سازوکارهای بازنمایی زیست بوم در اشعار عامیانه گونه لری ممسنی: رویکردی گفتمانی ـ شناختی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان‌شناسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استادیار زبان‌شناسی، گروه زبان‌شناسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار زبان‌شناسی، گروه زبان‌شناسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر استخراج، بررسی و تحلیل سازوکارهای بازنمایی زیست‌بوم در اشعار عامیانة ممسنی با رویکردی گفتمانی-شناختی است. به این منظور، پیکره‌ای مشتمل بر 268 بیت از اشعار این گونه با مضمون زیست‌بوم از طریق منابع مکتوب موجود و نیز مصاحبه با گویشوران شناسایی، استخراج و دسته‌بندی شد و مبنای انجام این پژوهش قرارگرفت. سپس، هشت سازوکار گفتمانی-شناختی (‌ایدئولوژی، قالب‌ها، استعاره‌ها، ارزیابی‌ها، هویت‌ها، باورها، محو‌سازی و برجسته‌سازی) موجود در آن‌ها بر اساس انگاره‌های زبان‌شناسی زیست‌محیطی تجزیه و تحلیل شدند. بر مبنای یافته‌های پژوهش، همة انواع 8 سازوکار مورد بررسی در زبان‌شناسی زیست‌محیطی در داده‌ها وجود دارد. در این میان، استعارة مفهومی با بیش از 38 درصد پربسامد‌ترین سازوکار در میان همة سازوکارها بود. این امر نشان می‌دهد این گونة زبانی به‌شدت استعاری است. یافته‌ها همچنین نشان داد سازوکارهای موردِ اشاره برای بازنمایی عناصر مثبت طبیعت بیشتر از عناصر منفی آن به کار رفته‌اند. از میان سازوکارهای به‌کاررفته، برجسته‌سازی در همة موارد  تقویت‌کننده و محوسازی در همة موارد اثر تخریبی داشته‌است. یافته‌های این پژوهش بیان‌گر آن است که  فرهنگ، سبک زندگی و پیشینة تاریخی و قومی در بازنمایی طبیعت در گونة لری ممسنی نقش برجسته‌ای بر عهده دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Mechanisms of the Representation of Ecology in Folk Poems of Mamasani Variety of Lori: A Discursive - Cognitive Approach

نویسندگان [English]

  • Enayat Hooshmand 1
  • Hadaegh Rezaei 2
  • Adel Rafiei 3
1 PhD student in Linguistics, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Associate Professor, Department of Linguistics, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 Associate Professor, Department of Linguistics, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

One of the most important problems facing humans today is ecological crisis. Ecolinguistics is a relatively new branch of linguistics aiming at studying the relationship between language and environment. Together with other branches of science, ecolinguistics tries to have a role in solving the crisis.
    Ecolinguistics, or Language Ecology was introduced in 1972 by Einar Haugen as "the study of interactions between any given language and its environment" (Haugen, 2001, p.57). A different type of link between language and ecology was established in 1990 when Michael Halliday, stressed the connection between language on one hand and growthism, classism and speciesism on the other, admonishing applied linguistics not to ignore the role of their object of study in the growth of environmental problems (Fill, 2001:43).
   The aim of this study is to investigate the mechanisms of the representation of ecology in folk poems of Mamasani variety of Lori within a discursive- cognitive approach based on Stibbe's (2015) model. Stibbe proposes eight forms of stories, namely: ideologies, framings, metaphors, evaluations, identities, convictions, erasure and salience. The collected data were analyzed through Stibbe's ecolinguistic framework and within the limitations and objectives of critical discourse studies.
      This research intends to answer the following questions using ecolinguistics: (1) which mechanisms are used to represent the ecology in folk poems of Mamasani variety of Lori? (2) How much are the positive or negative (constructive or distructive) impacts on minds and functions of informants about environment?

کلیدواژه‌ها [English]

  • discursive-cognitive mechanisms
  • ecolinguistics
  • folk literature
  • Mamasani variety of Lori
  • representation

مراجع

  1. امان اللهی بهاروند، سکندر (1370). قوم لر. تهران: انتشارات آگاه. Retrieved from <https://www.iketab.com/%D9%82%D9%88%D9%85-%D9%84>
  2. انصاری، سید جلیل (1393). فرهنگ کلمات و اصطلاحات لری (به فارسی). ممسنی: انتشارات فریاد کویر ممسنی. Retrieved from < http://www.bookvision.ir/Book.aspx?id=LHQ205990>
  3. بهرامی، حسن (1397). زمند. تهران: سورة مهر. Retrieved from <https://sooremehr.ir/?s=%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF>
  4. بهرامی، حسن (1398). تو را قوچ کوهی نفس می‌کشد: (گرد‌آوری، تصحیح و تحلیل یاریار‌های کهگیلویه و بویراحمد). تهران: انتشارات آناپناه. Retrieved from < https://www.gisoom.com/book/11581300/>
  5. پیروز‌نیا، احمد (1398). طبقه‌بندی، تحلیل و گونه‌شناسی بومی سروده‌ها در ایلات و عشایر کهگیلویه. پایان‌نامه‌ی کار‌شناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس. Retrieved from <https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/32af0c39401322eb3456f615a7c726ce>
  6. جمالیان زاده، سید برزو (1395). گردآوری و بررسی اشعار غنایی استان کهگیلویه و بویراحمد. رساله‌ی دکتری. دانشگاه شیراز. Retrieved from <https://elmnet.ir/doc/10937166-42371>
  7. جمالیان‌زاده، سید برزو و  محمود رضایی دشتی اژنه (1396). درون‌مایة ترانه‌های برز‌گری در استان کهگیلویه و بویراحمد. فرهنگ و ادبیات عامه. 5(16). 65 – 87. Retrieved from <http://cfl.modares.ac.ir/article-11-8754-fa.html>
  8. حیدری، آرمان، محمد حسین ابتکاری و  عبدالحمید محققی (1396). «واکاوی مفهوم زن در ضرب‌المثل‌های لری با تاکید بر بعد نابرابری جنسیتی». دو ماهنامة فرهنگ و ادب عامه. دورة 5. شمارة 17. صص 195- 221.Retrieved from <http://cfl.modares.ac.ir/article-11-2952-fa.html>
  9. رضاپور، ابراهیم و فردوس آقاگل‌زاده (1391). «نقش استعاره در برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی ایدئولوژی‌ در روزنامه‌های داخلی». زبان‌پژوهی. دورة 4. شمارة 7. صص 94- 67. https://doi.org/10.22051/jlr.2012.4440
  10. رضائی، حدائق (1386). «زبان سبز سهراب سپهری در صدای پای آب». جستارهای نوین ادبی. دورة 40. شمارة 2. صص 21- 34. Retrieved from <https://www.magiran.com/p462357>
  11. غیاثیان، مریم‌السادات و اکبر شیرینی (1395). «انسان‌مداری و بازنمود آن در تعریف حیوانات در فرهنگ فارسی معین: تحلیلی در  چارچوب انگارة زبان‌شناسی زیست‌بومی». پژوهش‌های زبان‌شناسی. دورة 8. شمارة 1. صص 35- 70. https://doi.org/10.22108/JRL.2017.21261
  12. فرهادی، هادی (1388). فرهنگ، زبان و ادبیات مردم ممسنی. پایان‌نامه‌ی کار‌شناسی ارشد. دانشگاه پیام نور شیراز. Retrieved from <https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/54c695a53f8ba95a53fb33bc49fb63f7>
  13. قطره، فریبا، حمیده پشتوان و مهناز طالبی دستنایی (1394). «رویکرد زیست‌محیطی در پژوهش‌های زبان». زبان‌شناخت. شمارة 6. صص 231- 234. Retrieved from <https://languagestudy.ihcs.ac.ir/article_2081.html>
  14. میرفردی، اصغر، و پور رضا دهبانی (1390). «بررسی نماد‌های فرهنگ و هویت قومی و ملی در ادبیات محلی منطقه‌ی ممسنی». انسان‌شناسی. دورة 9. شمارة 15. صص 164– 187. Retrieved from <https://www.sid.ir/paper/516185/fa>
  15. نظری، جلیل و علی پیروزه (1395). «بازتاب گیاهان و درختان در شعر محلی کهگیلویه و بویراحمد». ادبیات و زبان‌های محلی ایران زمین. دورة 12. شمارة 12. صص 95-122. Retrieved from <https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1329959/>
  16. Amanolahi baharvand, S. (1991). Lor Race. Tehran: Agah Publication. Retrieved from <https://www.iketab.com/%D9%82%D9%88%D9%85-%D9%84> [In Persian].
  17. Ansari. S. J.(2014). The dictionary of Lori words and terms (in Persian). Mamasani: Faryade Kavir Publication. Retrieved from < http://www.bookvision.ir/Book.aspx?id=LHQ205990> [In Persian].     
  18. Attia, M. (2007). A critical cognitive study: The Egyptian Written Media , in C. Hart and D. Lukes  (Eds.), cognitive linguistics in critical discourse analysis: Application and Theory. Cambridge Scholars Publishing. 81 – 106. Retrieved from < https://www.cambridgescholars.com/product/9781847182272>
  19. Berman, T. (2001). The rape of mother nature: women in the language of environmental discourse, In A. Fill and P. Muhlhausler (eds) The ecolinguistics reader: language, ecology, and Environment. London: Continuum. pp. 258 – 69. Retrieved from <https://trumpeter.athabascau.ca/index.php/trumpet/article/view/805>
  20. Biswas, S. (2018). Folk Literature and Environmental Sustainability. International Journal of Science and Research (IJSR). 1800 – 1803. Retrieved from <https://www.ijsr.net/archive/v8i9/ART20201526.pdf>
  21. Chawla, S. (2001). Linguistic and philosophical roots of our environmental crisis .  In A . Fill and P. Muhlhausler (Eds.), The Ecolinguistics Reader: Language, Ecology and Environment. 115- 123. London: Continuum. https://doi.org/10.5840/enviroethics199113312
  22. Eslit, Edgar R. (2013). Folk Literature. Retrieved from <http://www.researchgate.net/ Fillmore, C. & Baker, C. (2010). A frame Approach to semantic analysis. In B. Heine and H. Narrog (Eds.), The Oxford handbook of linguistic analysis. Oxford:  Oxford University Press, 313-40. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199544004.013.0013.
  23. Gatreh, F. Poshtvan, H. & Talebi- Dastenaee, M. (2015). Ecological approach in linguistic studies. Zabanshenakht (Language Studies), 6(11), 231- 243. Retrieved from <https://languagestudy.ihcs.ac.ir/article_2081.html> [In Persian].
  24. Ghiasian, M. & Shirini, A. (2016). Representation of anthropocentrism in the definition of beasts in Moein Persian encyclopedic dictionary: An ecolinguistic analysis. Journal of Reaserches in Linguistics. University of Isfahan. 1(8), 53-70. https://doi.org/10.22108/JRL.2017.21261 [In Persian].
  25. Giddens, A. (1991). Modernity and self-identity: self and society in the late modern age. Stanford, CA: Stanford University Press. Retrieved from < https://www.sup.org/books/title/?id=2660>
  26. Goatly, A. (2001). Green grammar and grammatical metaphor, or language and myth of power, or metaphors we die by. In A. Fill & P. Muhlhausler (Eds.) The Ecolinguistics Reader:Language, Ecology and Environment. London: Continuum. 203- 25. Retrieved from <https://www.academia.edu/6563708/Green_grammar_and_grammatical_metaphor_or_language_and_the_myth_of_power_or_metaphors_we_die_by>
  27. Gupta, C. S. (2007). Folklore: literature, art craft and music. Anthropology of culture region. 10-21.
  28. Halliday, M. A. K . (1990). New ways of Meaning :The challenge to Applied linguistics. In A .Fill & P. Muhlhausler (Eds.) The Ecolinguistics Reader: Language, Ecology and Environment. 172-202. https://doi.org/10.1075/z.61.09hal
  29. Harre, R.  Brockmeier, J & Muhlhausler, P. (1999).Green Speak. A study of Environmental Discourse, London: Sage Publication In. Retrieved from <https://philpapers.org/rec/HARGAS-4>
  30. Hart, C. (2015). Cognitive linguistics and critical discourse analysis in E. Dabrowska and D. Divjak (Eds.), Handbook of Cognitive Linguistics. 322- 346. Berlin: Mouton De Gruyter. Retrieved from <https://www.academia.edu/2950646/Cognitive_Linguistics_and_Critical_Discourse_Analysis>.
  31. Haugen, E. (1972). The ecology of language. Stanford University Press. Retrieved from <https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=1543478>
  32. Haugen, E. (2001).The ecology of language. In Fill .A. & Muhlhausler. P. (Eds.) ,The Ecolinguistics Reader: Language , Ecology and Environment .57-66 . London: Continuum. Retrieved from <https://www.bloomsbury.com/us/ecolinguistics-reader-9780826481733/>
  33. Heidari, A. Ebtekari, M & Mohagheghi, A. (2017).  Analysing the conception of woman in Lori proverbs focusing on gender inequality dimension . Culture and Folk Literature. 5(17). 195- 221. Retrieved from <http://cfl.modares.ac.ir/article-11-2952-fa.html> [In Persian].
  34. Jamalianzadeh, S. B. (2016). Collecting and Analysing Lyric Poems in Kohgiluye va Boyrahmad Province. Ph. D. Dissertation, Shiraz University, Shiraz. Retrieved from <https://elmnet.ir/doc/10937166-42371> [In Persian].
  35. Kahn M. (2001). The passive voice of science: language abuse in the wildlife profession in A. Fill. And P. Mulhausler (Eds.), The Ecolinguistics Reader: Language, Ecology, and Environment. London: Continuum. pp. 232- 40. Retrieved from <https://www.bloomsbury.com/us/ecolinguistics-reader-9780826481733/>
  36.  Kondi, B. (2019).Folklore. Retrieved from <http://www.researchgate.net/publication.1- 6>.
  37. Lakoff, G. (1993). The contemporary theory of metaphor. In A. Ortony (Ed.), Metaphor and thought (2nd ed., pp. 202–251). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781139173865.013
  38. Lakoff, G. (2006). Thinking points: Communicating our American values and vision: a  Progressive's handbook. New York: Farrar, Straus and Giroux. Retrieved from <https://scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=2325797>
  39. Lakoff,G. and Johnson, M. (2003). Metaphors we live by. London: The university of Chicago press. Retrieved from <https://press.uchicago.edu/ucp/books/book/chicago/M/bo3637992.htm>
  40. Maulhausler, P. (2001). Talking about environmental issues, in A. Fill and P. Maulhausler (eds) The ecolinguistics reader:  language, ecology, and environment. London: Continuum, pp.31 – 42. Retrieved from <https://hdl.handle.net/2440/40318>
  41. Maulhausler, P. (2003). Language of environment and environment of language. A course in Linguistics. Battle Bridge Publications. <https://doi.org/10.1075/jpcl.22.1.17tom>
  42. Mirfardi, A. & Dehbanipur, R.(2011). The study of the symbols of culture and ethnic and national identity in Mamasani folk literature. Anthropology. 9(15).  164- 187. Retrieved from <https://www.sid.ir/paper/516185/fa> [In Persian].
  43. Naess, A. (1995). The shallow and the long range, deep ecology movement, in A. Drengson and Y. Inoue (Eds.), The Deep Ecology Movement: An Introductory Anthology (pp. 3-10). Berkely, CA: North Atlantic Books. Retrieved from <https://catalogue.nla.gov.au/catalog/2193434>
  44. Rezapour, E., & Aghagolzadeh, F. (2012). The Role of Metaphor in Glorification and Marginalization pf Ideology in Local Newspapers. ZABANPAZHUHI (Journal of Language Research), 4(7), 67-94. https://doi.org/10.22051/jlr.2012.4440. [In Persian]
  45. Rezaei, H. (2007). "Green language in Sohrab Sepehri Poem: "The Sound of Water's Footstep". Journal of Literature and Humanities. Ferdowsi University of Mashhad, 40(2), 21- 34. Retrieved from <http://magiran.com/p462357> [In Persian].
  46. Sapir, E. (2001). Language and environment In A. Fill & Muhlhausler, P. (Eds.), The  Ecolinguistics Reader: Language,Ecology and  Environment. (pp. 109-114). London: continuum. Retrieved from < https://www.bloomsbury.com/us/ecolinguistics-reader-9780826481733/>.
  47. Schults, B. (1992). Language & the Natural Environment. In A. Fill & Muhlhausler, P. (eds). the Ecolinguistics  Reader: Language,Ecology and  Environment. 13- 23. London: continuum. Retrieved from <https://www.bloomsbury.com/us/ecolinguistics-reader-9780826481733/>
  48. Steffensen, S.V. & Fill, A. (2014). Ecolinguistics: the state of the art and future horizon. Language Sciences, 41.6-25. https://doi.org/10.1016/j.langsci.2013.08.003
  49. Arran Stibbe (2005) Counter-discourses and the relationship between humans and other animals, Anthrozoös, 18:1, 3-17, https://doi.org/10.2752/089279305785594289
  50. Stibbe, A. (2012). Animals Erased: Discourse, Ecology, and Reconnection with the Natural World. Middletown. CT: Wesleyan University Press. https://doi.org/10.31468/cjsdwr.39
  51. Stibbe, A.(2014). An ecolinguistic approach in critical discourse studies. Critical discourse studies, 11(1), 117 – 128. https://doi.org/10.1080/17405904.2013.845789
  52. Stibbe, A. (2015). Ecolinguistics: Language, ecology and the stories we live by. London:  Routledge. https://doi.org/10.4324/9780367855512
  53. Stibbe, A. (2018). Positive discourse analysis: rethinking human ecological relationships, in A. Fill  And H. Pens (eds) The Routledge handbook of ecolinguistics. London. Routledge. Retrieved from <https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9781315687391-12/positive-discourse-analysis-arran-stibbe>
  54. Van Dijk, T.(Ed), (2011).Discourse studies: a multidisciplinary introduction. 2nd ed. London: Sage. https://doi.org/10.4135/9781446289068
  55. Verhagen, F.(2008).Worldviews and metampors in the humen- nature relationship: an ecolinguistic        exploration through the ages. Language & Ecology. Retrieved from <https://www.Ecoling.net/articles>
  56. Bahrami, Hassan (2017). Zemand Tehran: Surah Mehr. Retrieved from <https://sooremehr.ir/?s=%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF> [In Persian].
  57. Bahrami, Hassan (2018). You are breathed by a mountain ram: (Collection, correction and analysis of the contributions of Kohgiluyeh and Boyer Ahmad). Tehran: Anapnah Publications. Retrieved from <https://www.gisoom.com/book/11581300/>
  58. Pirouznia, Ahmed (2018). Classification, analysis and native typology of poems in Eilat and Kohgiluyeh tribes. Master's thesis. Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. Retrieved from <https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/32af0c39401322eb3456f615a7c726ce> [In Persian]
  59. Jamalian, S. B., Rezaee Dashti Azaneh, M. (2017). An investigation of farming (Barzegari) lyrics in Kohgiluyeh and Boyer- Ahmad. CFL 2017; 5 (16): 65-87. Retrieved from <http://cfl.modares.ac.ir/article-11-8754-fa.html> [In Persian].
  60. Nazari, Jalil and Ali Pirouzeh (2016). "Reflection of plants and trees in the local poetry of Kohgiluyeh and Boyer Ahmad". Literature and local languages ​​of Iran. Number 12. Volume 12. pp. 122-95. Retrieved from <https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1329959/> [In Persian]
زبان پژوهی
دوره 16، شماره 50 - شماره پیاپی 50
اردیبهشت 1403
صفحه 131-160

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار