نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه تهران
چکیده
پژوهش حاضر فرایند کشش جبرانی در زبان کردی مرکزی و در چارچوب نظریۀ بهینگی متوالی مورد بررسی قرار میدهد. در بهینگی متوالی دستور واجی زبان و بهطور خاص دستگاه ارزیاب که تعامل محدودیتها را با اعمال بر گزینههای رقیب مورد ارزیابی قرار میدهد در هر مرحله از اشتقاق تنها یک تغییر را بر درونداد مجاز شمرده و پس ار رسیدن به همگرایی و برآورده کردن تمامی محدودیتها گزینۀ بهینه انتخاب میشود. تنها همخوانهای محرک کشش دو همخوان/h و ʕ/ هستند و در بافت وامواژههای عمدتاً برگرفته از عربی و فارسی هستند. پیکرهای از گویشوران کردی سورانی استخراج و واجنویسی شد و واژههای مشابه به بافت موردنظر نیز از فرهنگ لغت استخراج شدند. این که کدام همخوانها در زبان کردی مورایی هستند از اصلیترین پرسشهای مطرحشده در این مقاله است که بدنبال پاسخ برای آن بودیم و در نهایت استدلال شد که همخوانهای سایشی حلقی و چاکنایی بهعنوان عضو اول خوشههای همخوانی مورایی و در نتیجه غیرمجاز و یا نشاندارند و بهعنوان مشخصهای که قرض گرفته میشود میتوان با آن برخورد کرد. گویشوران بومی زبان کردی از حذف و کشش جبرانی بهعنوان راهکاری استفاده میکنند تا همخوانهای مورایی نشاندار در جایگاه مذکور در برخی وامواژهها را بومیسازی کنند. بهینگی متوالی بهعنوان رویکردی اشتقاقی منشعب از بدنۀ واجشناسی زایشی در تبیین فرایندی تیره مانند کشش جبرانی موفق بوده و با اشتقاقی تدریجی و همگرا صورتهای بهینهای تولید میکند که با محدودیتهای فعال در زبان کردی همگرایی کامل دارد.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Compensatory Lengthening in Central Kurdish: An Opaque Phenomenon in Harmonic Serialism
نویسندگان [English]
- Azad Mohammadi
- Mahmood Bijankhan
University of Tehran
چکیده [English]
The Kurdish language, a northwestern Iranian language, is part of the western group of closely related Iranian languages. It has three primary dialects: Northern , Central , and Southern Kurdish. This research focuses on the Sorani Kurdish dialect spoken in Marivan, The authors compiled a small corpus of words with Compensatory Lengthening (CL) and similar words from various dictionaries. In these words, the first consonant of the consonant clusters is deleted, leading to a CL of the preceding vowel. These words were prepared and phonetically transcribed by the authors. One of the authors, a native speaker of this dialect, used his intuition to assess the well-formedness of the data, validating the role of native speaker intuition in linguistic analysis. The study investigates whether CL exists in the Kurdish language. If it does, the deletion of a mora-bearing consonant in the coda position would result in a stray mora. This stray mora would then reconnect to its preceding vowel in languages where the coda consonant triggers and the vowel is the target of CL. the pharyngeal fricative /h/ and glottal fricative /ʕ/ are the only moraic consonants considered as approximants. The deletion of these consonants results in CL of the preceding vowel. CL serves as a nativization strategy in loanword phonology of the Kurdish language. This strategy balances the markedness of clusters where the first element is /h/ and /ʕ/ by violating two faithfulness constraints against preconsonantal deletion and identity of vowel length.
کلیدواژهها [English]
- compensatory lengthening
- consonant deletion
- Kurdish language
- Optimality Theory
- Harmonic Serialism
)