نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• معصومه مهرابی ¹
• هنگامه واعظی ²

¹ استادیار، گروه زبان‌شناسی و آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی، بروجرد، لرستان

² ااستادیار، گروه زبان‌شناسی و آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران

چکیده

این مقاله ساخت­ های همراهی در زبان فارسی را مورد بررسی قرار می‌دهد. ساخت­های همراهی مشتمل بر سه شرکت‌کننده معنائی موقعیت همراهی، همراهی‌کننده و همراهی‌شونده هستند. از جنبة نحوی نیز در شکل­ گیری این ساخت­ها دو گروه اسمی نقش دارند. دستوریان بر طبق سنت، ساخت­های همراهی متشکل از «با» را در دستۀ گروه حرف ­اضافه ­ای قرار می­دادند و «با» را حرف اضافه در نظر می‌گرفتند. یکی از هدف‌های اصلی پژوهش حاضر، پاسخ به این پرسش است آیا «با» در جمله‌های فارسی حرف اضافه یا رابط است و یا هر دو نقش را دارد؟ بنابراین، بررسی جایگاه و نقش این تکواژ دستوری در این نوع ساخت­های فارسی هدف اصلی پژوهش حاضر است. هدف دیگری که در این بررسی مورد توجه است، چالش میان ساخت­های عطفی و ساخت­های همراهی است. مفروض این است که تکواژ دستوری «با» در ساخت­های همراهی در زبان فارسی در دو جایگاه و نقش دستوری متفاوت مطرح است. با استناد بر چنین فرضی، ساخت­های همراهی به دو گروه اصلی دسته‌بندی می­شوند: گروه اول، ساخت‌های همراهی متقارن/دوسویه هستند. در این گروه سازه  [با + گروه اسمی₂] یک سازه اختیاری نیست؛ به بیان دیگر یک سازه افزوده نیست. «با» در این گروه  نقش یک رابط یا پیوند دهنده را بر عهده دارد. این گروه از جمله­ ها با توجه به نوع فعل به گونه‌هایی دسته‌بندی می­شوند که عبارتند از ساخت­های همراهی متقارن با افعال جمعی، ترکیبی، محمول­ های رابطه ­ای و قیاس همسان. گروه دوم گروه ناهمسان هستند که سازه [با+ گروه اسمی₂]  یک افزوده است و حرف اضافه انگاشته می­شود. این گروه همراهی نامتقارن/یک‌سویه نامیده می­شوند که خود به گونه‌هایی دسته‌بندی می­شوند و عبارتند از افعال غیر ­جمعی، عضو بدن، وسیله حمل و نقل و نوع ابزاری. زیر­طبقۀ ابزاری، از دو نوع عامل واسطه­ گری و تسهیل­ کنندۀ کنش تشکیل می­شود. دستاورد  پژوهش حاضر را می­توان در آموزش دستور زبان فارسی و تحلیل ­های نحوی به کار گرفت.

کلیدواژه‌ها

• ساخت همراهی
• همراهی متقارن
• همراهی نامتقارن
• همپایگی عطفی
• زبان فارسی

موضوعات

• زبان و زبان شناسی

عنوان مقاله [English]

A Semantic Analysis of Constructions Consisting of "ba"(WITH) in Persian Language

نویسندگان [English]

• Masoumeh Mehrabi ¹
• Hengameh Vaezi ²

¹ Assistant professor, Department of EFL and Linguistics, Ayatollah Boroujerdi University

² Aassistant professor, Department of EFL and Linguistics, Rasht Islamic Azad University

چکیده [English]

This article investigates the comitative constructions in Persian. These constructions consist of three members named accompanion, accompanee and accompanying setting. Previously, studies considered ‘bā’ (WITH) as a preposition in traditional grammar. All traditional grammarians introduced ‘bā’ as a preposition except those who pointed to ‘bā’ (WITH) in accompanying situations. One of the aims of the present research is to answer this question: Is ‘bā’(WITH)  a preposition in all sentences or  is it a conjunction or both? So, this study attempts to show its syntactic and functional features in Persian. Another goal is to compare coordinated and comitative constructions. The hypothesis is that ‘bā’(WITH) can be considered as a conjunctor and a preposition as well. Thus comitative constructions are divided into two groups: 1) symmetrical constructions in which [ with + DP2 ] is not an adjunct (an argument). The type of the verbs in this group are as follows: collectives, combining, relational predicates and similar comparison.  2) asymmetrical constructions in which [ with + DP2 ]  is an adjunct. The second type does not depend on the type of the verbs. It consists some members named non-collective verbs, instrumental, body organ, transportation. The instrumental type are of mediatory and facilitating. The findings of the present article can be used in the teaching of Persian grammar as well as syntactic analyses.  

کلیدواژه‌ها [English]

• Comitative construction
• Symmetrical comitative
• asymmetrical comitative
• conjunctive coordination
• Persian Language