اثربخشی آموزش آگاهی تکواژی از طریق بازی‌ بر نارساخوانی افراد با ناتوانی یادگیری ویژه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

پژوهشِ حاضر بر آن است تا به بررسیِ اثربخشیِ آموزشِ آگاهی تکواژی با بازی، بر مشکلات خواندن و نارساخوانی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری ویژه بپردازد. این مقاله، از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمونِ همراهِ گروه گواه ‌است. جامعه‌ آماری پژوهش، تمامی دانش‌آموزان دختر نارساخوان را شامل می‌شود که در سال تحصیلی 96-95 در پایه‌ی تحصیلی دوم ابتدایی مدارس شهر درچه استان اصفهان مشغول به تحصیل بودند. از جامعة مذکور، با روش تصادفی ساده 30 دانش‌آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند و در دو گروه 15 نفره آزمایش و گواه قرار گرفتند. سپس، گروه آزمایش به مدت 10 جلسه و هر هفته 3 جلسه تحت مداخلة آگاهی تکواژی با بازی، قرار گرفتند. در این زمان، گروه گواه هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکردند. ابزار به کار رفته در این پژوهش، آزمون خواندن و نارساخوانی نما (Kormi-Nori et al., 2008) و آزمون محقق ساخته بود. داده‌های پژوهش، با آزمون آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که تأثیر مداخله‌ی آگاهی تکواژی بر نارساخوانی دانش‌آموزان (در مؤلفه‌های زنجیرة واژه‌ها، زمان خواندن و درستیِ خواندن) در سطح 0.05=α معنا‌دار بود. بر پایة یافته‌های پژوهش یابد اشاره نمود که آگاهی تکواژی با شناخت و درک ساختار کلمات مرتبط بوده و در معنادهی به واژه‌ها مؤثر است. بر این اساس، پیشنهاد می‌شود از مداخلة آگاهی تکواژی به منظور افزایش مهارت‌های خواندن دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری ویژه استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Morphological Awareness training with Play on Dyslexia in students with Specific Learning Disability

نویسندگان [English]

  • Adel Mohamadzade
  • Salar Faramarzi
Department of Psychology and Educational of children with special needs, Faculty of Education and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Introduction
Specific learning disability (SLD) is disability or disorder that as the Individuals with Disabilities Education Act (IDEA) defines it, affects a specific academic skill or domain. According to IDEA, SLD is defined as follows: The term “specific learning disability” means a disorder in one or more of the basic psychological processes involved in understanding or in using language, spoken or written, and this disorder may manifest itself in the imperfect ability to listen, think, speak, read, spell, or do mathematical calculations. Such a term includes such conditions as perceptual disabilities, brain injury, minimal brain dysfunction, dyslexia, and developmental aphasia. Such a term does not include a learning problem that is primarily the result of visual, hearing, or motor disabilities; of mental retardation; of emotional disturbance; or of environmental, cultural, or economic disadvantage (Jacobs, Flanagan & Alfonso, 2016).
One of the main problems of students with SLD is Dyslexia. “Developmental Dyslexia” is the most widely used term for children who experience severe difficulties in learning to decode print. Children with dyslexia find it hard to recognize printed words, have great difficulties “sounding out” unfamiliar words, and often also read slowly. In European languages, which have more regular writing systems than English, the main symptoms of dyslexia are poor reading fluency and spelling, but the predictors of reading (and dyslexia) are the same, namely letter knowledge, phoneme awareness and rapid naming (RAN) skills (Hulme & Snowing, 2016).
Theretofore, several interventions have been used to improve dyslexia in students with SLD, one of which is morphological awareness instruction. Researchers have documented that a conscious awareness of the morphology is related to reading skills (Cunningham & Carroll, 2015). Words are composed of morphemes, the smallest units of language that convey meaning. Morphemes can be free (i.e., base 1 words; book, clap, good, hook) or bound (i.e., prefixes and suffixes, collectively known as affixes; books, clapped, goodness, unhook). Words that consist of a free morpheme only are monomorphemic, and words that contain both free and bound morphemes are multimorphemic. Multimorphemic words can be inflected or derived. Inflected morphemes change the tense or number of a free morpheme (e.g., clapped, books), whereas derived morphemes change the part of speech and/or meaning of the base word (e.g., goodness, unhook). Prefixes always modify the meaning of a base word, whereas suffixes may or may not affect base words’ meanings (Apel & Werfel, 2014). Morphological awareness refers to an individual’s ability to consciously consider the structure of words in terms of the smallest meaningful units and to analyze and manipulate these units (Larsen & Nippold, 2007; Apel & Werfel, 2014). Morphological awareness can be operationalized as an individual’s performance on tasks that require conscious analysis of the morphological structure of words (Berninger, Abbott, Nagy & Carlisle, 2010; Apel & Werfel, 2014).
Purpose
The purpose of this study was to investigate the efficiency of play therapy based on morphological awareness on dyslexia in students with SLD.
Materials & Methods
This study was a pre-test/ post-test control group design. The statistical population of this study included all female students with SLD that studied at second grade in schools of Dorche city in 2016. The sample included 30 students selected by Simple Random Sampling from this population and then assigned into two groups of 15 people (experimental group and control group). The experimental group received the play therapy based of morphological awareness in 10 sessions and 3 times a week. At this time, the control group did not receive any intervention. The study data was collected by the NAMA reading and dyslexia test (korminori & Moradi, 2005) and teacher-made test of reading. MANCOVA analysis was used to analysis the data.
Results
The results showed the efficiency of play therapy based on morphological awareness on dyslexia in components of chain words (F=9.270 and P=0.006), reading time (F=5.596 and P=0.027) and correct reading (F=5.264 and P=0.030) is significant at α=0.05 level. But, it is not effective on reading words (F=1.696 and P=0.206) and reading nonwords (F=0.660 and P=0.425) for these students.
Conclusions
According to the results of this study, since morphological awareness is related to perceiving words and also, it is effective in defining words. These results are in accordance with the results of various studies, as such as (Apel & Werfel, 2014; Good, et al., 2014; Wouters & Ghesquière, 2015; Cunningham & Carroll, 2015; Vaknin-Nusbaum, et al., 2016; Lyster, et al., 2016). Therefore, it is suggested to use play therapy based on morphological awareness for diminishing dyslexia in students with specific learning disability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • morphological awareness
  • dyslexia
  • specific learning disability

مراجع

آخوندی، عبدالحمید. (1378). «تکواژ». رشد آموزش زبان و ادب فارسی. شمارة 14. صص 27-26.
برزگربرفروبی، کاظم. (1395). «تاثیر آموزش حافظه کاری بر عملکرد خواندن دانش‌آموزان پسر با ناتوانی یادگیری». روانشناسی افراد استثنایی. دورة 6. شمارة 22. صص 110-96.
پیرخایفی، علیرضا، باقر حسن‌وند، یوسف اعظمی و صبا حسنوندی (1394). «اثربخشی آموزش سازماندهی فضایی- زمانی و آگاهی واجی بر سطح خواندن و نوشتن دانش‌آموزان مبتلا به اختلال‌های یادگیری».  ناتوانی‌های یادگیری. دورة 5. شمارة 2. صص 42-27.
حسینی، مریم، علیرضا مرادی، رضا کرمی‌نوری، جعفر حسنی و هادی پرهون. (1395). «بررسی اعتبار و روایی عاملی آزمون خواندن و نارساخوانی (نما)». تازه‌های علوم شناختی. دورة 18. شمارة 1. صص 34-23.
حیدری، طاهره؛ امیری، شعله و حسین مولوی. (1391). «اثربخشی روش تصحیح نارساخوانی دیویس بر عملکرد خواندن کودکان نارساخوان». روان‌شناسی کاربردی. دورة 2. شمارة 22. صص 58-41.
حیدری، طاهره؛ شاه‌میوه اصفهانی، آرزو، عابدی، احمد و منصوره بهرامی‌پور. (1391). «مقایسه اثربخشی روش فرنالد و دیویس بر عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان». دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. دورة 13. شمارة 2. صص 44-36.
خلیفه، بهمن. (1388). «گداخت جان که شود کار دل تمام و نشد: نگاهی به «فرهنگ پیشوندها و پسوندهای زبان فارسی» زنده یاد دکتر خسرو فرشیدورد». کتاب ماه ادبیات. شمارة 149. صص 95-90.
سادوک، بنجامین، ورجینیا سادوک و رونیز پدرو. (1395). خلاصة روانپزشکی: علوم رفتاری/روانپزشکی بالینی. چ 1. ترجمهة فرزین رضاعی. اصفهان: انتشارات ارجمند.
شیرازی، محمود، مینا دانایی و محمدعلی فردین. (1395). «تأثیر آموزش تمرین‌های تقویت حافظه شنیداری بر توانایی خواندن دانش‌آموزان نارساخوان». ‌ناتوانی‌های یادگیری. دورة 6. شمارة 2. صص 100-114.
کرمی‌نوری، رضا، ، علی‌رضا مرادی، سعید اکبری‌زردخانه و حائده زاهدیان. (1387). آزمون خواندن و نارساخوانی (نما). چ 1. تهران: جهاد دانشگاهی، واحد تربیت معلم.
کلانی، سارا، محسن اصغری نکاح و علی غنایی‌چمن‌آباد. (1394). «اثربخشی برنامه‌ی مبتنی بر بازی‌های نرم‌افزاری با رویکرد زبان‌شناختی بر دقت خواندن و درک مطلب دانش‌آموزان با اختلال خواندن». مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری. 4(4). صص 84-66.
گنجی، مهدی. (1394). روانشناسی کودکان استثنایی بر اساس DSM-5. چ 2. تهران: انتشارات ساوالان.
محمودی‌بختیاری، بهروز. (1378). «تکواژ «خانه» و عملکرد معنایی آن در ساخت واژه زبان فارسی». متن‌پژوهی ادبی. شمارة 9 و 10. صص 192-183.
ملکیان، معصومه و زهرا سادات ناصری. (1393). «از تکواژی آزاد تا تکواژی وابسته (نگاهی به پیشینه برخی پسوندهای زبان فارسی معاصر)». مجموعه مقالات نهمین همایش زبان‌شناسی ایران. به کوشش محمد دبیر مقدم. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی. صص 1232-1213.
مولودی، عابد، بهروز کریمی و یدالله خرم‌آبادی. (1391). «مقایسه اثربخشی دو روش آموزش چندحسی فرنالد و آموزش مبتنی بر رایانه بر کاهش مشکلات املای دانش آموزان پایه های سوم و چهارم دبستانهای شهرستان سقز». کودکان استثنایی. دورة 12. شمارة 4. صص 5-20.
نریمانی، محمد، رویا نوری و عباس ابوالقاسمی. (1394). «مقایسه‌ی اثر بخشی راهبردهای آگاهی واج‌شناختی و چند حسی فرنالد بر پیشرفت مهارت های خواندن و درک مطلب دانش آموزان نارساخوان». ناتوانی‌های یادگیری. دورة 4. شمارة 3. صص 104-120.
یعقوبی، ابوالقاسم، حسین محققی،  مریم غفوری‌آثار و خسرو رشید. (1392). «مقایسه تاثیر روش های چند حسی فرنالد و ادراک دیداری فراستیگ بر اصلاح عملکرد خواندن دانش آموزان نارساخوان پسر پایه دوم ابتدایی شهر همدان». روانشناسی افراد استثنایی. دورة 3. شمارة 9. صص 32-21.
References
Akhoundi, A. (2008). Morphology. Journal of development of Persian language and Literature teaching, 14, 26-27 [In Persian].
Apel, K., & Werfel, K. (2014). Using morphological awareness instruction to improve written language skills. Journal of Language Speech Hearing Service School, 45(4), 251-260.
Apel, K., Wilson-Fowler, E. B., Brimo, D., & Perrin, N. A. (2012). Metalinguistic contributions to reading and spelling in second and third grade students. Reading and Writing, 25, 1283-1305.
Bakhshayesh, A., Barzegar, K., & Moradi Ajani, V. (2015). The effect of working memory training on reading performance of boy students with learning disability. Journal of Psychology of Exceptional Individuals, 6(22), 96-110 [In Persian].
Cunningham, A. J., & Carroll, J. M. (2015). Early predictors of phonological and morphological awareness and the link with reading: Evidence from children with different patterns of early deficit. Journal of Applied Psycholinguistics, 36, 509-531.
Fracasso, L. E., Bangs, K., & Binder, K. S. (2014). The contributions of phonological and morphological awareness to literacy skills in the adult basic education population. Journal of Learning Disabilities, 49(2), 140-151.
Ganji, M. (2015). Psychology of exceptional children based on DSM-5. Towic edition. Tehran: Savalan [In Persian].
Good, J. E., Lance, D. M., & Rainey, J. (2014). The effects of morphological awareness training on reading, spelling, and vocabulary skills. Communication Disorders Quarterly, 36(3), 142-151.
Goodwin, A. P., & Ahn, S. (2013). A meta-analysis of morphological interventions in English: effects on literacy outcomes for school-age children. Journal of Scientific Studies of Reading, 17(4), 257-285.
Goswami, U., Barnes, L., Mead, N., Power, A. J., & Leong, V. (2106). Prosodic similarity effects in short-term memory in developmental dyslexia. Journal of Dyslexia, 22(4), 287-304.
Hall, J. G. (2015). Effects of child-centered play therapy on social skills, academic achievement, and self-concept of children with learning disabilities: a single-case design (PhD dissertation). The University of North Carolina at Charlotte, Charlotte, USA.
Hallahan, D. P., Loyd, J. W., Kauffman, J. M., Weiss, M. P., & Martinez, E. A. (2013). Introduction to learning disabilities (3nd ed.).New York: Pearson Publisher [In Persian].
Haydari, T., Shahmive, A., Amiri, Sh., & Molavi, H. (2012). Effectiveness of Davis dyslexia correction method on reading performance of dyslexic children. Journal of Applied Psychology, 2(22), 41-58 [In Persian].
Heidari, T., Shahmive, A., Abedi.  A., & Bahramipoor, M. (2012). The comparison of Fernald and Davis method on reading performance in the dyslexic student. Knowledge & Research in Applied Psychology, 13(48), 34-42 [In Persian].
Hosaini, M., Moradi, A., Kormi-Nori, R., Hasani, J., & Parmon, H. (2016). Reliability and validity of reading and dyslexia test. Journal of Advances in Cognitive Science, 18(1), 23-34 [In Persian].
Hulme, C., & M. Snowing. (2016). Reading disorders and dyslexia. Journal of Current Opinion in Pediatrics, 28(6), 731-735.
Jacobs, K. E., Flanagan, D. P., & Alfonso, V. C. (2016). Evidence-based assessment and intervention for specific learning disability in school psychology. In M. Thielking & M. D. Terjesen (Eds.), Handbook of Australian School Psychology (1st ed., pp. 145-171). New York: Springer Publication.
Kalani, S., Asgharinekah, M., & Ghanaei-Chamanabad, A. (2015). The effectiveness of linguistic play software package on reading accuracy and comprehension of students with reading disorder. Journal of Learning Disabilities, 4(4), 66-84 [In Persian].
Khalife, B. (2009). Investigation of dictionary of prefixes and suffixes of Persian language. Journal of Literature Quarterly Book Review, 149, 90-95 [In Persian].
Kormi-Nori, R., Moradi, A., Akbari-Zaradkhane, S., & Zahedian, H. (2008). Reading and dyslexia test (NAMA) (1nd ed.). Tehran: Jahad Daneshgahi Published [In Persian].
Law, J. M., Woutres, J., & Ghesquière, P. (2015). Morphological awareness and its role in compensation in adults with dyslexia. Journal of Dyslexia, 21(3), 254-272.
Layes, S., Lalonde, R., & Rebai, M. (2015). Effectiveness of a phonological awareness training for Arabic disabled reading children: insights on metalinguistic benefits. Bellaterra Journal of Teaching & Learning Language & Literature, 8(4), 24-42.
Layes, S., Lalonde, R., & Rebai, M. (2017). Study on morphological awareness and rapid automatized naming through word reading and comprehension in normal and disabled reading Arabic-speaking children. Journal Reading & Writing Quarterly, 33(2), 123-140.
Lyster, SA. H., Lervag, A. O., & Hulme, C. (2016). Preschool morphological training produces long-term improvements in reading comprehension. Journal of Reading and Writing, 29(6), 1269-1288.
Mahmoudi-Bakhtiari, B. (2000). Morpheme “home” and its semantic function in the construction of Persian Language Dictionary. Journal of Literary Text Research, 9 & 10, 183-192 [In Persian].
Malekian, M., & Naseri, Z. (2015). From unbound morpheme to bound morpheme (survey to history of contemporary Persian language suffixes). In M. Dabirmoghadam (Ed.), Collection of Articles of the 9th Iranian Linguistic Conference (pp. 1213-1232). Tehran: Allameh Tabataba’i University Press. [In Persian].
Moloodi, A., Karimi, B., & Khoram Abadi, Y. (2013). Effectiveness of Fernald and computer-based methods in reduction of spelling problems of elementary students. Journal of Exceptional Children, 12(4), 5-20 [In Persian].
Narimani, M., Nori, R., & Abolghasemi, A. (2015). Comparison of the effectiveness of phonological awareness strategies and Fernald multi-sensory to improve reading skill and comprehension of dyslexia students. Journal of Learning Disabilities, 4(3),104-120 [In Persian].
Peng, P., & Fuchs, D. (2016). A meta-analysis of working memory deficits in children with learning difficulties: Is there a difference between verbal domain and numerical domain? Journal of Learning Disabilities, 49, 3-20.
Pirkhayefi, A., Hasanvand, B., Azami, Y., & Hasanvandy, S. (2016). The effectiveness of spatial organization and phonemic awareness on reading and writing of students with learning disorders. Journal of Learning Disabilities, 5(2), 27-42 [In Persian].
Quin, Y., & Bi, H. (2015). The effect of magnocellular-based visual-motor intervention on Chinese children with developmental dyslexia. Journal of Frontiers in Psychology, 6, 15-29.
Sadock, B. J., & Sadock, V. A. (2015). Synopsis of psychiatry (1st ed.). (F. Rezaii, Trans.). Isfahan: Arjmand [In Persian].  
Shirazi, M., Danai, M., & Fardin, M. (2017). The effect of training auditory memory strengthening exercises on reading ability of dyslexic students. Journal of Learning Disabilities, 6(2),100-114 [In Persian].
Sisson, D., & Sisson, B. (2014). Targeted reading interventions for the common core: grades K-3: classroom-tested lessons that help struggling students meet the rigors of the standards. New York: Scholastic Teaching Resources.
Toffalinil, E., Giofrè, D., & Cornoldi, C. (2017). Strengths and weaknesses in the intellectual profile of different subtypes of specific learning disorder: A Study on 1,049 Diagnosed children. Clinical Psychological Science, 5(2), 1-8.
Vaknin-Nusbaum, V., Sarid, M., Raveh, M., & Nevo. E. (2016). The contribution of morphological awareness to reading comprehension in early stages of reading. Journal of Reading and Writing, 29(9), 1915-1934.
Wise, N., D’Angelo, N., & Chen, X. (2016). A school-based phonological awareness intervention for struggling readers in early French immersion. Journal of Reading and Writing, 29(2),183-205.
Yaghoubi, A., Mohagheghi, H., Ghafouriasar, M., & Rashid, Kh. (2013). Comparison of the effects of Fernald multi-sensory and Frostig visual perception methods on improvement of reading performance in dyslexic male students in Hamedan city. Journal of Exceptional individuals, 3(9), 21-32 [In Persian].
Yeng, S., Seigel, L. S., & Chan, C. K. (2013). Effects of a phonological awareness program on English reading and spelling among Hong Kong Chinese ESL children. British Journal of Educational Psychology, 26(5), 681-704.
 
زبان پژوهی
دوره 11، شماره 32
آذر 1398
صفحه 7-26

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار