تحلیل کارکردهای گفتمانی رمان «سال بلوا» با رویکرد نورمن فرکلاف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی و زبان‌شناسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

زندگی ساختگی (تخیلی) در یک رمان از واقعیت‌های اجتماعی روزمره، روابط قدرت و ایدئولوژی‌های مختلف جدایی‌ناپذیر است و نویسنده بر مبنای اعتقادات خود از زبان به شیوه‌های گوناگونی برای بازنمایی آن‌ها بهره می‌گیرد. درک چگونگی و چرایی گرایش‌های فکری و باورهای این نویسندگان، به خلق جذابیت‌های بسیاری در میان پژوهشگران و منتقدان ادبی دامن زده‌است، تا ضرورت کاربست روش تحلیل متن برجسته شود. در این میان، تحلیل گفتمان انتقادی به­ عنوان روشی کارآمد چنین ضرورتی را پوشش داده‌است. پژوهش حاضر برای فهم کارکردهای گفتمانی رمان «سال بلوا» نوشتۀ عباس معروفی (Maroofi, 1990)،که بخشی از واقعیت­ های تاریخ معاصر ایران را روایت می‌کند، رویکرد فرکلاف (Fairclough, 2000) را برگزیده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد در سطح توصیف؛ کاربست واژه­ ها و عبارت‌ها، بازنمایی‌کنندۀ استبداد، خشونت علیه زنان، خفقان سیاسی- اجتماعی با استفاده از هم­ معنایی، واژه‌های غیر رسمی، باهم‌آیی، وجهیّت، دشواژه و تقابل‌های دوگانه از فراوانی بالایی برخوردار بوده‌است؛ در سطح تفسیر و از نظر بافت موقعیتی و بینامتنیت، این رمان، تحت‌تأثیر اندیشه‌های ملی- مذهبی پیش و پس از اسلام، دفاع از حقوق زنان و اندیشه‌های مبارزه با استثمار و استبداد است و در سطح تبیین نیز می­توان تقابل گفتمان­ های ایرانی- غیرایرانی، اقتدار مردانه- انقیاد زنانه و تقابل مردم- حکومت را دریافت کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Discourse Functions of Abbas Maroufi’s The Year of Turmoil: A Faircloughian Approach

نویسندگان [English]

  • Tannaz Teymouri 1
  • Sayyed Ahmad Parsa 2
  • Yadgar Karimi 3
1 PhD Student of Persian Language and Literature, Faculty of Lnaguage and literature, University of Kurdistan, Kurdistan, Iran
2 Professor Department of Persian Language and Literature, Faculty of Lnaguage and literature, University of Kurdistan, Kurdistan, Iran
3 Associate Professor, Department of English and Linguistics, University of Kurdistan, Faculty of Lnaguage and literature, Kurdistan, Iran
چکیده [English]

In novels, fictional life is intertwined with social realities, power dynamics, and ideologies, which authors represent through language. Understanding the intellectual and ideological tendencies of these writers has led to a growing interest among researchers and literary critics, necessitating the use of text analysis methods. Critical discourse analysis, as an efficient method, has addressed this necessity. This study employs Fairclough's approach to examine the discursive functions in Abbas Maroufi's novel "The Year of Turmoil," which explores aspects of Iran's contemporary history.
There is a wealth of literature on critical discourse analysis of novels using Norman Fairclough's approach. For example, Bahrami & Arian (2020) conducted a critical discourse analysis of "The Fish Sleep at Night" by Sudabah Ashrafi, highlighting the novel's critique of patriarchy and the suppression of women. Another study by Zaree et al. (2020) applied Fairclough's theory to analyze the Arabic novel "Al-Harb Fi Barr-I Misr" by Yusuf al-Qaid, emphasizing the author's use of contrasts and oppositions in meaning. These studies demonstrate the widespread recognition of critical discourse analysis as an interdisciplinary approach to analyzing texts from a social and political perspective.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anti-Colonial Ideology
  • Critical Discourse Analysis
  • National Identity
  • Novel of Year of Turmoil (Novel Sale-E Balva)
  • Women's Rights

مراجع

  1. ارباب، سپیده (1391). «بررسی و طبقه‌بندی دشواژه‌های رایج فارسی در تداول عام». پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی. سال 2. شماره 4. صص 107- 124.
  2. آقاگل‌زاده، فردوس (1394). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. بهرامی رهنما، خدیجه و حسین آریان (1399). «تحلیل گفتمان انتقادی رمان «ماهی‌ها در شب می‌خوابند» بر اساس آرای نورمن فرکلاف. متن‌پژوهی ادبی. دوره 24. شماره 85. صص 285- 314.
  4. اورتنر، شری ب (1385). آیا نسبت زن به مرد مانند نسبت طبیعت به فرهنگ است؟ ترجمۀ فیروزه مهاجر. مجموعه مقالات فمینیسم و دیدگاه‌ها. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان. صص 37-73.
  5. پارسا، سیّداحمد و فرشاد مرادی (1394). «بررسی سمبولیسم اجتماعی در سروده‌های مهدی اخوان ثالث». مطالعات و تحقیقات ادبی. دوره 7. شماره 18. صص: 68- 41.
  6. سجودی، فرزان (1391). «مکان، جنسیت و بازنمایی سینمایی». مجموعه مقالات نشانه‌شناسی مکان. به کوشش فرهاد ساسانی. تهران: سخن. صص 79-97.
  7. رامین ­نیا، مریم (1393). «تقابل­ های دوگانه و کارکرد آن‌ها در متن با تأکید بر تقابل نور و ظلمت در آثار فارسی شیخ اشراق». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره 35. صص 1- 24.
  8. زارع، ناصر، رسول بلاوی و زهرا هاشمی تزنگی (1399). «تحلیل گفتمان رمان «الحرب فی بر مصر» اثر یوسف القعید (براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف)». مجله زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد. دورة 12. شمارة 1. صص 147-160.  
  9. فرقانی، محمدمهدی (1381). «تحوّل گفتمان توسعه سیاسی در ایران». فصلنامه علوم اجتماعی. دورة 9. شمارة 17. صص 1- 39.
  10. فرکلاف، نورمن (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمه فاطمه شایسته‌پیران، محمد جواد غلامرضا کاشی، رضا ذوقدار مقدم، پیروز ایزدی، رامین کریمیان، شعبانعلی بهرام پور، محمود نیستانی. تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
  11. کاظمی نوایی، ندا، مهبود فاضلی، مهبود و فرزان سجودی (1395). «مناسبات مکانی و بازتولید کلیشه‌های جنسیتی: تناظر دنیای ذهنی و دنیای عینی در رمان طوبی و معنای شب». پژوهش‌نامۀ زنان. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سال 7. شماره 4. صص47- 65.
  12. محمدی اصل، عباس (1388) .جنسیت و زبانشناسی اجتماعی. تهران: گل‌آذین.
  13. معروفی، عباس (1386). سال بلوا. چ 7. تهران: انتشارات ققنوس.
  14. یارمحمدی، لطف­الله (1381). «تحلیل گفتمان با استفاده از مولفه‌های جامعه‌شناختی - معنایی گفتمان‌مدار با عنایت به تصویرسازی کارگزاران اجتماعی». نشریه دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان شماره 10-  11(پیاپی 8). صص 121- 105.
  15. یورگنسن، ماریان و لوئیز فیلیپس (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمه هادی خلیلی. چ 1. تهران: نشر نی.
  16.  Aghagolzadeh, F. (2015). Critical Discourse Analysi, Tehran: Elmi Farhangi. [In Persian]
  17. Al Kayed, M., & Khalaf Al_Khawaldah, S Akram Alzu'bi., Mohammad (2020). Critical Discourse Analysis of Gender Representations in EFL Textbooks, International Journal of English Language and Literature Studies, 9(4), 244-254
  18. Arbab, S. (2012). The study and the classification of Persian colloquial taboo words. Journal of Comparative Linguistic Researches, 2(4), 107-124. [In Persian]
  19. Bahrami-Rahnama, K. & Arian, H. (2019). Critical Discourse Analysis of the Novel "Fish Sleep at night " based on Norman Fairclough's Theory "Literary text research, 24(85), 285-314. [In Persian]
  20. Fairclough, N. (1996). Languageand power. New York: Longman.
  21. Fairclough, N. (2000). Critical Discourse Analysis, translated by F. Shayesteh Piran, M. J. GHolamreza Kashi, R. Zoghdar Moghadam, P. Izadi, R. Karimian, Sh. A. Bahram Pour, M. Niastani. Tehran: Center for Media Studies and Research. [In Persian]
  22. Fairclough, N. (2010). Critical Discourse Analysis, 2nd Edition. London: Pearson Publishers.
  23. Fairclough, N. (2013) Critical discourse analysis and critical policy studies, Critical Policy Studies, 7(2), 177-197, DOI: 10.1080/19460171.2013. [In Persian]
  24. Forghani, M.M. (2002). Evolution of Political Development Dicnurse in Iran (Eorn The 1906 constitutional Revolution to 1998). Social Sciences, 9(17), 1-39. [In Persian]
  25. Jorgensen, M. & Phillips, L. (2010).Theory and method in discourse analysis, translated by Hadi Khalili, first edition, Tehran: Ney Publishing. [In Persian]
  26. Kazemi-Navaee, N,. Fazeli, M., Sojodi, F. (2016). Spatial relations and the reproduction of gender stereotypes: correspondence subjective world and the objective world in the novel Touba and the Meaning of Night. Women Studies, 7(4), 47-65. [In Persian]
  27. Maroofi, A. (2007). Year of the Riot, 7th ed. Tehran: Qoqnus Publications. [In Persian]
  28. Mohammadi Asl, A. (2009). Gender and social linguistics, Tehran: Gol Azin. [In Persian]
  29. Najm Abadi, A. (2005). Woman With mustaches andmen without. Beards: Cender and sexual Anxieties in Iranian modetnity. California: university of California Press.
  30. Ortner, Sherry B. (2006). Feminism and Perspectives: A Collection of Articles / Translations of Articles from the Iranian Sociological Association, Department of Women's Studies; Arranged by Shahla Azazi. Tehran: Roshangaran Publications and Women's Studies.
  31. Palmer, F.R. (1990). Modality and the English Modals, 2nd ed. London: Longman.
  32. Parsa S A, Moradi F.(2015) A Study of Social Symbolism in the Poetry of Mehdi Akhavan Salis, Literary studies and research. JLS, 7(18) :41-68. [In Persian]
  33. Poole, B. (2010). Commitment and criticality: Fairclough’s Critical Discourse Analysis evaluated. International Journal of Applied Linguistics, 20(2), 137-155.
  34. RAminnia, M. (2014). Bilateral contrasts and their functions in text; by focusing on contrast ofLight and Darkness in Farsi works of Sheikh e Ishraq, Pazhūhish-i Źabān va Adabiyyāt-i Farsī,)35(,pp:1-24. [In Persian]
  35. Sojudi, F. (2012). Place, Gender and Cinematic Representation. In Semiotics of Place, Farhad Sasani (ed.), Tehran: Sokhan. [In Persian]
  36. Wodak, R., & Meyer, M. (2009). Methods for critical discourse analysis, 2nd ed. London: Sage.
  37. Yarmohammadi, L. (2002). Discourse analysis using the sociological-semantic components of the oriented discourse with regard to the portrayal of social agents. Journal of the School of Literature and Humanities (Shahid Bahonar University of Kerman), 10-11 (8), 121-105. [In Persian]
  38. Zare, N., Balavi, R., Hashemi Tezangi, Z. (2020). Discourse Analysis of Al-Harab fi Bar Misr Novel by Yusuf al-Qa’id (According to Norman Fairclough’s Theory of Critical Discourse Analysis. Journal of Arabic Language & Literature Ferdowsi University of Mashhsd, 12(1), 147-160 [In Persian].

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار