بررسی زباهنگ دل‌نگرانی برای دیگری در ایرانیان: از هیچ‌دلی تا فرادلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد آموزش زبان انگلیسی، هیأت علمی گروه زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استادیار آموزش زبان فارسی، هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

برقراری تعامل اجتماعی، بخش جدایی‌ناپذیر زندگی است و انسان‌ها، برای درک احساسات و عواطف یک‌دیگر به شیوه‌ای متفاوت ابراز نگرانی می‌کنند. درحالی‌که برخی نسبت به دغدغه‌مندی‌های شخص مقابل خود بی‌تفاوت هستند، برخی دیگر تنها همزبانی می‌کنند و در سطحی بالاتر برخی تمایل دارند خود را جای دیگری گذاشته و برای او گام‌هایی بردارند. در پژوهش کیفی حاضر، نگارندگان به بررسی 448 پاره‌گفتار به‌دست‌آمده از 30 فیلم و سریال با ژانر اجتماعی و 211 پاره‌گفتار جمع‌آوری شده از مکالمات افراد (با بازۀ سنی 18 تا 69 سال) در مکان‌های عمومی، خصوصی (رسمی/غیررسمی) و فضای مجازی مربوط به زباهنگ «دل‌نگرانی نسبت به دیگری» پرداخته و آنان را در چهار سطح هیچ‌دلی، برون‌دلی، درون‌دلی و فرادلی براساس الگوی مفهومی تحلیلی زباهنگ مورد مداقه قرار دادند. نتایج نشان داد افراد با اهداف متفاوتی مانند دلسوزی، نصیحت، سلب مسئولیت و تبرئۀ خود، تغییر در تصمیم، شماتت، فداکاری، گلایه و موارد مشابه از این زباهنگ استفاده می‌کنند. افزون‌براین، این زباهنگ تأییدی بر فرهنگ‌های تعارف، جمع‌گرایی، هلویی، اغراق‌افزوده و غیرمستقیم‌گویی ایرانیان است که افراد نسبت به آن در مرحلۀ درون‌آگاهی قرار دارند. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهند امروزه میزان دل‌نگرانی افراد بیشتر به سمت هیچ‌دلی و برون‌دلی پیش رفته که این امر نمایانگر متمایل‌شدن آنان از جمع‌گرایی به سمت فردگرایی است. بنابراین، واکاوی این زباهنگ‌ به شناسایی بیشتر سطوح درون‌دلی و فرادلی در قالب عبارت‌های زبانی کمک بسیاری می‌کند و راه را برای به‌فرهنگی و شناسایی ژن‌های معیوب در جامعه هموار می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining the Cultuling of Iranians' Concerns for Others: From Apathy to Metapathy

نویسندگان [English]

  • Reza Peshghadam 1
  • Shima Ebrahimi 2
1 Professor of English Language Education, Department of English, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 Assistant Professor of Persian Language Education, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Since birth and throughout all stages of development, humans have been social beings, as effective communication and interaction with others has been crucial for them. The capability to understand ideas, emotions, and views, and to be aware of and sensitive to them in social interactions, helps develop friendly relationships, promotes self-awareness and self-acceptance, and improves group cohesion. Living in an interconnected world means that we will inevitably face difficulties, and consequently, will regularly need the assistance of others. Iranians have long had a reputation for being kind and helpful to their fellow citizens. It is essential to remember that providing verbal support and assistance to others can also protect them from potential dangers (Andreoni et al., 2016).
When seeing other people’s problems and issues, individuals use various verbal and functional approaches in accordance with their own perception and understanding of the situation, as well as the mental and emotional state of others. This indicates their level of care and concern for others. Concern for someone is defined as the emotional and cognitive ability to understand emotions and react to the mental and emotional states of others. Interpersonal interactions and socioemotional aspects help differentiate between “apathy” (having no feelings), “sympathy” (observing feelings), “empathy” (understanding feelings), and “metapathy” (changing feelings).
The current research aims to assess people’s level of concern for others by analyzing the language expressions they use in various situations. In other words, the concept of 'cultuling' (language + culture) of concern for others introduces a new perspective on concern, which is influenced by both the extent of people’s engagement with the problem and the closeness between individuals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cultuling
  • concern
  • apathy
  • sympathy
  • empathy
  • metapathy

مراجع

  1. ابراهیمی، شیما و زهرا جهانی (1400). «الگوی مفهومی تحلیل زباهنگ روشی مؤثر در معرفی فرهنگ ایرانیان به غیرفارسی‌زبانان (مطالعۀ موردی: زباهنگ مرگ‌اندیشی در شاهنامۀ فردوسی)». پژوهشنامۀ آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان. دورۀ 10. شمارۀ 2. صص 105-135. https://doi.org/10.30479/jtpsol.2021.15104.1521
  2. ابراهیمی، شیما و زهرا جهانی (1401). بررسی نقش زباهنگ‌های آموزشی در تدریس زبان و ادبیات فارسی (مطالعۀ موردی: دانش‌اندوزی). آموزش‌پژوهشی، دورۀ 8. شمارۀ 32. صص 33-49. Retrieved from < https://sid.ir/paper/1032096/fa>
  3. ابراهیمی، شیما و زهرا جهانی (1402). «معرفی الگوی روایت‌محور هَیَجامَدی در بازنگری کتاب‌های تاریخ زبان فارسی». زبان‌پژوهی، دورۀ 14. شمارۀ 43. صص 155-188. https://doi.org/10.22051/jlr.2021.33856.1947
  4. بهنام، رسول و هانیه رجب‌زاده (1395). «جستاری در کارکردهای همدلی و همدردی در دیوان صائب به عنوان یکی از مهارت‌های اساسی ایجاد ارتباط مؤثر در مشاوره». مجلۀ نخبگان علوم و مهندسی. دورۀ 1. شمارۀ 2. صص 44-57. Retrieved from <https://elitesjournal.ir/fa/page.php?rid=48> 
  5. بیرامی، منصور، داوود جعفری و محسن بهرامی (1393). «رابطۀ بین مؤلفه‌های همدلی با شادکامی در جمعیت دانشجویی. روان‌شناسی. دورۀ 18. شمارۀ 3. صص 280-291.  Retrieved from <https://www.magiran.com/paper/1319967>
  6. پیش‌قدم، رضا (1391). «معرفی زباهنگ به‌عنوان ابزاری تحوّل‌گرا در فرهنگ‌کاوی زبان». مطالعات زبان و ترجمه. شمارۀ  4. صص 47-62. Retrieved from <https://profdoc.um.ac.ir/articles/a/1039447.pdf>
  7. پیش‌قدم، رضا و فاطمه وحیدنیا (1394). «کاربردهای دعا در فیلم‌های فارسی و انگلیسی در پرتو الگو هایمز». جستارهای زبانی. دورۀ 7. شمارۀ 28. صص 53-72.  Retrieved from <http://lrr.modares.ac.ir/article-14-4402-fa.html>
  8. پیش‌قدم، رضا، شیما ابراهیمی و مریم‌سادات طباطبائیان (1398). رویکردی نوین به روان‌شناسی آموزش زبان. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. Retrieved from <https://press.um.ac.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=910&tg=press&Itemid=718&lang=fa>
  9. ترکمن‌ملایری، مهدی و راضیه شیخ‌الاسلامی (1398). «همدلی و رفتارهای جامعه‌پسند: نقش واسطه‌ای هیجان‌های اخلاقی». روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی. دورۀ 15. شمارۀ 59. صص 261-271. Retrieved from < http://ensani.ir/file/download/article/1581768054-10219-59-4.pdf>
  10. خردمند، سعید، محمدرضا جلالی و حسن شمس اسفندآباد (1397). «مقایسۀ همدلی شناختی و عاطفی، در دو گروه دارای سبک شخصیت جرات‌ورز و ضداجتماعی». تازه‌های علوم شناختی. دورۀ 20. شمارۀ 3. صص 114-126. Retrieved from http://icssjournal.ir/article-1-799-fa.html>>
  11. سلطانی‌عظمت، ابراهیم، ابوالفضل محدیان، مریم کامی، مریم جبرئیلی و بهروز دولتشاهی (1395). «مقایسۀ نظریۀ ذهن و همدلی در دانشجویان پسر و دختر در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران». شفای خاتم. دورۀ 4. شمارۀ 2. صص 19-26. Retrieved from < http://shefayekhatam.ir/article-1-936-fa.html>
  12. غلامی، سمیه، ساره احمدی و حکیمه حرمتی (1400). طراحی الگوی درسی (آموزش) مهارت‌های همدلی در دورۀ متوسطه و ارزیابی اثربخشی آن. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی. دورۀ 14. شمارۀ 1. صص 311-340. https://doi.org/10.52547/MPES.14.1.311
  13. فراستخواه، مقصود (1394). ما ایرانیان: زمینه‌کاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی. نشر نی.
  14. کهنوجی، مرضیه (1395). «بررسی ابعاد همدلی در بین اعضای هیأت علمی دارای پست‌های مدیریتی با توجه به نقش جنسیتی(مطالعه موردی: دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان)». مطالعات منابع انسانی. دورۀ 5. شمارۀ 20. صص 171-186. Retrieved from <https://www.jhrs.ir/article_65340.html?lang=fa>
  15. محمدامین‌زاده، دانا، سمیه کاظمیان، معصومه اسماعیلی و یوسف اسمری (1396). پیش‌بینی همدلی ادرک شده براساس طرح‌واره‌های هیجانی و تاب‌آوری در مادران دارای فرزند کم‌توان جسمی‌حرکتی. توانبخشی، دورۀ 18. شمارۀ 2. صص 142-153.Retrieved from < http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2059-fa.html>
  16. یاری‌قلی، بهبود و جعفر بهادری‌خسروشاهی (1397). «بررسی تطبیقی مفهوم همدلی از منظر روان‌شناسی و مبانی اسلامی». سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، دورۀ 2. شمارۀ 3. صص ۱۶۳-۱۵۵.Retrieved from < https://www.islamiilife.com/article_188143_5aab2c2813cb5c546f6ad1a8daefadaa.pdf>
  17.  Andreoni, J., Rao, J. M., & Trachtman, H. (2016). Avoiding the ask: A field experiment on altruism, empathy, and charitable giving. Journal of Political Economy, 125(3), 625-653. https://doi.org/10.1086/691703
  18. Ariyarathne, D., & Hulathduwa, S. R. (2015). Implications of sympathy, empathy and apathy in medico-legal practice. Sri Lanka Journal of Forensic Medicine, Science & Law, 6(1), 21-24. https://doi.org/10.4038/sljfmsl.v6i1.7759
  19. Behnam, R., & Rajabzadeh, H. (2016). Investigating the functions of empathy and sympathy in Saeb Divan as one of the basic skills to create effective communication in counseling. Journal of Science and Engineering Elites, 1(2), 44-57. https://elitesjournal.ir/fa/page.php?rid=48 [In Persian]
  20. Beyrami, M., Jafari, D., & Bahram, M. (2014). Relationship between empathy elements and happiness in university students. Journal of Psychology, 18(3), 280-291. https://www.magiran.com/paper/1319967 [In Persian]
  21. Brown, H. D. (1994). Principles of language learning and teaching. Prentice Hall Regents.
  22. Dahl, G. (2004). Qualitative analysis of films: Cultural processes in the mirror of film. Forum: Qualitative Social Research, 5(2), 1-43. https://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/593/1288
  23. Ebrahimi, S., & Jahani, Z. (2021). The cultuling” analysis model as an effective approach in teaching Iranian culture to non-Persian speakers: The case of the cultuling of mortal thoughts in the Shahnameh. Journal of Teaching Persian to Speakers of Other Languages, 10(2), 105-135. https://doi.org/10.30479/jtpsol.2021.15104.1521 [In Persian]
  24. Ebrahimi, S., & Jahani, Z. (2022). Introducing the narrative-based emotioncy model in updating and revising the content of coursebooks featuring history of Persian language. Zabanpazhuhi (Journal of Language Research, 14(43), 155-188  https://doi.org/10.22051/jlr.2021.33856.1947 [In Persian]
  25. Ebrahimi, S., & Jahani, Z. (2023). An investigation into the role of educational cultulings in teaching Persian language and literature: The case of accumulating knowledge. Journal of Education Studies, 8(32), 33-49.  https://sid.ir/paper/1032096/fa  
  26. Ferastkhah, M. (2014). We Iranians: Historical and social research of Iranian people. Ney Publishing. [In Persian]
  27. Garber, J., Robinson, N. S., & Valentiner, D. (1997). The relation between parenting and adolescent depression: Self-worth as a mediator. Journal of Adolescent Research, 12(1), 12-33. https://doi.org/10.1177/0743554897121003
  28. Gholami, S., Ahmadi, S., & Hormati, H. (2021). Designing a curriculum model (teaching) empathy skill in the secondary schools and evaluating its effectiveness. Journal of Management and Planning in Educational Systems, 14(1), 311-340. https://doi.org/10.52547/MPES.14.1.311[In Persian]
  29. Hanania, R. R., Rossangle, N. B., Higgins, A., & Alessandro, D. (2000). Development of self and empathy in early infancy, implications atypical. Journal of Infant and Young Children, 13(1), 1-13. https://doi.org/10.1097/00001163-200013010-00004
  30. Hofstede, G. (1983). National cultures in four dimensions: A research-based theory of cultural differences among nations. International Studies of Management & Organization, 13(1-2), 46-74. http://www.jstor.org/stable/40396953
  31. Hymes, D. (1967). Models of interaction of language and social setting. Journal of Social Issues, 33(2), 8-28. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1967.tb00572.x
  32. Hymes, D. (1972). Models of the interaction of language and social life. In J. J. Gumperz and D. Hymes (Eds.) Directions in sociolinguistics: The ethnography of communication. (pp. 35-71). Holt, Rinehart & Winston.https://nimshav.github.io/EthnoComm-Repository/EOC_Library/Hymes%20-%201972%20-%20Models%20of%20the%20interaction%20of%20language%20and%20social%20life.pdf
  33. Hymes, D. (1974). Foundations in sociolinguistics: An ethnographic approach. USA: University of Pennsylvania Press. https://doi.org/10.4324/9781315888835
  34. Hymes, D. (1975), Breakthrough into performance. In Ben-Amos, D. & Goldstein, K. S. (Eds). Folklore: Performance and communication (pp.11-74). Mouton.
  35. Izadi, A. (2015). Persian honorifics and im/politeness as social practice. Journal of Pragmatics, 85, 85-95. https://doi.org/10.1016/j.pragma.2015.06.002
  36. Kahnuji, M. (2016). Investigating the dimensions of empathy among faculty members with managerial positions according to gender role (Case study, Vali-e-Asr University of Rafsanjan). Journal of Human Resource Studies, 6(2), 171-186 [In Persian]. https://www.jhrs.ir/article_65340.html?lang=fa
  37. Kheradmand, S., Jalali, M., & Shams Esfandabad, H. (2018). Comparing cognitive empathy and emotional empathy in assertive individuals and individuals with antisocial personality styles. Advances in Cognitive Science, 20(3), 114-126 [In Persian]. http://icssjournal.ir/article-1-799-fa.html
  38. Koutlaki, S. (2002). Offers and expressions of thanks as face-enhancing acts: tae’arof in Persian. Journal of Pragmatics, 34(12), 1733-1756. https://doi.org/10.1016/S0378-2166(01)00055-8
  39. Langacker, R. W. (1994). Culture, cognition, and grammar, in language contact and language conflict. John Benjamin's Publishing Company. https://doi.org/10.1075/z.71.02lan
  40. Markus, H. R., & Hamedani, M. G. (2007). Sociocultural psychology: The dynamic interdependence among self systems and social systems. In S. Kitayama & D. Cohen (Eds.), Handbook of cultural psychology (pp. 3-39). Guilford Press.  https://www.scribd.com/document/496513945/Markus-H-R-Hamedani-M-G-Sociocultural-psychology
  41. Meyer, E. (2014). The culture map: Breaking through the invisible boundaries of global business. Public Affairs. https://www.hachettebookgroup.com/titles/erin-meyer/the-culture-map/9781610392501/?lens=publicaffairs
  42. Mininni, G. (2004). Psicologia e Media. Laterza. https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=79894
  43. Minkov, M., & Hofstede, G. (2013). Cross-cultural analysis: The science and art of comparing the world's modern societies and their cultures. SAGE publication.  https://methods.sagepub.com/book/cross-cultural-analysis
  44. Mohammadaminzadeh, D. M., Kazemian, S., Esmaeily, M., & Asmari, Y. (2017). Prediction of perceived empathy based on emotional schemas and resilience in mothers with physically-disabled children. Archives of Rehabilitation, 18(2), 142-153. http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-2059-fa.html [In Persian]
  45. Nall, R. (2019, September 27). What you should know about apathy. https://www.healthline.com/health/apathy
  46. Nobis, L., & Husain, M. (2018). Apathy in Alzheimer’s disease. Current Opinion in Behavioral Sciences, 22, 7–13. https://doi.org/10.1016/j.cobeha.2017.12.007
  47. Pishghadam, R. (2013). Introducing cultuling as a dynamic tool in culturology of language. Language and Translation Studies, 45, 47-62. https://profdoc.um.ac.ir/articles/a/1039447.pdf [In Persian]
  48. Pishghadam, R. (2015, October). Emotioncy in language education: From exvolvement to involvement [Conference presentation]. The 2nd Conference of Interdisciplinary Approaches to Language Teaching, Literature, and Translation Studies. Mashhad, Iran.  https://profdoc.um.ac.ir/paper-abstract-1050108.html
  49. Pishghadam, R. (2022). 104 conceptual concepts. Lulu Press.
  50. Pishghadam, R., & Ebrahimi, S. (2020). Cultuling: A novel approach to examine Iranian's cultural meme. Amazon Publications Inc.
  51. Pishghadam, R., & Ebrahimi, S. (2024). Cultuling: A novel approach to examine Iranian's cultural meme (second edition). LuLu Press.
  52. Pishghadam, R., & Vahidnia, F. (2016). Uses of praying in Persian and English movies in the light of Hymes’ model. Language Related Research, 6(7), 53-72. http://lrr.modares.ac.ir/article-14-4402-fa.html [In Persian]
  53. Pishghadam, R., Al Abdwani, T., Kolahi Ahari, M., Hasanzadeh, S., & Shayesteh, S. (2022). Introducing metapathy as a movement beyond empathy: A case ‎of socioeconomic status. International Journal of Society, Culture, and Language, 10(2), 35-49. https://doi.org/10.22034/ijscl.2022.252360.
  54. Pishghadam, R., Ebrahimi, S., & Derakhshan, A. (2020a). Cultuling analysis: A new methodology for discovering cultural memes. International Journal of Society, Culture, and Language, 8(2), 17-34. https://www.ijscl.com/article_43256.html
  55. Pishghadam, R., Ebrahimi, S., Naji Meidani, E. & Derakhshan, A. (2020b). An introduction to "cultuling” analysis (CLA) in light of variational pragmatics: A step toward “euculturing. Journal of Research in Applied Linguistics (RALs), 11(2), 44-56. https://doi.org/10.22055/rals.2020.15945
  56. Pishghadam, R., Ebrahimi, S., Rajabi Esterabadi, A., & Parsae, A. (2023). Emotions and success in education: From apathy to transpathy. Journal of Cognition, Emotion and Education, 1(1), 1-16. https://doi.org/10.22034/cee.2023.172495
  57. Pishghadam, R., Ebrahimi, Sh., & Tabatabaeian, M. S. (2019). A novel approach to psychology of language education. Ferdowsi University Press.  https://press.um.ac.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=910&tg=press&Itemid=718&lang=fa   [In Persian]
  58. Soltani Azemat, E., Mohammadian, A., Kamie, M., Jebreeili, M., & Doolatshahi, B. (2016). A comparison of theory of mind and empathy in male and female students at university of welfare and rehabilitation sciences in Tehran. The Neuroscience Journal of Shafaye Khatam, 4(2), 19-26. http://shefayekhatam.ir/article-1-936-fa.html [In Persian]
  59. Torkaman Malayeri, M., & Sheikholeslami, R. (2019). Empathy and pro-social behavior:  The mediating role of moral emotions. Developmental Psychology: Iranian Psychologists, 15(59), 261-271. http://ensani.ir/file/download/article/1581768054-10219-59-4.pdf [In Persian]
  60. Turiel, E., & Eisenberg, N. (1998). Handbook of child psychology. Wiley.
  61. Yarigoli, B., & Bahadorikhosroshahi, J. (2018). Comparative study of the concept of empathy from the perspective of psychology and Islamic foundations. Islamic Life Style, 2(3), 155-163. https://www.islamiilife.com/article_188143_5aab2c2813cb5c546f6ad1a8daefadaa.pdf [In Persian]
  62. Zaki, J., & Ochsner, K. N. (2012). The neuroscience of empathy: Progress, pitfalls and promise. Nature Neuroscience. 15(5), 675-80. https://doi.org/10.1038/nn.3085

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار