالفقاری (1395). «بررسی زبان‌شناختی استعاره عام «مقصود مقصد است». پژوهش‌های زبان شناختی قرآن. دوره 5. شماره 1. صص 20-1.
  12. کارگر، شهرام، میثم زارع و بهرام شعبانی (1399). «بررسی نقش نور در مفهوم‌سازی عشق در غزلیات حافظ». مجله ادبیات و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای. دوره 2. شماره 3. صص 234-212.
  13. لیکاف، جرج و مارک جانسون (1395). استعاره‌هایی که با آ‌ن‌ها زندگی می‌کنیم. ترجمه هاجر آقا ابراهیمی. تهران:  نشر علم. 
  14. مبارک، وحید؛  پارسا، احمد (1397). «بررسی و مقایسه استعاره در قصاید مسعود سعد و ناصرخسرو». کارنامه متون ادبی دوره عراقی. دوره 2. شماره 5. صص77-61.
  15. مراد، ندا و امیرحمزه حسنوند (1396). «کاربرد استعاری دنیا در شعر پروین با رویکرد شناختی». ارائه شده در سومین کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران. 3 اسفند. Retrieved from <https://civilica.com/doc/749047>
  16. مشرف، مریم (1389). جستارهایی در ادبیات تعلیمی ایران. تهران: سخن.
  17. هاشمی، زهره و ابوالقاسم قوام (1392). «نگرش احمد غزالی به عشق بر بنیاد نظریه استعاره شناختی».  ادب پژوهی. شماره 26. صص 71-49.
  18. El-Amin, m. (2017). “Conceotual metaphors of Love in ‘Happy new year’- A poem by Suad Al Sabah”, US-Chaina Foreign Language, 15(9): 582-592.
  19. Etessami, P., (2018). A collection of Parvin Etessami’s poems, Tehran: Sales publication. [In Persian]
  20. Evans, V.; Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction, Edinburgh University Press.
  21. Geraerts, D. (2006). Cognitive Linguistics: Basic Readings, Berlin, New York: Mouton De Gruyter.
  22. Ghaemi, M.; Zolfaghari, A. (2016). “Study of the Cognitive Metaphors Referring to Wordily and Heavenly Lives in the Qur'an”. Linguistic Research in the Holy Koran, 5(1): 1-20. [In Persian]
  23. Ghafourisaleh, G.; Kazemi, F. (2022). "Conceptual metaphors and their functions in the political discourse of the government of prudence and hope", Tehran: Language Science 8 (13), 305-333 [In Persian].
  24. Hashemi, Z.; Ghavam, A., (2014). “Ghazzali’s viewpoint on Love based on Cognetive Metaphor Theoty”. Adab Pazhuhi, 7(26): 49-71. [In Persian]
  25. Istiqomah, D.M. (2019). “Student character building on metaphor in Raja Ali Haji’s and Robert Herrick’s poems”. Journal of English Language, Literature, and Teaching, 4(1): 29-36.
  26. Kargar, SH., Zare, M., Shaabani, B. (2020). “A Cognitive Analysis of the Concepts of “The role of light in making conceptual Love in Hafiz’s sonnets”.  Journal of Literary Interdisciplinary Research, 2(3): 212-234. [In Persian]
  27. Khazaee esfahani, M. (2021). A comparative study of metaphors and source and target domains in the sonnets of Hafez and Saadi: A Cognitive Approach (PhD Dissertation).  Islamic Azad University, Zahedan [In Persian].
  28. Khorasani, F.; Gholamhosseinzade, GH, (2018). “Conceptual metaphor: the confluence of thought and eloquence in Naser Khosrow’s odes”, Isfahan: Literary Arts, 10(1): 71-84. [In Persian]
  29. Lakoff, G. (1993). The contemporary theory of metaohor, Cambridge: Cambridge University Press.
  30. Lakoff, G., Johnson, M. (1999). Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and its challenges to Western Thought, Chicago: University of Chicago Press.
  31. Lakoff, G., Johnson, M. (2003). Metaphors we live by, Chicago: University of Chicago Press.
  32. Lakoff, G. & Johnson, M., (2016). Metaphors we live by, Hajar Agaebrahimi, Tehran: Elm publication. [In Persian]
  33. Langacker, R. (1987). Foundations of Cognitive Grammar, volume I., Stanford, CA: Stanford University Press.
  34. Lee, D. (2001). Cognitive Linguistics. New York: Oxford University Press. 
  35. Mobarak, V.; Parsa, A., (2019). “A comparative study of metaphor in Massoud Sa’ad and Naser Khosrow’s odes”.  Journal of the workbook of literary texts in Iraqi career, 2(5): 61-77. [In Persian]
  36. Morad, N., Hassanvand, A.H., (2018). “Metaphorical application of world metaphor in Parvin’s poems through cognitive approach”, Tehran: The 3rd International Conference of the Humanities and Cultural Studies, https://civilica.com/doc/749047. [In Persian]
  37. Moshref, M. (2010). A study of Iran’s didactic literature. Tehran: Sokhan publication. [In Persian]
  38. Mufeed, A. (2020). “Conceptual metaohors of time in sonnets of Shakespeare: A cognitive linguistic approach”, English Language and Literature Studies, 10(2): 1-16.
  39. Naicker, S. (2020). “Reflections on decoloniality from a south African Indian perspective: conceptual metaohors in Vivekananda’s poem “My Play Is Done”, Education as Change, volume 24 (1), 1-20.
  40. Omidali, H., (2021). “Analysis of Anger in Rumi’s Masnavi Relying on Lakoff’s Conceptual Metaphor Theory”.  Journal of Literary Text Research, 25(88): 60-85. [In Persian]
  41. Rasekhmahand, M. (2018). An introduction to cognitive linguistics: theories and concepts,Tehran: Samt Publication. [In Persian]
  42. Saadi, Sh. M., (2002). Saadi’s Whole works, an amended version by Forugi, Tehran: Peiman publication. [In Persian]
  43. Safavi, K. (2016). An introduction to semantics, Tehran: Sooreyemehr Publication. [In Persian]
  44. Seraj, A., Mahmudi Bakhtiyari (2018). “Analysis of Ontological Metaphors in Ferdowsi's Shahnameh through an Approach of Cognitive Linguistics”, Tehran: Journal of Literary Criticism and Rhetoric, 7(2): 75-94. [In Persian]
  45. Sharifi Moghadam, A., Azadikhah, M., Abolhasani, V. (2019). “Comparison between Sadness and Happiness Conceptual Metaphors in the Songs of Parvin Etesam”. Zananpazhuhi, 11(30): 179-202. [In Persian]
  46. Talmy, L. (2000). Towards a cognitive semantics. Cambridge, MA: MIT Press.
  47. Yang, X. (2015). “Retracted: A Cognitive Poetic Approach to the Function of Metaphor”. Journal of Advances in Literary Study, 3(3): 84-88.
  48. Ziadi, A., Dib, M., Baghli, A. (2022). “A Contrastive Study of English and Arabic Metaphor in Emily Dickinson’s and Sulimane Djuadi’s Poems”.  Journal  of Semiotique, 17(2): 1030-1042.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار