رویکرد مدرسان به آموزش زبان فارسی به غیرفارسی ‏زبانان از طریق متون ادبی دارای ویژگی فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه آموزش زبان فارسی، مرکز آموزش زبان فارسی، دانشگاه بین‏ المللی امام خمینی، قزوین، ایران

چکیده

پژوهش حاضر به‌شیوه‏ای پیمایشی به تعیین میزان و درجة اهمیت شاخص ‏های مؤلفة مصداق‌های ادبیِ دارای ویژگی فرهنگی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی ‏زبانان به‌وسیلة متون ادبی در دو سطح میانی و پیشرفته پرداخته‌است. به‌این‏ منظور، نخست پرسشنامه ‏ای محقق‏ ساخته دربردارندة 9 گویه از مصداق‌های ادبیِ مشتمل بر ویژگی فرهنگی تهیه شد و به‌صورت غیرتصادفی دسترس ‏پذیر و هدف‏دار در اختیار 94 مدرس ایرانی با سابقة تدریس در حوزة آموزش زبان و ادبیات فارسی به غیرفارسی ‏زبانان قرار گرفت. داده‏های به‏ دست ‏آمده با نرم ‏افزار اس‏.پی.‏اس.‏اس ویرایش 22 و آزمون‏های آماری کای-دو یک‏طرفه و فریدمن مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های به ‏دست ‏آمده نشان داد که جمعیت نمونه در اهمیت ‏ورزی به گویه‏ ها بیشتر به معیارهایی همچون تناسب متن‌های انتخابی با اهداف عمومی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‏ زبانان، عدم‌بازنمایی چندصدایی فرهنگی، نداشتن بافت-وابستگی یا وابستگی به زمینه ‏های اجتماعی، اندیشگانی، فلسفی، عرفانی، کلامی، تعلّق بیشتر به مصداق‌های فرهنگ عمومی در برابرِ آن‌چه فرهنگ فاخر خوانده می‏شود، قابلیت انطباق گویه ‏ها با سطح مهارت زبانی فارسی‏ آموزان، روش‏ها، رویکردها و استراتژی‏های آموزش مهارت‏های زبانی و جهان‏شمول‌ بودن، قابلیت همه ‏فهمی و فعّال‏سازی دانش پیشین فارسی ‏آموزان نظر داشته ‏اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Teachers’ View on Using Literary Texts with Cultural Features to Teach Persian to Non-Persian Language Learners

نویسنده [English]

  • Mahdi Khodadadian
Assistant Professor, Department of Teaching Persian Language, Persian Language Learning Centre, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Since the early eighties of the 20th century and following the criticism of the empty place of culture in language teaching methods and approaches, emphasis was placed on  the necessity of using culture as a basic pillar in language teaching; because the critics evaluated the awareness of the cultural themes governing the target language society as very important, and considered mastering a foreign language to be much more than a simple combination of words, sounds and sentences (Roche, 2001; quoted from Firoozabadi & Amiri, 2010). Therefore, selecting sources that effectively reflect societal cultural issues is crucial for incorporating culture into second/foreign language teaching.  This is where literary texts stand as one of the worthiest representatives of cultures of nations in this field. This research was aimed to determine the importance of the indicators of literary instances with cultural characteristics in teaching Persian to non-Persian speakers through literary texts at both intermediate and advanced levels. The questions that this research seeks to answer are as follows:

What is the importance of using indicators of literary instances with cultural characteristics for teaching Persian language to non-Persian speakers at the intermediate and advanced levels, according to experienced teachers?
What is the best order of using literary contents with cultural characteristics based on their importance in teaching Persian language to non-Persian speakers at both intermediate and advanced levels from the perspective of experienced teachers in this field?

کلیدواژه‌ها [English]

  • literary texts
  • culture
  • teaching the Persian language to non-Persian language

مراجع

  1. ابراهیم ‏شریفی، شلیر و علیرضا ولی ‏پور (1398). «بررسی تداخل زبانی- فرهنگی در کاربرد پایدارهای مقایسه‏ ای». پژوهش‏های زبان‏شناختی در زبان‏های خارجی. دورة 9. شمارة 1. صص 255-267. https://doi.org/10.22059/JFLR.2019.257765.510
  2. ادگار، اندرو و پیتر سجویک (1387). مفاهیم کلیدی در نظریة فرهنگی. ترجمة ناصرالدین علی تقویان. تهران: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دفتر برنامه ‏ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی. Retrieved from < https://agahbookshop.com/>
  3. آشوری، داریوش (1381). تعریف ‏ها و مفهوم فرهنگ. تهران: آگاه. Retrieed from < https://www.gisoom.com/book/>
  4. آشوری، داریوش (1373). شعر و اندیشه. تهران: مرکز. Retrieved from < https://nashremarkaz.com/book/>
  5. آهنی، محمدرضا (1386). «نسبت میان ادبیات و فرهنگ». مجلة علوم انسانی. شمارة 72. صص 9-21. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20120426174234-5190-417.pdf>
  6. براون، اچ. داگلاس (1381). اصول یادگیری و آموزش زبان. ترجمة منصور فهیم. چ 4، تهران: رهنما. Retrieved from < https://www.gisoom.com/book/1245788/>
  7. بیرامی، منصور و جعفر بهادری خسروشاهی (1393). روان‏شناسی فرهنگی. تهران: آوای نور. Retrieved from < https://avayenoor.com/>
  8. پاینده، حسین (1389). «رویکرد مطالعات فرهنگی به ادبیات عامه ‏پسند». برگ فرهنگ. شمارة 22. صص 60-71. Retrieved from <https://ensani.ir/fa/article/221181/>
  9. حسنی کندسر، احمد (1390). «اجتماعیات در ادب فارسی با نگاهی به سیر اندیشه و اعتقادات و اخلاقیات در ادب فارسی قرن ششم». زبان و ادب فارسی (نشریة سابق دانشکدة ادبیات دانشگاه تبریز). دورة 64. شمارة 224. صص 63-85. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20121209080439-9534-4.pdf>
  10. خدادادیان، مهدی (1400). «ارائة الگویی برای به‏ کارگیری محتوای ادبی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‏ زبانان». رسالة دکتری. دانشگاه محقق اردبیلی.
  11. خراط طاهردل، تهمینه (1388). «جلوه‏های فرهنگ در کتب آموزش زبان فارسی به غیرفارسی ‏زبانان». پایان‏ نامة کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
  12. روح‏ الامینی، محمود (1394). نمودهای فرهنگی و اجتماعی در ادبیات فارسی. چ 4. تهران: آگاه. Retrieved from < https://agahbookshop.com/>
  13. روح‏ الامینی، محمود (1368). زمینة فرهنگ ‏شناسی. تهران: عطار. Retrieved from < https://www.iranketab.ir/book/75922-cultural-studies>
  14. زارعی، اسداله (1392). «بازتاب فرهنگ پوشاک و لباس در ادبیات ایران (با نگاهی به دیوان حافظ)». هنر، علم و فرهنگ. شمارة 1. صص 63-72. Retrieved from <https://ensani.ir/file/download/article/20150218153930-9977-5.pdf>
  15. صادقی سهل ‏آباد، زینب (1400). «بازنمایی فرهنگ در فرایند آموزش زبان خارجی از دیدگاه زبان‏شناسان روس». پژوهش‏های زبان‏شناختی در زبان‎های خارجی. دورة 11. شمارة 2. صص 296-310. https://doi.org/10.22059/JFLR.2021.324236.845
  16. صحرایی، رضامراد و فائزه مرصوص (1396). استاندارد مرجع آموزش زبان فارسی در جهان. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. Retrieved from < https://book.atu.ac.ir/book_381.html>
  17. صفوی، کورش (1380). از زبان‏شناسی به ادبیات، جلد دوم: شعر. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنراسلامی. Retrieved from < https://www.gisoom.com/book/1195743/>
  18. طاطیان، سمیه و سعید عرفانی (1396). «نقش زبان و ادبیات در فرهنگ عامه». ارائه شده در پنجمین کنفرانس بین ‏المللی پژوهش‏های کاربردی در مطالعات زبان. 26 بهمن،  تهران، دانشگاه امام خمینی. Retrieved from <https://civilica.com/doc/762001>.
  19. عزب دفتری، بهروز (1390). «جایگاه ادبیات در کلاس‏های آموزش زبان خارجی و چند مفهوم مرتبط». کتاب ماه ادبیات. شمارة 55. صص 87–93. Retrieved from <https:// magiran.com/paper/936631/>
  20. عشقوی، ملیحه (1390). «بهره‌گیری از ادبیات در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان». مجموعه مقالات هفتمین مجمع بین‌المللی استادان زبان و ادبیات فارسی. به کوشش عباسعلی وفایی. تهران: انتشارات شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی. صص 345-362. Retrieved from <https://civilica.com/doc/581154/download/>
  21. فاضلی، نعمت ‏الله (1380). «فرهنگ عامه و ادبیات عامیانة فارسی». کتاب ماه هنر. شمارة 39 و 40. صص 147-150. Retrieved from <http://ensani.ir/fa/article/81048/>
  22. فرخنده‏کلات، علی، مریم نظری خباز و مهدی حیدریان (1393). «تأثیر و چگونگی استفاده از ادبیات کودکان برای آموزش زبان فارسی به کودکان غیرفارسی‏ زبان». مجموعه مقالات نخستین همایش آموزش زبان فارسی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس. صص 485-495. Retrieved from <https://www.sid.ir/paper/848990/fa#downloadbottom>
  23. فرهادی، حسین (1381). اصول و روش تحقیق در زبان‏شناسی کاربردی. ترجمة فاطمه جواهری کوپایی و هاجر خان‏ محمد. تهران: رهنما. Retrieved from < https://www.gisoom.com/book/1508666/>
  24. فیروزآبادی، سعید و آنیتا امیری (1389). «فرهنگ، زبان و آموزش». برگ فرهنگ. شمارة 21. صص 103-111. Retrieved from <https://www.sid.ir/paper/485355/fa#downloadbottom>
  25. کاویان‏پور، طلعت (1369). «بازتاب مسائل اجتماعی در ادبیات کهن پارسی». ادبستان فرهنگ و هنر. شمارة 9. صص 57-60. Retrieved from <https://ensani.ir/fa/article/journal-number/23270/>
  26. کرامش، کلر (1390). زبان و فرهنگ. ترجمة فریبا غضنفری، راحله قاسمی و پدرام لعل‏بخش. تهران: امیرکبیر. Retrieved from < https://library.iut.ac.ir/dL/search/default.aspx?Term=54892&Field=0&DTC=101>
  27. لازار، گیلیان (1380). ادبیات و آموزش زبان. ترجمة محمد غضنفری. تهران: سمت. Retrieved from < https://samt.ac.ir/fa/book/605/>
  28. مهران، پریسا، الهه ستوده‏ نما و سیده سوسن مرندی (1394). »دیدگاه‌های زبان‌آموزان در مورد مفهوم فرهنگ و بازتابِ آن در آموزش زبان انگلیسی به دانشجویان ایرانی». زبان‏ پژوهی. دورة 7. شمارة 17. صص 143-174. https://doi.org/10.22051/jlr.2016.2150
  29. میردهقان، مهین ‏ناز و فرنوش طاهرلو (1390). «تاثیر فرهنگ ایرانی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‏ زبانان». ادبیات پارسی معاصر. دورة 1. شمارة 2. صص 115-131. Retrieved from <https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_426.html>
  30. نقوی، امید و ابوالقاسم رادفر (1391). «راهکارهای استفاده از توانایی بالقوة زبان و ادبیات فارسی در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی طی فرایند جهانی شدن». مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی. شمارة 281. صص 858-874. Retrieved from <https:// noormags.ir/view/fa/articlepage/1078891/>
  31. هادی‏ زاده، محمدجواد و محمد تقوی (1396). «آموزش زبان فارسی به غیرفارسی ‏زبانان بر پایة رویکرد داستان‏ گویی با تکیه بر داستان‏های مثنوی». پژوهش‏های زبان‏شناختی در زبان‏های خارجی. دورة 4. شمارة 2. صص 317-340. https://doi.org/10.22059/JFLR.2014.62316
  32. Ahani, M. (2007). The relationship between literature and culture. Journal of Humanities, 72, 9-12. https://ensani.ir/file/download/article/20120426174234-5190-417.pdf [In Persian]
  33. Amer, A. 2012. Using Literature in Reading English as Second/Foreign Language. (Unpublished doctoral dissertation).Tanta University.
  34. Ashoori, D. (1994). Poetry and thought. Markaz. https://nashremarkaz.com/book/  [In Persian].
  35. Ashoori, D. (2002). Definitions and the concept of culture. Agah. https://www.gisoom.com/book/  [In Persian].
  36. Azabdaftari, B. (2011). The place of literature in foreign language classes and some related concepts. The book of the month of literature, 55, 87-93. https:// magiran.com/paper/936631/ [In Persian]
  37. Beyrami, M., & Bahadori Khosroshahi, J. (2014). Cultural psychology. Avayenoor. https://avayenoor.com/  [In Persian].
  38. Brown, H. D. (2002). Principles of language learning and teaching (Fahim, M., Trans., 4th Ed.) Rahnama. https://www.gisoom.com/book/1245788/  [In Persian].
  39. Brumfit, C. J. & Carter, R. A. (1986). Literature and Language Teaching. Oxford University Press. https://escholarship.org/content/qt54x767j4/qt54x767j4.pdf  
  40. Collie, J. & Slater. S. (1990). Literature in the Language Classroom: A Resource Book of Ideas and Activities. Cambridge University Press. https://www.academia.edu/12529875/
  41. Dimitrova-Gjuzeleva, S. (2015). Getting students lit up: Teaching english through literature. In Stan Bogdanov (Ed.), Yearbook of department of English studies of new Bulgarian university (pp. 19-37). New Bulgarian University. https://www.researchgate.net/profile/Stan-Bogdanov/Ebrahimsharifi, S., & Valipour, A. (2019). An investigation into the linguistic-cultural interference in the application of stable comparisons. Journal of Foreign Language Research, 9(1), 255-267. https://doi.org/10.22059/JFLR.2019.257765.510 [In Persian]
  42. Edgar, A., & Sedgwick, P. (2008). Key concepts in cultural theory (Taqavian, N. A., Trans.). Bureau of Social Planning and Cultural Studies. https://agahbookshop.com/  [In Persian].
  43. Eshqavi, M. (2011). Using literature in teaching Persian language to non-Persian speakers [Conference presentation]. In Proceedings of the 7th international forum of professors of persian language and literature (pp. 345-362). Publications of the Persian Language and Literature Development Council. https://civilica.com/doc/581154/download/ [In Persian]
  44. Farhadi, H. (2002). Research methods in applied linguistics (Javaheri Koupaii., F. & Khanmohammad, H., Trans.). Rahnama. https://www.gisoom.com/book/1508666/  [In Persian].
  45. Farkhondehkalat, A., Nazari Khabbaz, M., & Heidarian, M. (2014). The effect and method of using children's literature to teach Persian language to non-Persian speaking children [Conference presentation]. In the 1st Persian language education conference (pp. 485-495). Tarbiat Modares University. https://www.sid.ir/paper/848990/fa#downloadbottom [In Persian].
  46. Fazeli, N. (2001). Popular culture and Persian folk literature. The book of the month of art (no. 39 & 40), 147-150. http://ensani.ir/fa/article/81048/ [In Persian]
  47. Firoozabadi, S., & Amiri, Anita. (2010). Culture, Language and Education. Barge-Farhang, 21, 103-111. https://www.sid.ir/paper/485355/fa#downloadbottom [In Persian]
  48. Hadizadeh, M., & Taqavi, M. (2014). Teaching Persian to speakers of other languages based on storytelling approach: with the Emphasis on Mathnawi tales. Journal of Foreign Language Research, 4(2), 317-340. https://doi.org/10.22059/JFLR.2014.62316 [In Persian]
  49. Hasani Kandsar, A. (2011). Sociology in Persian literature with a look at the course of thought, beliefs, and ethics in Persian literature of the 6th century. Journal of Persian Language and Literature (Former Journal of the Faculty of Literature, University of Tabriz), 64(224), 63-85. https://ensani.ir/file/download/article/20121209080439-9534-4.pdf [In Persian]
  50. Kavianpour, T. (1990). Reflection of social issues in classical Persian literature. ADABESTAN (The Monthly Journal of Art and Literature), 9, 57-60. https://ensani.ir/fa/article/journal-number/23270/ [In Persian]
  51. Keshavarz, A. 2012. Use of Literature in Teaching English. Procedia-Social and Behavioural Sciences, 46, 554-559. https://sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042812012888
  52. Kharrat Taherdel, T. (2009). Reflection of culture in the books of teaching Persian language to non-Persian speakers [Unpublished master’s thesis]. Allameh Tabataba'i University. [In Persian].
  53. Khatib, M. Rezaei, R. & Derakhshan, A. (2011). Literature in the EFL/ESL Classroom. English Language Teaching, 4(1), 201-208. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1080411.pdf
  54. Khodadadian, M. (2021). Introducing a model for applying literary content in teaching Persian to non-persian speakers [Unpublished doctoral dissertation]. University of Mohaghegh Ardabili. [In Persian].
  55. Kramsch, K. (2011). Languqge and culture (Qazanfari, F., Qasemi, R., & Lalbakhsh, P., Trans.) Amirkabir. https://library.iut.ac.ir/dL/search/default.aspx?Term=54892&Field=0&DTC=101 [In Persian].
  56. Lazar, G. (2001). Literature and language teaching (Ghazanfaree, M., Trans.). Samt. https://samt.ac.ir/fa/book/605/  [In Persian].
  57. Mehran, P. Sotoudehnama, E. & Marandi, S. (2016). Iranian EFL learners' beliefs about culture and its reflection on teaching English language. ZABANPAZHUHI (Journal of Language Research), 7(17), 143-174. https://doi.org/10.22051/jlr.2016.2150 [In Persian]
  58. Mirdehghan, M., & Taherloo, F. (2011). The impact of Iranian culture on teaching Persian to speakers of other languages. Adabiyyat-e Parsi-ye Mo’aser, 1(2), 115-131. https://contemporarylit.ihcs.ac.ir/article_426.html [In Persian]
  59. Naqavi, O., & Radfar, A. (2012). Strategies for using the potential ability of Persian language and literature in the expansion of Islamic culture and civilization during the process of globalization [Conference presentation]. The Proceedings of the Allameh Tabataba'i University, 281, 858-874. https://noormags.ir/view/fa/articlepage/1078891/ [In Persian]
  60. O'Sullivan, R. (1991). Literature in the Language Classroom in MELTA. The English Teacher, 20. https://meltajournals.com/index.php/TET/article/view/317/306
  61. Payandeh, H. (2010). The approach of cultural studies to popular literature. Bargefarhang, 22, 60-71. https://ensani.ir/fa/article/221181/ [In Persian]
  62. Rooholamini, M. (1989). The field of cultural studies. Attar. https://www.iranketab.ir/book/75922-cultural-studies  [In Persian].
  63. Rooholamini, M. (2015). Cultural and social manifestations in Persian literature. Agah. https://agahbookshop.com/ [In Persian].
  64.  Sadeghi Sahlabad, Z. (2021). Representation of culture in the process of teaching a foreign language from the point of view of Russian linguists. Journal of Foreign Language Research, 11(2), 296-310. https://doi.org/10.22059/JFLR.2021.324236.845 [In Persian]
  65. Safavi, K. (2001). From linguistics to literature. Islamic Culture and Art Research Institute. https://www.gisoom.com/book/1195743/. [In Persian].
  66. Sahra'i, R. M., & Marsous, F. (2017). Persian language teaching standard reference. Allameh Tabataba'i University. https://book.atu.ac.ir/book_381.html  [In Persian].
  67. Shazu, R. I. (2014). Use of literature in language teaching and learning: A critical assessment. Journal of Education and Practice, 5(7), 29-35. https://iiste.org/Journals/index.php/JEP/article/view/11592/11935
  68. Tasneen, W. (2010). Literary texts in the language classroom: a study of teachers’ and students’ views at international schools in Bangkok. Asian EFL Journal, 12(4), 173-187. http://asian-efl-journal.com/PDF/Volume-12-Issue-4-Tasneen.pdf
  69. Tatian, S., & Erfani, S. (2017, December 21). The role of language and literature in popular culture [Conference presentation]. The 5th international conference on applied research in language studies, Tehran. Imam Khomeini International University: https://civilica.com/doc/762001. [In Persian].
  70. Thanasoulas, D. (2001). The importance of teaching culture in the foreign language classroom. Radical Pedagogy, 1-25. http://radicalpedagogy.icaap.org/content/issue3_3/7-thana soulas.html
  71. Ur, P. 1996. A Course in English Language Teaching. Cambridge University Press. https://www.scirp.org/reference/ReferencesPapers?ReferenceID=1715368
  72. Zareii, A. (2013). Reflection of clothing culture in Iranian literature (with a look at Divane Hafez). Art, science & Culture, 1, 63-72. https://ensani.ir/file/download/article/20150218153930-9977-5.pdf [In Persian]

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار